7PR zdaje egzamin i udowadnia swoją rolę w wychodzeniu z kryzysu
Największy jak dotąd program finansowania przez Unię Europejską badań naukowych i rozwoju dobrze wypadł w przeglądzie swoich dwóch pierwszych lat funkcjonowania. Według sprawozdania okresowego Siódmy Program Ramowy (7PR) jest na dobrej drodze, by odpowiedzieć na społeczno-gospodarcze potrzeby UE i pełni szczególnie ważną rolę w pokonywaniu problemów wynikających z obecnego kryzysu finansowego. Przygotowanie sprawozdania okresowego nt. 7PR to wymóg prawny, który otwiera drogę do ewaluacji programu przez niezależną grupę ekspertów, jaka ma być przeprowadzona po czterech latach jego realizacji, czyli w roku 2010. Sprawozdanie zawiera wstępną ocenę skuteczności 7PR podczas dwóch lat realizacji, tj. od inauguracji w roku 2007. Ma także na celu nakreślić obecny, społeczno-gospodarczy krajobraz UE w celu prognozowania nadchodzących wyzwań i sprostania im. Jak czytamy w raporcie: "Długofalowe problemy, z którymi borykaliśmy się przed kryzysem nie zniknęły i cele strategii lizbońskiej są dziś jak najbardziej aktualne. Czas by zwiększać a nie obcinać wydatki na badania naukowe i innowację, zarówno po to by stawić czoła tym problemom, jak i położyć podwaliny pod drogę do wyjścia z kryzysu. 7PR pozostaje kluczowym instrumentem promowania doskonałości naukowej i rozwoju technologicznego, odpowiadając na priorytety polityki UE oraz potrzeby przedsiębiorców i społeczeństwa" - mówi dalej sprawozdanie. Europejski Komisarz ds. Nauki i Badań, Janez Potocnik, stwierdził, że kryzys gospodarczy stanowi swego rodzaju sprawdzian rzeczywistości dla programów badawczych. "Cieszę się, że 7PR zdaje egzamin - dzięki niemu wpływają nowe środki na wspieranie badań naukowych a pomiędzy rokiem 2007 a 2013 budżet roczny zostanie niemal podwojony, co stanowi zachętę dla państw członkowskich." Wyniki uzyskane przez instrumenty finansowania 7PR oraz inicjatywy programowe są dowodem na to, że program jest na dobrej drodze. W ciągu pierwszych 2 lat 7PR wpłynęło niemal 36.000 propozycji badawczo-rozwojowych, z których ponad 5.500 zakwalifikowało się do finansowania (w sumie na kwotę około 10 mld EUR). Sprawozdanie potwierdza jakość procesu ewaluacji propozycji, gdzie 91% oceniających deklaruje, że proces zachowuje taką samą lub wyższą jakość w porównaniu z ewaluacją stosowaną w programach krajowych. Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN), formalnie założona w 2007 r. i stanowiąca integralną część 7PR, wybrała już ponad 500 projektów badawczych (na pierwsze zaproszenie wpłynęło 11.000 wniosków) do swoich 2 podstawowych programów: grantów dla rozpoczynających niezależnych naukowców oraz grantów dla doświadczonych naukowców. Granty te pomagają naukowcom - odpowiednio, tym którzy rozpoczynają niezależną karierę albo liderom świata naukowego posiadającym już pewien dorobek potwierdzający ich doskonałość naukową - w prowadzeniu pionierskich projektów w Europie. Podobnie wspólne inicjatywy technologiczne (WIT) 7PR pozwoliły stworzyć pięć partnerstw publiczno-prywatnych na wielką skalę, które zajmują się obszarami o strategicznym znaczeniu dla przyszłości Europy. Inicjatywy, których celem jest wspomaganie badań naukowych wynikających z potrzeb przemysłowych, już w tej chwili wspierają wspólne projekty badawcze w zakresie innowacyjnej medycyny, osadzonych systemów komputerowych, ochrony czystości nieba, nanoelektroniki oraz ogniw paliwowych i wodorowych. Nowe instrumenty wdrożone w celu ograniczenia biurokracji oraz poprawy uczestnictwa w 7PR także zaczynają przynosić efekty. Do instrumentów tych należy nowy Fundusz Gwarancyjny, dzięki któremu większość wcześniej wymaganych kontroli rentowności finansowej stała się zbyteczna, oraz System Indywidualnej Rejestracji (URF), który umożliwia jednorazowe złożenie dokumentacji wymaganej przepisami. W podsumowaniu sprawozdanie mówi, iż w porównaniu z Szóstym Programem Ramowym (6PR) certyfikaty audytowe i wymagane kontrole rentowności finansowej zredukowano o współczynnik równy 10. Lista sukcesów 7PR nie kończy się na tym, bo dalej znajdujemy na niej Finansowy Instrument Podziału Ryzyka (RSFF) stworzony przez Komisję Europejską oraz Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), który udostępnia kredyty i gwarancje na inwestycje przeznaczone na projekty badawcze, rozwojowe i innowacyjne. Od czasu uruchomienia w czerwcu 2007 r. zatwierdzono już 30 operacji o wartości kredytów sięgającej na początku 2009 r. 2 mld EUR. Sprawozdanie okresowe nt. 7PR podkreśla także obszary wymagające poprawy, jak np. potrzeba zachęcania do czynniejszego udziału małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz zwiększenia liczby kwalifikujących się wniosków z nowych państw członkowskich UE.