Lżejsze pojazdy leśne
Zmiana klimatu nie oszczędza sektora leśnego. Łagodniejszy i wilgotniejszy klimat osłabił leśne gleby do tego stopnia, że obecnie coraz trudniejsze staje się wykorzystywanie tradycyjnych maszyn bez powodowania szkód. Zarządcy lasów nie mieli innego wyboru, jak ograniczyć wjazd maszyn na szczególnie wrażliwe tereny. Dodatkowo racjonalizacja dostaw drewna spowodowała, że niezbędne stało się wykorzystywanie drogich specjalistycznych maszyn, które jest opłacalne tylko w przypadku wysokiego poziomu produkcji. Podsumowując, oczekuje się, że mniej maszyn wyprodukuje więcej w krótszym czasie. Forwarder OnTrack odpowiada na to wyzwanie, zapewniając lepszy rozkład obciążenia maszyny na ziemię. Dopasowane gąsienice zmniejszają nacisk na podłoże do 50 kPa przy 14-tonowym obciążeniu, dzięki czemu maszyna może nadal pracować na podłożu o niskiej nośności, podczas gdy konwencjonalne maszyny spowodowałyby głębokie koleiny. „Gąsienice wykonane są ze wzmocnionego kauczuku zamiast stali. To oznacza, że są bardziej delikatne dla korzeni drzew, a operatorzy są poddawani mniejszym wibracjom. Oprócz tego forwarder może przejeżdżać przez drogi i ścieżki rowerowe, nie uszkadzając ich”, wyjaśnia Rasmus Astrup, kierownik ds. badań w instytucie NIBIO i koordynator projektu OnTrack. „Dzięki temu forwarder OnTrack jest szczególnie użyteczny w ogólnodostępnych lasach”. Forwarder jest nie tylko delikatny dla podłoża: jest także inteligentny. Zintegrowany zestaw skanerów laserowych – czyli urządzenie monitorujące OnTrack, które można zainstalować na dowolnej maszynie leśnej – ocenia glebę i skanuje powierzchnię ziemi z przodu i z tyłu pojazdu, podczas gdy centralna jednostka sterująca oblicza głębokość kolein, jakie maszyna mogła spowodować. Zebrane informacje trafiają następnie do operatora, a dzięki systemowi GPS i routerowi online mogą być także przesyłane do zarządcy lasu i wykorzystywane do tworzenia map terenów, na których pozyskuje się drewno. Jak wyjaśnia Astrup: „Mapy wskazują miejsca, w których powstały głębokie koleiny i pokazują stan terenu po zakończeniu prac. Mogą też być wykorzystywane do badań, które mogą dotyczyć tempa wzrostu młodych drzew posadzonych w koleinach w porównaniu do drzew posadzonych poza nimi, lub sprawdzenia, czy inne narzędzia zarządzania, takie jak mapy głębokości do zwierciadła wody, precyzyjnie określają miejsca powstawania kolein”. Forwarder i urządzenie monitorujące OnTrack przeszły rygorystyczne testy w terenie w drugim roku realizacji projektu. Wybrane przedsiębiorstwa leśne z Niemiec, Finlandii, Łotwy, Norwegii i Szwecji dostały wolną rękę w testowaniu ich w normalnych warunkach pracy przez co najmniej jeden miesiąc. Zebrane informacje zwrotne wykorzystano do wprowadzenia zmian i ulepszeń produktów. „Reakcje zainteresowanych stron były przeważnie bardzo pozytywne”, mówi Astrup. „Oprócz tego zauważyliśmy, że więcej uwagi zaczęto poświęcać kwestiom, które poruszamy w naszym projekcie. Zaczęły pojawiać się artykuły i dyskusje w branżowych pismach, a jednocześnie nabrały tempa działania producentów maszyn, opon i gąsienic prowadzące do zmniejszenia obciążenia na podłoże”. Projekt już się zakończył, ale partnerzy projektu, firmy Ponsse Plc i Prinoth SpA, nadal badają wykonalność i ramy czasowe budowy zmodyfikowanego prototypu forwardera z wykorzystaniem danych zebranych podczas testów w terenie. W międzyczasie udało się opracować różne wersje urządzenia monitorującego: niskobudżetowe urządzenie przemysłowe o niskiej rozdzielczości przestrzennej (10 m x 10 m), mobilne urządzenie badawcze o wysokiej rozdzielczości (poniżej jednego metra) do badań terenowych oraz urządzenie przypinane do plecaka do pomiaru szkód terenu po zakończeniu prac.
Słowa kluczowe
OnTrack, forwarder, urządzenie monitorujące, leśnictwo, gleby leśne, ochrona, zmniejszanie szkód
