Start wspólnej inicjatywy technologicznej "Czyste niebo"
- Dziś jest wielki dzień - powiedział europejski komisarz ds. nauki i badań naukowych Janez Potočnik podczas forum inicjującego wspólną inicjatywę technologiczną "Czyste niebo", której celem są nowatorskie, bardziej proekologiczne konstrukcje samolotów. Zadaniem inicjatywy o wartości 1,6 miliarda euro jest poprawa środowiskowych wskaźników europejskiego przemysłu lotniczego i podniesienie jego konkurencyjności poprzez opracowanie "czystszych, bardziej konkurencyjnych technologii". - Wyzwania, przed którymi dziś stoimy, takie jak pobudzanie międzynarodowej konkurencyjności i powstrzymywanie zmian klimatycznych, są wspólne dla wszystkich krajów europejskich, a badania stanowią główną odpowiedź na nie - powiedział komisarz. - Mamy większą szansę coś osiągnąć, jeśli będziemy ze sobą współpracować. Taka fundamentalna logika kryje się za wspólną inicjatywą technologiczną "Czyste niebo" . Z zadowoleniem przyjmuję jej uruchomienie i gotowość do rozpoczęcia prac - dodał. W ramach tej wspólnej inicjatywy technologicznej stanowiącej partnerstwo publiczno-prywatne między przemysłem, środowiskiem badawczym i Komisją Europejską zostaną dokonane inwestycje w badania i innowacje z myślą o ograniczeniu wpływu transportu lotniczego na środowisko poprzez zmniejszenie poziomu hałasu i emisji gazów oraz poprawę właściwości eksploatacyjnych paliwa. Konkretnym zadaniem jest obniżenie emisji dwutlenku węgla (CO2) o 40 procent, tlenków azotu o 60 procent i hałasu o wartość rzędu 20 decybeli. Oczekuje się, że realizacja tych zadań zakończy się w terminie tak, aby następna generacja samolotów mogła zostać wprowadzona do eksploatacji począwszy od 2015 r. - Dla mnie najbardziej znaczącą cechą inicjatywy jest zróżnicowanie grupy uczestników, który zgromadzili się na pokładzie naszego samolotu w celu odbycia wspólnego lotu. Wszyscy pasażerowie są zgodni co do kierunku podróży - powiedział Potočnik. Jak dotąd na pokładzie znalazło się 86 organizacji z 16 krajów, w tym wszystkie najważniejsze podmioty z branży lotniczej, jak również 20 małych i średnich firm (MŚP), 15 ośrodków badawczych i 17 uniwersytetów. Budżet inicjatywy "Czyste niebo", jako jednego z największych programów europejskich, szacuje się na 1,6 miliarda euro, przy czym środki są zapewniane po połowie przez Komisję Europejską i przemysł lotniczy przez okres następnych siedmiu lat. Komisja spodziewa się również, że w tym czasie inicjatywa wywoła "efekt dźwigni" w krajowych budżetach badawczych i doprowadzi do utworzenia nowego wspólnego przedsiębiorstwa w celu ustanowienia jednolitej przestrzeni powietrznej. Ake Svensson, prezes Europejskiego Stowarzyszenia Przemysłów Lotniczego i Obronnego (ASD), zaakceptował fakt, że przemysł ten ponosi odpowiedzialność za zwiększenie czystości jego funkcjonowania. Obecnie generuje on około 3 procent emisji CO2 na całym świecie, przy czym wielkość ta może się jedynie zwiększyć z powodu wzrostu liczby pasażerów corocznie o 5 procent. - Uważamy, że taki poziom emisji związków węgla jest w ogóle nie do przyjęcia. Chcemy podjąć współpracę w celu znalezienia odpowiednich rozwiązań. Inicjatywa ta musi przynieść rzeczywiście użyteczne technologie, które mogą zostać zastosowane przez przemysł - powiedział. W ramach wspólnej inicjatywy technologicznej zespoły zwane demonstratorami technologii zintegrowanej (DZT) przeprowadzą wstępne badania, a następnie zweryfikują je w pełnej skali w sześciu kluczowym dziedzinach. Powstaną innowacyjne technologie, które będzie można zastosować w samolotach kolejnej generacji. DZT SMART "inteligentny stałopłat" opracuje technologie aktywnego skrzydła, które wyczuwa przepływ powietrza i zmienia swój kształt zależnie od potrzeb, natomiast DTZ "proekologiczny samolot regionalny" skoncentruje się na lekkich konfiguracjach i technologiach, a także na integracji rozwiązań technologicznych przygotowanych przez inne DTZ. Wśród priorytetów DTZ "proekologiczny wiropłat" wymienia się opracowanie innowacyjnych łopat śmigła oraz zmniejszenie oporu aerodynamicznego. Z kolei DTZ "trwały i proekologiczny silnik" podejmie prace nad technologiami obniżającymi poziom hałasu i emisję tlenków azotu oraz zwiększającymi wydajność. DTZ "systemy dla działania proekologicznego" skupi się na sprzęcie i architekturze systemów samolotu, możliwościach dla trajektorii proekologicznych oraz usprawnionym działaniu naziemnym. I wreszcie DTZ "eko-projekt" zajmie się pełnym cyklem życia materiałów i komponentów, ze szczególnym naciskiem na optymalizację wykorzystania surowców oraz zmniejszenie zużycia zasobów naturalnych i energii. Ocena prac sześciu DTZ i ich wkładu w osiągnięcie środowiskowych zamierzeń projektu będzie przeprowadzana za pomocą specjalnego narzędzia oceny. Nadzór nad wspólną inicjatywą technologiczną "Czyste niebo" obejmie zarząd i dyrekcja. W skład zarządu wejdą przedstawiciele Komisji i członkowie-założyciele wspólnej inicjatywy technologicznej. Na czele dyrekcji staną dyrektor wspólnego przedsięwzięcia oraz komitety sterujące DTZ. "Czyste niebo" to druga tego rodzaju inicjatywa, która zostanie uruchomiona w ślad za inicjatywą ENIAC dotyczącą nanoelektroniki. Inne planowane inicjatywy obejmują technologie systemów wbudowanych, innowacyjne leki oraz wodór i ogniwa paliwowe.