Rola miast w budowaniu zrównoważonych, zdrowych i sprawiedliwych systemów produkcji żywności
Poprzez takie inicjatywy jak strategia „Od pola do stołu” Unia Europejska stara się stworzyć systemy produkcji żywności, które w sposób zrównoważony byłyby w stanie wyżywić przeszło 450 milionów jej mieszkańców. Osiągnięcie tego celu nie jest możliwe bez rozwiązania głównych problemów, m.in. zmiany klimatu, niedoboru surowców, niezdrowych nawyków żywieniowych i rosnącej ilości odpadów. Jaką jednak rolę w realizacji europejskiej wizji dotyczącej utworzenia zrównoważonych, zdrowych i sprawiedliwych systemów produkcji żywności odgrywają miasta? Odpowiedzieć na to pytanie postanowił zespół finansowanego ze środków UE projektu FOOD TRAILS, przeprowadzając w tym celu szereg internetowych rozmów, w których udział wzięły najważniejsze postaci na europejskiej scenie politycznej, przedstawiciele władz lokalnych i decydenci w zakresie polityki żywnościowej, aby wspólnie ustalić, jak miasta mogą wspierać przemianę systemów produkcji żywności, jednocześnie pomagając Europie w realizacji jej celów klimatycznych.
Sprawiedliwe systemy produkcji żywności
Podczas pierwszych rozmów Herbert Dorfmann, poseł do Parlamentu Europejskiego reprezentujący Południowy Tyrol (Włochy) i sprawozdawca ds. strategii „Od pola do stołu”, podkreślał, jak ważna jest odbudowa relacji miast i obszarów wiejskich. „W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat powiększyła się przepaść pomiędzy obszarami miejskimi a wiejskimi. Sklepy mogą sprzedawać produkty rolników, ale dla obywateli najważniejsze jest, by rolnicy przybywali do miast. Tutaj znaczącą rolę odgrywać będzie strategia »Od pola do stołu«”, mówi Dorfmann cytowany w artykule opublikowanym na stronie „Slow Food”. Pandemia COVID-19 jasno pokazała, że miasta pozostające w ścisłych relacjach z rolnikami i innymi podmiotami łańcucha dostaw żywności są w stanie lepiej poradzić sobie z kryzysem. Zastępca prezydenta Mediolanu, Anna Scavuzzo, opowiedziała o współpracy swojego miasta z takimi sieciami jak Eurocities i Mediolański pakt na rzecz miejskiej polityki żywnościowej (Milan Urban Food Policy Pact), która przyczynia się do poprawy dostępu obywateli do żywności poprzez różne inicjatywy, np. dystrybucję koszyków z żywnością, bony żywnościowe i pomoc finansową. „Staraliśmy się dopilnować, by nawet ubodzy mieszkańcy mieli dostęp do dobrej jakości żywności, dzięki czemu poradziliśmy sobie z lockdownem. Oto, co może się stać, gdy polityka żywnościowa zaczyna nabierać kształtów”, zauważa.
Zdrowa żywność, dobre praktyki
Podczas drugiej sesji podkreślano wagę zdrowych systemów żywnościowych. Paulette Hamilton, radna z Birminghamu, przedstawiła kroki, jakie podjęły władze jej miasta, aby ograniczyć rozwój sieci fast foodów, poprawić dostęp do zdrowej żywności i wspomóc przedsiębiorstwa w celu zbudowania zdrowej gospodarki żywnościowej. „Chodzi o zmianę środowiska żywnościowego bez wywierania presji na konsumentach i obarczania ich winą”, wyjaśnia Hamilton. Aby pomóc w walce z niezdrową żywnością, Komisja Europejska opublikowała Kodeks postępowania dotyczący odpowiedzialnych praktyk biznesowych i marketingowych. Zdaniem Alexandra Nikolakopoulou, kierownika działu w Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności, „zachęci to przemysł spożywczy do podejmowania działań zorientowanych na zwiększanie dostępności zdrowej i pożywnej żywności”. Podczas trzeciego spotkania Franciska Rosenkilde, dyrektor ds. kultury i rekreacji w Kopenhadze, opisała działania podejmowane przez jej miasto w celu zapewniania pożywnej żywności poprzez zamówienia publiczne, dzięki którym 90 % posiłków podawanych każdego dnia w kopenhaskich szkołach będzie składać się z produktów pochodzących z upraw ekologicznych. „Zdrowe ciało, zdrowa gleba, zdrowy klimat. Wszystkie te aspekty są ze sobą powiązane”, zauważa Rosenkilde. W ramach projektu FOOD TRAILS (Building pathways towards FOOD 2030-led urban food policies) realizowane są działania pilotażowe w 11 europejskich miastach, które pomagają w opracowaniu polityki żywnościowej zorientowanej na społeczność oraz promującej zrównoważoną produkcję żywności i ograniczanie odpadów. Więcej informacji: strona projektu FOOD TRAILS
Słowa kluczowe
FOOD TRAILS, żywność, system produkcji żywności, strategia „Od pola do stołu”, rolnik, polityka żywnościowa
