Wspólne rozwiązania na rzecz bardziej zrównoważonych, odpornych, ekologicznych i zdrowych miast
Badania naukowe pokazują, że interakcje między różnorodnością biologiczną, usługami ekosystemowymi i zieloną infrastrukturą miejską przynoszą pozytywne efekty. Z tego względu większość miast przechodzących transformację opiera swoją politykę właśnie na rozwiązaniach NBS, ponieważ dzięki nim może tworzyć wielofunkcyjne mechanizmy i w jednym czasie zrealizować wiele celów społecznych, gospodarczych i środowiskowych.
Miejskie rozwiązania oparte na zasobach przyrody
Wizja finansowanego przez UE projektu CONNECTING Nature zakłada stworzenie społeczności miast, której zadaniem jest wspieranie takich działań jak wzajemne uczenie się czy budowanie zdolności wśród tzw. miast wiodących, czyli doświadczonych we wdrażaniu poszczególnych NBS, oraz miast uczących się, które zamierzają wdrożyć podobne rozwiązania, lecz brakuje im specjalistycznej wiedzy na ten temat. W miarę nabywania coraz większej wiedzy i doświadczenia społeczność ta będzie się rozrastać, przyjmując nowych członków (miasta naśladowców). Obecnie w planowanie strategii NBS w różnych skalach przestrzennych bezpośrednio zaangażowanych jest łącznie 11 miast w Belgii, Bośni i Hercegowinie, Bułgarii, na Cyprze, w Grecji, we Włoszech, w Polsce, Szkocji i Hiszpanii. „Projekt CONNECTING Nature zapewni Europie pozycję światowego lidera w zakresie innowacji i wdrażania miejskich rozwiązań opartych na zasobach przyrody”, zaznacza koordynator projektu Marcus Collier. Celem projektu CONNECTING Nature jest wprowadzenie i zbadanie różnorodnych strategii wykorzystujących metody polegające na projektowaniu i tworzeniu rozwiązań NBS w oparciu o współpracę. Dzięki takiemu podejściu możliwe będzie budowanie odpornych, przyjaznych dla środowiska i zdrowych miast, co ostatecznie zapewni obywatelom bardziej zrównoważone warunki życia. Konsorcjum jest współautorem ram odniesienia dla NBS, których podstawową wartością jest współpraca między miastami, małymi i średnimi przedsiębiorstwami, środowiskami akademickimi i społeczeństwem obywatelskim. Ponadto chcąc eliminować szkodliwe bariery, konsorcjum stara się na bieżąco monitorować obecne procesy. Opracowane przez konsorcjum ramy obejmują szereg iteracyjnych i adaptacyjnych etapów i wykorzystywane są do współtworzenia użytecznej i praktycznej wiedzy we wszystkich miastach. Dzięki nim możliwe jest też wychwytywanie różnorodnych typów innowacji pojawiających się w wyniku wdrażania i skalowania rozwiązań NBS oraz ułatwianie wzajemnego uczenia się i przepływu komunikacji wewnątrz i na zewnątrz każdego miasta. „Jest to narzędzie do inicjowania procesu, które pomaga innym miastom odkrywać i wykorzystywać doświadczenia związane z rozwiązaniami opartymi na zasobach przyrody, a tym samym uwzględniać je w swoich planach przestrzennych”, wyjaśnia Collier. We współpracy ze społecznościami wszystkich zaangażowanych miast partnerzy projektu opracowują i testują nowatorskie procesy planowania przestrzeni miejskiej, w których możliwe jest tworzenie NBS obok innowacji w biznesie i zarządzaniu. Chcą też sprawdzić, w jaki sposób tego typu zielone rozwiązania można wykorzystać do walki z problemem spójności w warunkach pokonfliktowych, jakie panują na przykład w jednym z miast uczących się – Sarajewie. Zespół projektu CONNECTING Nature stworzył nowe modele do identyfikowania mechanizmów finansowania, które uznają NBS za właściwe rozwiązania dla zrównoważonych i odpornych miast. Dzięki temu wielu miastom już udało się pozyskać środki na projekty w dziedzinie NBS.
Bodziec do wprowadzania kolejnych innowacji
W ramach projektu opracowano wykaz przedsiębiorstw handlowych i społecznych zajmujących się tworzeniem NBS oraz powiązanych produktów. Konsorcjum planuje bowiem zorganizowanie w 2021 roku pierwszego światowego szczytu poświęconego innowacjom i przedsiębiorstwom wykorzystującym zasoby przyrody. Na skutek wybuchu epidemii koronawirusa podstawowe wskaźniki skuteczności NBS musiały zostać zmienione, zwłaszcza te dotyczące zdrowia i dobrostanu, co pokazuje, że zespół CONNECTING Nature uczy się sztuki adaptacji do zmian. Obecnie będzie się zajmować badaniem skutków obostrzeń wprowadzonych w czasie pandemii i opracowaniem linii argumentacji wspierającej skalowanie NBS w miastach w związku z pandemią i innymi sytuacjami wymagającymi zamknięcia gospodarki. „Opracowujemy łatwe w transferowaniu procesy, które umożliwią integrowanie NBS w skali globalnej. Powstają one w drodze konsolidacji szerokiej gamy doświadczeń związanych z NBS, innowacji przemysłowych, praktycznej wiedzy naukowej i modeli zarządzania funkcjonujących w europejskich miastach”, podsumowuje Collier. „Odblokowanie możliwości szerszego wdrożenia rozwiązań opartych na zasobach przyrody oferuje wartość dodaną polegającą na zwiększeniu różnorodności biologicznej obszarów miejskich, a tym samym na ponownym zbliżeniu obywateli do natury oraz poprawie łączności i heterogeniczności siedlisk w celu budowania większej odporności ekologicznej miast”.
Słowa kluczowe
CONNECTING Nature, rozwiązanie oparte na zasobach przyrody, NBS, współtworzenie, miasta, miejski, innowacje, zarządzanie, społeczność
