Wpływ paszy wegetariańskiej na ryby hodowlane
W Europie najczęściej hoduje się ryby mięsożerne. Ich pokarm składa się z ryb (FM) i oleju rybnego (FO), otrzymywanych z dzikich zwierząt morskich. Niemniej z uwagi na rozwój sektora akwakultury i wzrost wykorzystania FO w suplementach diety dla ludzi zapotrzebowanie na ten „surowiec” zwiększa się. Rośnie popyt na zrównoważone, alternatywne produkty, takie jak pasze roślinne, dzięki którym będzie można ograniczyć eksploatowanie zasobów morskich. Biolodzy z projektu ARRAINA (Advanced research initiatives for nutrition and aquaculture) przeanalizowali potrzeby odżywcze pięciu najpowszechniej hodowanych gatunków ryb w Europie: łososia szlachetnego, pstrąga tęczowego, labraksa europejskiego, dorady i karpia. Informacje te posłużyły do stworzenia zrównoważonej, roślinnej paszy dostosowanej do potrzeb każdego gatunku, lecz zawierającej niższe poziomy FM i FO. – Naszym celem było uzyskanie elastyczności w wykorzystaniu oszczędnych i przyjaznych dla środowiska składników pasz, tak aby zapewnić owoce morza o wysokiej jakości i wartości odżywczej – wyjaśnia dr Sadasivam Kaushik, koordynator projektu ARRAINA. Dodaje – Wśród beneficjentów znajdą się wszystkie podmioty związane z europejskim sektorem hodowli ryb, od dostawców paszy po producentów pasz i hodowców. Biomarkery jako sposób pomiaru efektów W oparciu o odpowiednie biomarkery partnerzy projektu opracowali narzędzia służące do mierzenia i przewidywania wpływu alternatywnych pasz na metabolizm ryb, a także do określenia potrzeb żywieniowych każdego gatunku w całym cyklu życia. Naukowcy zmierzyli długofalowe efekty zmian dietetycznych na wydajność ryb, z uwzględnieniem efektów progowych, interwencji żywieniowych na wczesnych etapach życia i wpływu diety na larwy. Według dr. Kaushika „stworzenie użytecznych i przewidywalnych biomarkerów do oceny oddziaływania składników pokarmowych było najważniejszym rezultatem. Ponadto uzyskano nowatorskie dane na temat potrzeb żywieniowych, zwłaszcza w kontekście wykorzystywania pasz bogatych w białko roślinne i źródła oleju”. Naukowcy uzyskali nowe sposoby dostarczania konkretnych mikroelementów w celu zmodyfikowania składu jajeczek lub poprawy szybkości wzrostu larw ryb, co z kolei zwiększyło wydajność produkcji. Udało im się znacząco zmniejszyć poziomy FM i FO w paszy pięciu gatunków objętych badaniem, nie wpływając negatywnie na kluczowe wskaźniki efektywności ani wykorzystanie składników odżywczych. Większa wydajność i produktywność Zbadano również wykorzystanie programowania żywieniowego do poprawy alternatywnego sposobu odżywiania wybranych gatunków ryb. Programowanie żywieniowe opiera się na koncepcji, jakoby zróżnicowanie żywienia na najważniejszych etapach wczesnego życia mogło posłużyć do „zaprogramowania” rozwoju organizmu, metabolizmu i przyszłego stanu zdrowia. Ponadto stworzono narzędzie sieciowe do oceny ładunku substancji odżywczych w środowisku. Jest ono dostępne dla wszystkich interesariuszy. Partnerzy projektu opracowali i przeprowadzili także kursy szkoleniowe poświęcone żywieniu ryb w celu zwiększenia możliwości badawczych i poziomu wiedzy fachowej, zwłaszcza w nowych państwach UE. Dzięki stworzeniu narzędzi i rozwiązań o dużym znaczeniu technologicznym wspólnie z małymi i średnimi przedsiębiorstwami (SME) projekt ARRAINA przyczynił się do zwiększenia poziomu wiedzy i umocnienia więzi między społecznością naukową a unijnym przemysłem paszowym. Przyczyni się to do poprawy produktywności i wydajności w sektorze akwakultury. To z kolei zapewni przewagę konkurencyjną całemu sektorowi na szczeblu ogólnoświatowym.
Słowa kluczowe
Akwakultura, ARRAINA, biomarkery, mikroelementy, programowanie żywieniowe
