Współpraca na rzecz lepszego gospodarowania zasobami morskimi poprzez badania i innowacje
Mówiąc o morzach i oceanach, często używamy języka, który przywołuje na myśl niezwykłe i nie do końca poznane środowisko skrywające wiele tajemnic. Doprowadziło to niektórych do wniosku, że to właśnie oceany – a nie przestrzeń kosmiczna – stanowią dla człowieka ostatnią rzeczywistą granicę. W kontekście działań takich jak określanie poziomu i skutków zanieczyszczenia wód morskich lub poszukiwanie nowych form życia, oczywiste jest, że w istocie wiele obszarów nie zostało jeszcze zbadanych.
Skoordynowane działania na rzecz lepszego zarządzania zasobami
Polityka UE wobec działalności morskiej koncentruje się na wzajemnych powiązaniach pomiędzy różnymi formami działalności człowieka związanymi z morzem. Integralną część tej strategii stanowi uwrażliwienie na fakt, że jeden aspekt systemu może oddziaływać na inne. Dodatkowo rozmaite organy władzy zachęcono do wzajemnej współpracy, na przykład w drodze wspólnego korzystania ze zgromadzonych danych w różnych obszarach polityki, co może zaowocować bardziej całościową oceną ryzyka i prowadzić do kompleksowych rozwiązań. Oprócz połączonych wysiłków kluczem do sukcesu będzie dostępność aktualnych danych dostarczanych przez najnowocześniejsze bioczujniki i innowacyjne rozwiązania z dziedziny automatyki pełniące funkcję systemów wczesnego ostrzegania. Jednocześnie konieczne jest wprowadzenie w życie zasad zrównoważonego gospodarowania zasobami uwzględniających praktyki takie jak recyrkulacja materiałów lub ich ponowne wykorzystanie w drodze zmiany przeznaczenia. Dogłębne zrozumienie procesów środowiskowych, bioróżnorodności, wpływu działalności człowieka (na lądzie i morzu) oraz zmian klimatu (w tym podnoszenia się poziomu morza), a także społeczno-gospodarczych skutków ochrony środowiska morskiego wymaga podejścia multidyscyplinarnego. Dlatego też unijne programy takie jak 7PR i Horyzont 2020 dostarczają niezbędnych środków finansowych fascynującym projektom badawczym realizowanym w różnych zakątkach Europy.
Najnowsze osiągnięcia unijnych badań morskich
Niniejszy pakiet Results Pack przedstawia dokonania 12 innowacyjnych projektów z tej dziedziny, włączając w to inicjatywy SMS i BRAAVOO, których celem było opracowanie rozwiązań zdolnych do wykrywania nawet śladowych ilości szerokiej gamy zanieczyszczeń wody morskiej. Skonstruowane bioczujniki przesyłają gromadzone dane w czasie rzeczywistym, stanowiąc narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji w branży produktów żywnościowych pochodzących z morza oraz przez organy ds. ochrony środowiska. Podobne podejście przyjęto w ramach projektu SEA-ON-A-CHIP, tworząc system wczesnego ostrzegania przed najczęściej występującymi zanieczyszczeniami negatywnie wpływającymi na zdrowie i środowisko naturalne. Natomiast zespół inicjatywy SEA LITTER CRITTERS skoncentrował swoje wysiłki na bardziej bezpośrednim rozwiązaniu problemu, budując urządzenie, które wychwytuje i przetwarza znajdujące się w morzu śmieci za pomocą technologii plazmowej. Niektóre projekty badawcze w większym stopniu skupiły się na maksymalizacji wydajności stosowanych obecnie rozwiązań. Na przykład uczeni biorący udział w inicjatywie OCEANFISH wykorzystali prądy morskie, aby umożliwić hodowlę ryb dalej od brzegu. Z kolei projekt TARGETFISH miał na celu ochronę ryb hodowlanych przed chorobami za pomocą szczepionek dostarczanych w efektywny sposób, a dzięki inicjatywie ARRAINA zbadano możliwości wykorzystania w gospodarstwach rybnych pokarmu roślinnego, ograniczając w ten sposób zapotrzebowanie na zasoby morskie. O europejski sektor akwakultury zadbali również uczestnicy projektu IDREEM, udoskonalając systemy zintegrowanej produkcji poprzez redukcję odpadów i większą konkurencyjność. Warto zauważyć, że dwa z prezentowanych projektów skoncentrowały się na kształtowaniu przyszłości, jednak na zupełnie różne sposoby. Zespół inicjatywy PHARMASEA zanurzył się w niezbadaną głębię oceanów i świat mikroorganizmów morskich w poszukiwaniu nieznanych dotąd związków, które mogłyby stać się składnikami nowych leków. Tymczasem w ramach projektu SEACHANGE z myślą o europejskich społecznościach miejskich zorganizowano wydarzenia informacyjne mające na celu upowszechnienie wiedzy na temat zasadniczej roli środowisk morskich w naszym życiu codziennym.
