Społeczne rolnictwo miejskie oferuje więcej korzyści
W wielu europejskich miastach, w tym w Berlinie, Paryżu i Barcelonie. rozkwitają miejskie systemy żywności. Systemy te różnią się od siebie, od wysoce zaawansowanych technologicznie firm stosujących innowacje technologiczne, takie jak akwaponika czy oświetlenie LED w celu intensywnej uprawy roślin w centrum miasta, po projekty o charakterze społecznym, takie jak przekształcanie miejskich nieużytków we wspólny ogród. Brak jednak danych na temat tego, które modele zapewniają najwięcej korzyści. „Aż do dziś większość badań oceniała niektóre aspekty rolnictwa miejskiego, takie jak korzyści dla środowiska czy cenny wkład społecznościowy… jednak żaden projekt nie obejmował ich wszystkich”, mówi Esther Sanyé-Mengual, główna badaczka projektu SustUrbanFoods z włoskiego Uniwersytetu w Bolonii, która otrzymała grant w ramach programu Mariia Skłodowska-Curie. „Chcieliśmy więc ocenić oba typy rolnictwa miejskiego, wykorzystując metodę umożliwiającą przeanalizowanie trzech aspektów – społecznego, środowiskowego oraz gospodarczego – by zmierzyć ogólną trwałość tego rodzaju innowacji”, dodaje. Bezpieczeństwo żywności i nowy sposób na siebie Od dwóch dekad rolnictwo miejskie zyskuje na popularności w krajach rozwiniętych. Przyczynił się do tego między innymi kryzys gospodarczy pod koniec pierwszego dziesięciolecia XXI wieku. „Ze względu na kryzys dużo terenów zarezerwowanych uprzednio na nowe budynki pozostało niezagospodarowanych… ludzie zauważyli więc możliwość uprawiania tam żywności”, wyjaśnia dr Sanyé-Mengual. Wynikało to „nie tylko z powodów ekonomicznych, takich jak tworzenie ogrodów społecznościowych, by zyskać jedzenie; był to też sposób znalezienia nowego sposobu na siebie, na przykład dla osób, które straciły pracę”, stwierdza. Zespół projektu SustUrbanFoods opracował metodologię obejmującą 22 wskaźniki służące ocenie trzech aspektów tego, jak sprawdzają się inicjatywy w zakresie rolnictwa miejskiego. Metodologię tę wykorzystano do oceny przypadków z 11 europejskich miast, obejmujących zarówno rozwiązania zaawansowane technologicznie, jak i inicjatywy społeczne. Wszystkie trzy kwestie Zaowocowało to niespodziewanymi wynikami. „Jedną z rzeczy, które ustaliliśmy, było to, że innowacje społeczne przyczyniły się w największym stopniu do wypracowania trzech aspektów trwałości w porównaniu z innowacjami technologicznymi”, mówi dr Sanyé-Mengual. Cytuje ona przykład wspieranego przez społeczność projektu na obrzeżach Bolonii, w który zaangażowało się ponad 300 osób. Przekształciły one działkę o powierzchni 47 hektarów w gospodarstwo organiczne. „Ich udział obejmował szkolenia, współprace ze społecznością oraz nawiązywanie relacji. Nie używali chemikaliów, wydajnie gospodarowali wodą oraz uzyskiwali dobre wyniki w zakresie produkcji, tak więc pod względem środowiskowym szło im świetnie”, stwierdza. „Jeśli chodzi o aspekt gospodarczy, uzyskana żywność miała konkurencyjną cenę, a w ramach projektu zapewniono miejsca pracy. Zaskoczyły nas ich wyniki pod względem gospodarczym i środowiskowym”. Badacze z SustUrbanFoods opracowali zestaw zaleceń dla decydentów obejmujących takie kwestie jak projekt, techniki upraw oraz to, które uprawy dadzą najlepsze wyniki w takich kwestiach jak bezpieczeństwo żywnościowe czy zrównoważony rozwój środowiskowy. Według dr Sanyé-Mengual decydenci powinni propagować zarówno techniczne, jak i społeczne modele rolnictwa miejskiego. „Osoby podejmujące decyzje mogą sądzić, że zaawansowane technicznie rozwiązania mogą stanowić rozwiązanie problemów takich jak emisja dwutlenku węgla, jeśli jednak skoncentrują się tylko na jednym sposobie promowania rolnictwa miejskiego, zapomną o ważnym aspekcie, jakim jest trwałość”, uważa.
Słowa kluczowe
SustUrbanFoods, rolnictwo miejskie, trwałość, zalecenia dla decydentów
