Zrozumienie wzmocnienia pozycji młodych ludzi w polityce
Młodzi ludzie często napotykają przeszkody w angażowaniu się w życie polityczne ze względu na kontekst nielicznych strategii mających ich do tego nakłonić i umożliwić im podjęcie odpowiednich działań. Sytuację zaostrza jeszcze fakt, że osoby u władzy często postrzegają młodych ludzie negatywnie lub jako jednostki bierne. Rzadko uważa się ich za zdolnych do autonomicznego działania. To może powstrzymywać ich przed zaangażowaniem politycznym, a przynajmniej w politykę instytucjonalną. Ale ankieta przeprowadzona w ramach wspieranego przez UE projektu EURYKA (Reinventing Democracy in Europe: Youth Doing Politics in Times of Increasing Inequalities), rozpoczętego w celu zbadania politycznego zaangażowania młodzieży europejskiej, wykazała, że w rzeczywistości niektórzy czują się zmotywowani do tego, by dać się usłyszeć. „Ponieważ wielu młodych ludzi odnosi się sceptycznie do tradycyjnej polityki, stwierdziliśmy, że ich udział w życiu politycznym nie zawsze odbywa się w sposób zinstytucjonalizowany, na przykład przez głosowanie, ale alternatywnie, na przykład przez udział w protestach. Przedstawianie polityki dotyczącej stylu życia, na przykład etycznej konsumpcji, jest również sposobem wyrażenia swojej opinii”, mówi koordynator projektu Marco Giugni. Podczas prac nad projektem EURYKA powstała seria bazujących na danych raportów, w tym streszczenia polityk, skupionych na takich kwestiach jak: młodzież a zmiany polityczne czy polityczne zaangażowanie młodzieży w sieci. W ramach projektu zorganizowano również szereg spotkań z interesariuszami przy okrągłym stole w celu ustalenia priorytetów działania.
Wielomodelowa analiza transgraniczna
„Założeniem wyjściowym projektu EURYKA było to, że zaangażowanie polityczne, definiowane jako obejmujące postawy, zainteresowanie, zaufanie, działania i zachowania, można badać i analizować na trzech różnych poziomach”, wyjaśnia Giugni, pracownik Uniwersytetu Genewskiego. Po pierwsze na poziomie mikro, indywidualnych cech, pochodzenia i relacji międzyludzkich. Po drugie na poziomie mezo, dotyczącym obecności w życiu politycznym i działalności różnych organizacji młodzieżowych. Wreszcie po trzecie na poziomie makro w szerszym kontekście kulturowym, społecznym i instytucjonalnym. Celem projektu jest określenie, w jaki sposób młodzi ludzie przeżywają nierówności oraz jak warunkuje to i uzasadnia podstawy ich sposobu angażowania się w politykę. „Kluczowym odkryciem było to, że procesy socjalizacji mają zasadnicze znaczenie dla zrozumienia stopnia, w jakim młodzi ludzie angażują się politykę. Dla tych, którzy w tym życiu uczestniczą, ma to zwykle głęboki wymiar osobisty”, dodaje Giugni. Badanie wykazało na przykład, że chociaż młodzi ludzie pierwszy kontakt z rozmowami o polityce mają w domu, to szkoła oferuje im możliwości wspólnego działania, na przykład udziału w demonstracjach. Na tym etapie uznano, że szczególnie ważna jest rola inspirującej postawy nauczycieli. Do celów analizy porównawczej w projekcie uwzględniono szereg krajów europejskich o różnym stopniu nierówności społecznych i różnych formach władzy politycznej: Francję, Niemcy, Grecję, Włochy, Polskę, Hiszpanię, Szwecję, Szwajcarię i Zjednoczone Królestwo. Na ich przykładzie dało się zaobserwować interesujące podobieństwa i różnice. Na przykład w Genewie i Sztokholmie dawało się szczególnie zauważyć, że respondenci, których rodzice urodzili się w innym kraju, byli socjalizowani politycznie przez dyskusje o kraju ich pochodzenia, przy czym większość podzielała opinie polityczne swoich rodzin.
Polityka i praktyki publiczne wobec młodzieży
Przeanalizowano ponad 4 500 stanowisk politycznych udostępnionych w domenie publicznej i dotyczących zagadnień związanych z młodzieżą. Przeprowadzono analizę ilościową około 4 500 stron internetowych poświęconych młodzieży i organizacjom prowadzonym przez młodzież, a także analizę jakościową 265 częściowo standaryzowanych wywiadów przeprowadzonych w dziewięciu miastach. Dokonano również badania panelowego na reprezentatywnych próbkach ogólnej populacji, obejmujących około 9 000 osób, oraz eksperymentów ankietowych z udziałem około 16 800 respondentów. Ukończono wywiady biograficzne z 252 młodymi ludźmi oraz analizę około 850 000 tweetów w mediach społecznościowych. Wyniki projektu doprowadziły do sformułowania szeregu zaleceń politycznych, zwłaszcza tych, które dotyczą młodych osób o mniejszych szansach. Wskazano w nich potrzebę przedstawienia strategii zaangażowania młodzieży, utworzenie stanowiska Rzecznika ds. Młodzieży przy instytucjach europejskich lub w każdym kraju europejskim oraz rozważenie pomysłu obniżenia wieku uprawniającego do głosowania do 16 lat.
Słowa kluczowe
EURYKA, młodzież, polityka, zaangażowanie polityczne, nierówności, głosowanie, protesty, demonstracje, socjalizacja, utrata praw obywatelskich
