Estonia na czele innowacji w europejskiej edukacji
Estońska „Strategia uczenia się przez całe życie na 2020 rok” zgodnie ze strategicznymi ramami europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia nawołuje do zmiany obecnego podejścia do uczenia się i nauczania, zakładając zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych w zakresie edukacji formalnej i nieformalnej, co spowoduje zmianę paradygmatu edukacji w kierunku uczenia się, które będzie bardziej samodzielne, bardziej kreatywne i oparte w większym stopniu na współpracy. Tego rodzaju przemiana wymaga kreatywności, przedsiębiorczych podejść oraz realizacji polityki opartej na danych na każdym poziomie kształcenia. Co więcej, wymaga ona także zastosowania metod nauczania oraz zbudowania środowisk nauczania w taki sposób, by uwzględniały indywidualny i społeczny rozwój i możliwości każdego ucznia. Kierunek: przyszłość Osiągnięcie takiego stanu rzeczy nie jest jednak prostym zadaniem, ponieważ w wielu przypadkach decyzje na temat reform programu nauczania są podejmowane bez konsultacji z nauczycielami i bez uwzględnienia ich udziału w procesie zmiany, a nowe technologie zazwyczaj trafiają do szkół bez stosownej oceny korzyści, jakie mogą przynieść w procesie nauczania oraz uczenia się. Dodatkowym problemem jest fakt, że w wielu przypadkach nie dochodzi do etapu szerszego wykorzystania proponowanych innowacyjnych metod przez nauczycieli lub realizacji projektów. Z tego powodu celem projektu CEITER było ułatwienie realizacji zmian strukturalnych w Estonii. „Naszym celem było zwiększenie wykorzystania w szkołach innowacyjnych rozwiązań w zakresie nauczania oraz uczenia się opartych na danych, w tym między innymi nowoczesnych technologii cyfrowych na potrzeby edukacji”, wyjaśnia prof. Tobias Ley, kierownik projektu. Drugim celem projektu była integracja badań naukowych i praktyki w sektorze edukacji, dzięki czemu wyniki badań będą mogły lepiej przekładać się na prace szkół, przy jednoczesnym umożliwieniu szkołom i nauczycielom łatwiejszego wdrażania praktyk opartych na danych. Projekt koncentrował się także na utworzeniu Centrum Doskonałości i Innowacji w Edukacji przy Uniwersytecie w Tallinie w celu połączenia badań nad technologiami cyfrowymi w nauczaniu, kształcenia nauczycieli, psychologii nauczania oraz dydaktyki różnych przedmiotów. Osiąganie innowacji w edukacji Poza utworzeniem Centrum Doskonałości, w ramach projektu CEITER powstała nowa metoda prowadzenia badań naukowych w dziedzinie edukacji o nazwie EDULABs. Jak wyjaśnia prof. Ley, „metoda EDULABs jest sposobem współtworzenia, wdrażania oraz skalowania innowacji edukacyjnych w estońskim systemie szkolnictwa”. EDULABs to systematyczna metoda badawcza, szkoleniowa oraz rozwojowa, która jest zintegrowana z kształceniem nauczycieli i ma na celu rozpowszechnianie w szkołach innowacji opartych na danych. Uczestnicy projektu przetestowali oraz zademonstrowali możliwości zastosowania metody w praktyce na przykładzie kilku przypadków wdrożeń, które rozpoczęły się w 2017 roku i obecnie trwają nadal. Ich lista obejmuje między innymi EDULAB robotyczno-matematyczny, łączący robotykę z kształceniem w zakresie matematyki, EDULAB na świeżym powietrzu, który wykorzystuje technologię w edukacji w zakresie nauk przyrodniczych, a także EDULAB cyfrowo-matematyczny wykorzystujący cyfrowe materiały dydaktyczne w szkołach średnich w celu wspierania metod nauczania oraz inteligentny szkolny EDULAB, który pomaga w zwiększaniu zainteresowania uczniów nowoczesnymi technologiami oraz rozwiązywaniem realnych problemów. „Wszystkie te programy są realizowane głównie dzięki długoterminowym programom ciągłego rozwoju nauczycieli, a także poprzez projekty rozwoju szkół”, zauważa prof. Ley. Skutki projektu „Dotychczas projekt doprowadził do zwiększenia poziomu wykorzystania cyfrowych technologii w szkołach w całej Estonii, a także powstania szeregu scenariuszy oraz metod nauczania skoncentrowanych na uczniach”, twierdzi profesor. Kolejnym skutkiem projektu jest zwiększenie poziomu kompetencji nauczycieli, którzy teraz czują odpowiedzialność za zastosowanie nowych metod nauczania w swoich klasach. W jego ramach udało się także opracować zestaw narzędzi przeznaczony do gromadzenia danych, wykorzystywany w ramach nauczania, obejmujący przystępne narzędzia do gromadzenia, analizy oraz prezentacji danych dla nauczycieli i naukowców. Ostatnim skutkiem projektu, jak wyjaśnia prof. Ley, była „popularyzacja podejścia w całym kraju dzięki programom kształcenia nauczycieli oraz artykułom w prasie branżowej”. Przykład Estonii pokazuje, że kraj ten jest doskonałym poligonem doświadczalnym dla rozwiązań technologicznych wykorzystywanych w sektorze edukacji na skalę krajową. Oczekuje się, że rezultaty projektu będą miały znaczący wpływ na politykę edukacyjną w kraju oraz w całej Europie.
Słowa kluczowe
CEITER, technologie cyfrowe, EDULABs, innowacja edukacyjna, kształcenie nauczycieli
