Otwarcie się miast na przyrodę sprawi, że będą zdrowsze, bardziej odporne i zrównoważone
Światowa populacja liczy obecnie niemal 7,8 miliarda ludzi, a w ciągu najbliższych 30 lat ma wzrosnąć o kolejne dwa miliardy. Zgodnie z najnowszymi prognozami ONZ ludzkość jest na dobrej drodze do przekształcenia się w gatunek typowo miejski: do 2050 roku prawdopodobnie dwie trzecie ludności będzie mieszkać w miastach lub na innych obszarach zurbanizowanych. Jeśli proces urbanizacji zachodzi na masową skalę, może osłabić zdolność miast do osiągania zrównoważenia środowiskowego i wzrostu gospodarczego. Zespół projektu GROW GREEN pracuje nad znalezieniem rozwiązania tego złożonego problemu, a dodatkowo nad przekuciem go w szansę rozwoju dla obszarów miejskich. Jego celem jest wykazanie, że wysokiej jakości tereny zielone i drogi wodne mogą mieć bardzo pozytywny wpływ na miejski krajobraz. „Projekt GROW GREEN dostarczy dowodów na to, że miasta, które wprowadzają rozwiązania oparte na zasobach przyrody do swojej infrastruktury, są bardziej odporne na negatywne skutki zmiany klimatu. Zamieniają się dzięki temu w szczęśliwsze, zdrowsze, bogatsze i bardziej spójne społecznie miejsca do życia, w których kwitnie różnorodność biologiczna”, zauważa koordynatorka projektu Michelle Oddy. Hipotezy postawione przez autorów projektu są testowane w trzech europejskich „miastach wiodących”: w Manchesterze, Walencji i we Wrocławiu. Każde z tych miast łączy się „w parę” z tzw. miastem uczącym się, które będzie zdobywać wiedzę na podstawie strategii wdrażania i modeli biznesowych przyjętych przez miasto wiodące.
Wnioski z projektów pilotażowych: przyroda i miasta mogą rozwijać się w harmonii
Zgodnie z oczekiwaniami opracowywane ekologiczne rozwiązania mają przynieść wymierne korzyści, jeśli chodzi o odporność miast na zmianę klimatu i zagrożenia związane z wodą, a także w zakresie osiągania celów społecznych, środowiskowych i gospodarczych. Dzięki projektowi GROW GREEN mieszkańcy West Gorton w Manchesterze (Zjednoczone Królestwo) otrzymują wsparcie w przekształcaniu ich okolicy we wzorową zieloną dzielnicę – z drzewami, krzewami, nasadzeniami społecznymi (bioretencja dzięki dołom chłonnym obsadzonym drzewami, które odprowadzają wodę opadową), nawierzchnią przepuszczalną (infiltracja wody opadowej) i małymi strumieniami. Nowy park stanie się centralnym punktem dla lokalnej społeczności, zapewniając mieszkańcom i odwiedzającym tak bardzo potrzebne tereny zielone o wysokiej jakości, służące do wypoczynku, uprawiania sportu i zabawy. Dzięki projektowi hiszpańska Walencja doświadczy olbrzymiej zmiany. Rada miejska zadecydowała o zainstalowaniu ogrodu wertykalnego w jednej ze szkół publicznych, którego celem jest lepsza regulacja temperatury i izolacja akustyczna. Co ważne, na dnie tej „zielonej” ściany znajduje się zbiornik na szarą wodę ze zlewów i pryszniców, która jest ponownie wykorzystywana do nawadniania szkolnego ogrodu. Powstanie również niewielki las, który zrównoważy emisje CO2 i będzie siedliskiem lokalnej fauny. Dodatkowo stworzony zostanie także nowy zielony korytarz dla pieszych (pergole, dające cień drzewa, fontanny itp.), który poprawi łączność między różnymi terenami zielonymi znajdującymi się w sąsiedztwie. Zielony korytarz i specjalne przepuszczalne nawierzchnie w lesie pozwolą na spowolnienie procesu spływania wody opadowej do kanalizacji. Ponadto szczegółowy monitoring nowo zainstalowanego zielonego dachu w Walencji pozwoli sprawdzić, w jaki sposób przyczynił się on do obniżenia temperatury wewnątrz budynku i powiązanego z tym niższego zużycia energii. Z kolei we Wrocławiu niezbyt atrakcyjne i niedostatecznie wykorzystywane podwórza przekształcono w ogólnodostępne ogrody dla okolicznych bloków mieszkalnych. Gdy ukończone zostaną projekty demonstracyjne, zespół GROW GREEN rozpocznie prace nad planem monitorowania po zakończeniu budowy. Ponadto planuje wdrożyć strategię na rzecz zielonych miast, Green Cities Framework, która pomoże innym miastom na całym świecie w opracowywaniu i wdrażaniu strategii opartych na zasobach przyrody oraz w łatwym powielaniu udanych rozwiązań. Praca nad rozwiązaniami opartymi na zasobach przyrody wymaga partnerstwa i współpracy wielu miejskich departamentów oraz zaangażowania zewnętrznych zainteresowanych stron. W tym celu w ramach projektu Grow Green zaproszono do współpracy departamenty urzędów miejskich i udostępniono katalog rozwiązań opartych na zasobach przyrody oraz rozwiązań w dziedzinie szarej infrastruktury z myślą o wspólnych wyzwaniach związanych ze zmianą klimatu i gospodarką wodną w miastach. We współpracy z uczestnikami innych projektów programu „Horyzont 2020”, zajmującymi się rozwiązaniami opartymi na zasobach przyrody, przygotowano również sprawozdanie zawierające przegląd mechanizmów finansowania, które są wykorzystywane do realizowania inwestycji w zieloną infrastrukturę i w rozwiązania oparte na zasobach przyrody w zakresie adaptacji do zmiany klimatu i gospodarki wodnej w miastach.
Słowa kluczowe
GROW GREEN, miasta, rozwiązania oparte na zasobach przyrody, teren zielony, nawierzchnia przepuszczalna
