Wpływ kościołów na doświadczenia migrantów
Istnieją badania na temat kościołów ewangelickich i migracji, w których przeanalizowano rolę tych kościołów jako miejsc oferujących schronienie, zasoby i szacunek, a także jako „pośredników” integracji. Jednak niewiele jest badań w Europie, w ramach których przyjrzano się temu, jak religia, wykraczając poza ramy czysto duchowe, wpływa na życie migrantów w sferze społecznej, np. na ich zatrudnienie. W ramach finansowanego przez UE projektu MIGRANTCHRISTIANITY „zbadano rolę, jaką wiara, z jednej strony, i kościoły, z drugiej strony, pełnią w udzielaniu migrantom pomocy w zakresie integrowania się ze społeczeństwem oraz poruszania się po wyzyskującym i dyskryminującym rynku pracy”, mówi dr Francesca Scrinzi, stypendystka programu „Maria Skłodowska-Curie” i główna badaczka projektu. Analiza porównawcza migrantów-chrześcijan w Europie W ramach projektu przeprowadzono jakościową analizę porównawczą dotyczącą integracji migrantów-ewangelików w głównych kościołach protestanckich w Hiszpanii i we Włoszech. Badaczka zebrała historie życia od członków kościołów protestanckich w obu krajach pochodzących z Ghany i Ameryki Łacińskiej. Przeprowadziła też częściowo ustrukturyzowane wywiady z pastorami, świeckimi przywódcami duchowymi i przedstawicielami hiszpańskich i włoskich organizacji protestanckich. Oprócz tego prowadziła obserwacje podczas nabożeństw, spotkań modlitewnych, zebrań grup młodzieży oraz kościelnych wspólnot kobiet, a także podczas nieformalnych kościelnych wydarzeń towarzyskich. Dodatkowo dr Scrinzi przeanalizowała dane dokumentalne, takie jak ulotki i broszury dotyczące kwestii migracji i wielokulturowości. „Dzięki pracy w terenie udało mi się uzyskać ogromny zbiór danych jakościowych na temat mało zbadanego tematu, jakim jest obecność migrantów-chrześcijan w Europie”, mówi dr Scrinzi. Projekt MIGRANTCHRISTIANITY skierował więc uwagę na inny aspekt migracji i religii niż najszerzej dotychczas omawiana kwestia integracji muzułmanów. Religia w kontekście imigracji Badania prowadzone w ramach projektu ujawniły różne sposoby, w jakie praktykowanie religii wzmacnia pozycję wierzących migrantów. „Migranci wykorzystują religię i sieci religijne do poprawy swojego statusu w kontekstach imigracyjnych oraz do przeciwstawiania się urasowieniu”, wyjaśnia dr Scrinzi. Kościoły pomagają też spełniać konkretne potrzeby poprzez oferowanie takich usług jak opieka nad dziećmi, poszukiwanie pracy, szkolenia językowe czy zawodowe. W projekcie MIGRANTCHRISTIANITY odkryto, że warunki społeczno-gospodarcze w Europie wpływają na indywidualne doświadczenia religijne migrantów z Ekwadoru, Peru i Ghany. Ekwadorczycy i Peruwiańczycy angażowali się w budowanie „międzykulturowych” kościołów w kontekście imigracyjnym, a Ghanijczycy skupiali się na tworzeniu ponadnarodowych powiązań religijnych z afrykańską diasporą. Dodatkowo w ramach badań okazało się, że zarówno w Hiszpanii, jak i we Włoszech kwestie seksualności zazwyczaj prowadzą do podziałów w społecznościach protestanckich nie tylko pomiędzy migrantami a lokalnymi wyznawcami, ale także w samych kościołach. Poszerzanie wiedzy na temat migrantów i religii „Ogromny wpływ na doświadczanie przez migrantów marginalizacji i na ich perspektywy awansu społecznego mają konkretne sposoby, w jakie migranci wchodzą na postindustrialne rynki pracy oraz w jakie dotyka ich bezrobocie”, podkreśla dr Scrinzi. Mimo tego temat migrantów-chrześcijan jest nadal nieobecny w naukowych i publicznych debatach na temat migracji i religii w Europie. „Realizacja projektu przyczynia się do stworzenia nowej dziedziny – migracja i religia – która jest mało zbadana w Europie i zdominowana przez badania amerykańskie”, mówi badaczka. Wyniki projektu rozpowszechniano na konferencjach i warsztatach naukowych oraz za pośrednictwem publikacji w czasopismach i książkach. Prezentując projekt podczas wydarzeń informacyjnych, badaczka starała się zainteresować praktyków i szersze grono odbiorców tematem migracji, religii i pluralizmu religijnego w Europie. Wyniki projektu MIGRANTCHRISTIANITY zostały również spisane w języku niespecjalistycznym i opublikowane między innymi w formie krótkiego raportu badawczego. Dzięki pracom nad projektem badaczka może nie tylko pochwalić się osiągnięciami w badanej dziedzinie – realizacja projektu pozwoliła jej także na poszerzenie swojej wiedzy o nowy kierunek, jakim jest religia i pluralizm religijny. Dr Scrinzi zdobyła także nowe umiejętności językowe oraz rozwinęła swoje umiejętności badawcze i komunikacyjne. Razem z koordynatorką projektu, dr Anną Triandafyllidou, badaczka pracuje nad dokumentem programowym, który zostanie sfinalizowany w 2018 roku.
Słowa kluczowe
MIGRANTCHRISTIANITY, migrant, kościół, chrześcijaństwo, integracja, ewangelicki, zatrudnienie