Zwierzę w doskonałej formie mimo braku tlenu
Czy zwierzęta mogą żyć bez tlenu? Wyniki nowych badań unijnych wskazują, że owszem. Naukowcy odkryli niedawno, że pierwsze wielokomórkowe organizmy naszej planety były w stanie przetrwać i rozmnażać się w środowisku całkowicie pozbawionym tlenu. Wyniki opisane w czasopiśmie BioMed Central (BMC) Biology stanowią dorobek finansowanych ze środków unijnych projektów HERMES i HERMIONE, które otrzymały 15,56 mln EUR i 8 mln EUR odpowiednio z Szóstego i Siódmego Programu Ramowego (6PR i 7PR). Stworzenia występujące w głębinach Morza Śródziemnego utrzymują się przy życiu w środowisku pozbawionym tlenu, ale obfitującym w toksyczne siarczki. Naukowcy stwierdzili, że organizmy wielokomórkowe, które należą do grupy kolczugowców, nie tylko utrzymują się przy życiu, ale są aktywne metabolicznie, a nawet zdolne do rozmnażania się. Zespół odkrył te organizmy w czasie 3 wypraw oceanograficznych, jakie miały miejsce na przestrzeni 10 lat. Naukowcy szukali żyjącej fauny w osadzie basenu Atalanty Morza Śródziemnego, który znajduje się około 200 kilometrów od zachodnich wybrzeży greckiej wyspy Kreta. Ten głębinowy hipersłony basen, który ma około 3,5 km głębokości, jest w znakomitej części całkowicie beztlenowy (występuje tam brak lub poważny niedobór tlenu). "Sądzono, że te ekstremalne środowiska są zamieszkiwane wyłącznie przez wirusy, bakterie i archeony (tj. mikroorganizmy jednokomórkowe)" - wyjaśnia naczelny autor, profesor Roberto Danovaro, dziekan Wydziału Nauk o Morzu Politechniki Marche w Ankonie, Włochy. "Wcześniej odkryto tam ciała zwierząt wielokomórkowych, ale sądzono, że opadły z wyższych, natlenionych warstw wody. Nasze wyniki wskazują na to, że wydobyliśmy żywe zwierzęta. Niektóre nawet zawierały jajeczka." Mikroskopia elektronowa pozwoliła naukowcom odkryć, że te malutkie stworzenia posiadają organelle przypominające hydrogenosomy, w które są wyposażone organizmy jednokomórkowe żyjące w środowiskach beztlenowych. W wypowiedzi na temat wyników tych przełomowych badań, profesor Lisa Levin z Instytutu Oceanograficznego Scripps w USA stwierdziła: "Odkrycie Danovaro i jego zespołu daje kuszącą obietnicę życia wielokomórkowego w innych środowiskach beztlenowych, na przykład w podpowierzchniowym oceanie pod kominami hydrotermalnymi czy strefami subdukcji w innych basenach beztlenowych." Jak zauważają dr Marek Mentel z Uniwersytetu Comeniusa na Słowacji i dr William Martin z Uniwersytetu w Dusseldorfie w Niemczech: "Odkrycie życia wielokomórkowego w stale beztlenowym środowisku daje pojęcie o tym, jak mogła wyglądać znaczna część ekologii Ziemi w przeszłości w "oceanie Canfielda" [siarczkowym, częściowo natlenionym oceanie występującym między okresem achajskim a ediakarskim] przed podniesieniem się głębokich, morskich warstw tlenu i pojawieniem się pierwszych dużych zwierząt w skamielinach sprzed mniej więcej 550-600 milionów lat." Koordynowany przez brytyjskie Państwowe Centrum Oceanografii w Southampton projekt HERMES (Badania gorących punktów w ekosystemach na obrzeżach mórz europejskich) postawił sobie za cel prognozowanie zmian bioróżnorodności w powiązaniu z naturalnymi i antropogenicznymi zmianami środowiskowymi poprzez stworzenie pierwszego, kompleksowego, paneuropejskiego systemu informacji geograficznej o obrzeżach. W skład konsorcjum HERMES wchodzi 50 partnerów, w tym 9 małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z 17 państw europejskich, m.in. z Belgii, Grecji, Niemiec, Norwegii, Rosji, Rumunii, Ukrainy czy Włoch. Projekt HERMES realizowany był w latach 2005-2009. Projekt HERMIONE (Badania gorących punktów w ekosystemach i wpływy człowieka na morza europejskie), następca projektu HERMES, dąży do pogłębienia wiedzy w zakresie funkcjonowania ekosystemów głębinowych i ich wkładu w produkcję towarów i usług. Rozpoczęty w 2009 r. i zaplanowany do 2012 r. projekt HERMIONE, którego koordynatorem jest Rada Badań nad Środowiskiem Naturalnym (NERC) z Wlk. Brytanii, zgromadził 38 partnerów z całej Europy.
Kraje
Włochy
