Rozwiązania oparte na zasobach przyrody zmieniają oblicza miast i podnoszą jakość życia
Rozwiązania NBS mogą stanowić ekonomiczną i dostosowaną do lokalnych potrzeb odpowiedź na wiele współczesnych problemów dotyczących środowiska, kwestii społecznych i gospodarki. W obliczu ogromnej liczby technologii i mechanizmów sprzyjających wzrostowi gospodarczemu i tworzeniu nowych miejsc pracy zrównoważony charakter zyskał kluczowe znaczenie we współczesnych działaniach na rzecz innowacyjności.
Miasta w centrum uwagi
Rozwiązania oparte na zasobach przyrody pozwalają wprowadzać więcej jej elementów i procesów do środowisk miejskich i niezurbanizowanych. Koncepcja ta zakłada, że zamiast walczyć z przyrodą trzeba z nią współpracować, ponieważ dzięki temu gospodarka i społeczeństwo będą mogły lepiej wykorzystywać zasoby, funkcjonować w bardziej ekologiczny sposób i zyskać większą odporność, co sprzyjałoby rozwojowi gospodarczemu, tworzeniu miejsc pracy i podnoszeniu jakości życia, a ponadto sprawiłoby, że kapitał naturalny zacząłby się powiększać, a nie kurczyć. W miastach żyje dziś 70 % Europejczyków, a do 2050 roku współczynnik ten ma sięgnąć 80 %. Oznacza to, że w ciągu zaledwie 30 lat w miastach przybędzie 36 milionów mieszkańców, którzy będą potrzebować pracy, dachu nad głową i różnego rodzaju świadczeń. Jednocześnie niezrównoważone tempo, z jakim postępuje dziś urbanizacja, zagraża bioróżnorodności i naturalnym ekosystemom, a także ludzkiemu zdrowiu i spójności społecznej. Europa dysponuje już bogatą wiedzą, szerokim zapleczem naukowym i potencjałem technologicznym, które są istotne dla wdrażania rozwiązań NBS. Potrzebne są jeszcze odpowiednie dowody i uzasadnienia dla proponowanych koncepcji, a także zwiększenie skali i szybkości wdrażania rozwiązań opartych na zasobach przyrody.
EU jako ambitny światowy lider
Dziewięć finansowanych przez UE projektów, które opisano w niniejszej broszurze, wpisuje się w trwające dyskusje o tym, jak ulepszyć warunki ramowe dla rozwiązań NBS na poziomie polityki unijnej i wspierać rozwój europejskiej wspólnoty na rzecz badań i innowacji w tym obszarze. Choć do wdrażania, upowszechniania i popularyzowania rozwiązań NBS w Europie i na świecie potrzebna jest jeszcze szersza wiedza i dodatkowe dowody, przedstawione dalej projekty stanowią solidny fundament dla dalszych badań i implementacji, czyniąc z UE ambitnego globalnego lidera w zapewnianiu społeczeństwom zrównoważonego rozwoju, odporności i dobrobytu. Projekty CONNECTING Nature i GROW GREEN wykorzystują wzajemne uczenie się i wspólne budowanie przez miasta potencjału, by promować rozwiązania NBS jako narzędzia do podnoszenia jakości życia i rewitalizacji obszarów miejskich. Mimo że wypróbowano i przetestowano już wiele rozwiązań NBS, ich wdrożenie polega na czymś więcej niż tylko na zastąpieniu starych koncepcji nowymi. W większości wypadków rozwiązania NBS wymagają całkowitej zmiany sposobu myślenia i zarządzania oraz nowych modeli prowadzenia działalności i finansowania. Uczestnicy projektu URBAN GreenUP opracowali cyfrowe narzędzie pomagające władzom, planistom miejskim i mieszkańcom w identyfikowaniu rozwiązań NBS, które najlepiej spełniają potrzeby ich miasta. Podobne zadanie ma narzędzie nawigujące po rozwiązaniach opartych na zasobach przyrody, które powstało w ramach projektu NATURVATION i pomaga wybrać inicjatywy NBS odpowiadające określonym celom zrównoważonego rozwoju. Zespół stojący za inicjatywą UNALAB opracował z kolei zestaw narzędzi, które czerpią z doświadczeń trzech europejskich miast i wspomagają wspólne analizowanie, projektowanie, wdrażanie i ocenianie konkretnych rozwiązań NBS. Koleją kwestią do rozważenia jest to, w jaki sposób zachęcić różne grupy społeczne – od mieszkańców i naukowców po decydentów politycznych i liderów branżowych – do udziału w dyskusjach i działaniach dotyczących wdrażania rozwiązań NBS w miastach, a także poza nimi. W wyniku realizacji projektu Nature4Cities powstała platforma WWW ułatwiająca zdobywanie wiedzy i podejmowanie decyzji, która służy zwiększaniu świadomości na temat rozwiązań NBS i wspieraniu nowatorskich modeli współpracy ułatwiających ich szersze wdrożenie. Uczestnicy projektu ThinkNature przygotowali natomiast platformę komunikacyjną do użytku przez wielu partnerów, która poprzez dialog i interakcje ma promować rozwiązania NBS na poziomie lokalnym, regionalnym, unijnym i międzynarodowym. Realizowanych jest wiele działań skupionych na środowiskach miejskich, ale należy też pamiętać o kilku innych aspektach inwestycji NBS. Projekt MERCES koncentruje się na środowiskach morskich i na tym jak odbudować ich zdegradowane przykłady w Europie, wykorzystując do tego sprawne i efektywne rozwiązania NBS. Ostatni z omawianych projektów, NAIAD, bada wartość ochronną przyrody i to, w jaki sposób zabezpiecza ona nas przed społecznymi i gospodarczymi konsekwencjami powodzi i suszy.
