Koordynacja badań nad bezpieczeństwem lotniczym w całej UE
Dzięki wizji rozwoju przemysłu lotniczego do 2050 roku zatytułowanej FlightPath 2050 Komisja Europejska dąży do osiągnięcia najwyższego w historii poziomu bezpieczeństwa w transporcie lotniczym, zarówno w odniesieniu do pasażerów, jak i towarów. Do 2050 roku Europa ma osiągnąć niespotykany dotychczas poziom bezpieczeństwa, z samolotami załogowymi oraz bezzałogowymi, starszymi i następnej generacji, autonomicznymi statkami powietrznymi oraz wszelkimi rodzajami wiropłatów operującymi jednocześnie w tej samej przestrzeni powietrznej z wykorzystaniem najnowszych technologii i szkoleń. Aby umożliwić realizację tej ambitnej wizji w ciągu zaledwie ponad 30 lat, powstał program Future Sky Safety (FSS) skupiający ogromną liczbę badań nad innowacjami i bezpieczeństwem w transporcie lotniczym prowadzonych w całej UE. Program FSS, który stanowi jeden z największych w historii programów badań nad bezpieczeństwem lotniczym finansowanych przez UE, składa się z wielu zróżnicowanych podprojektów, spośród których każdy ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa transportu lotniczego. „Dzięki skupianiu i łączeniu tych różnych projektów, program FSS umożliwił zwiększenie bezpieczeństwa w kabinie, zmniejszył ryzyko wystąpienia wypadków, pozwolił na niemal całkowite ograniczenie zagrożeń bezpieczeństwa i umożliwił osiąganie lepszych wyników w zakresie bezpieczeństwa w nieoczekiwanych sytuacjach”, stwierdził badacz projektu FSS Lennaert Speijker. Rezultaty widoczne od ręki Pomimo że projekt nadal pozostaje w fazie realizacji, osiągnięto już pewne istotne rezultaty. Zdaniem Speijkera znaczącym osiągnięciem jest sam fakt koordynacji różnorodnych badań naukowych w całej UE. „W pierwszej kolejności ustaliliśmy wspólne stanowisko dotyczące badań nad bezpieczeństwem, a następnie wspólnie przyczyniliśmy się do realizacji unijnego programu badań nad bezpieczeństwem lotniczym”, dodał. „Obecnie zajmujemy się opracowywaniem nowych, wspólnych projektów badawczych w zakresie bezpieczeństwa, w ramach których wspólnie pracujemy nad konkretnymi wyzwaniami, a naszym wspólnym celem jest ograniczenie powielania i fragmentacji”. W wyniku koordynacji badań pojawiło się szerokie spektrum nowych projektów opartych na współpracy, zajmujących się kwestiami bezpieczeństwa. Przykładowo w ramach dedykowanego projektu dotyczącego wypadnięć z pasa startowego opracowano algorytmy i techniki monitorowania w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia takich zdarzeń. Po przeprowadzeniu trzech udanych prób lotu, narzędzia te mogą zostać zastosowanie zarówno przez linie lotnicze, jak i twórców oprogramowania przeznaczonego do monitorowania danych lotniczych. Także dzięki ogólnoeuropejskiemu badaniu poświęconemu kulturze bezpieczeństwa przeprowadzonemu wśród 7239 europejskich pilotów oraz zebraniu ich uwag i spostrzeżeń na temat kultury bezpieczeństwa w lotnictwie europejskim, Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) przyjęła wytyczne opracowane w ramach programu FSS dotyczące usprawnienia zarządzania bezpieczeństwem w organizacjach. Kolejnym ważnym rezultatem programu jest opracowanie Human Performance Envelope, HPE, nowej koncepcji działań w kokpicie oraz jego konstrukcji. Dzięki przeprowadzeniu symulacji lotów, naukowcy pokazali w jaki sposób podejście HPE może przyczynić się do zapewnienia odpowiednich działań ludzkich w przypadku wystąpienia trudnych warunków w czasie lotu. W ramach innego projektu badacze testowali odporność zaawansowanych materiałów kompozytowych stosowanych w samolotach na ogień. „Przeprowadzone działania pokazały możliwości geopolimerów związane z poprawą jakości powietrza w kabinie dzięki ciągłemu sprawdzaniu jakości powietrza”, wyjaśnia Speijker. Duże wsparcie ze strony interesariuszy Obecnie naukowcy skupiają się na opracowaniu i wykorzystaniu wyżej wymienionych wyników. Proces ten obejmuje zapewnienie pozytywnego wpływu ich ustaleń na przyszłe zmiany przepisów, norm i wytycznych w zakresie bezpieczeństwa lotniczego, w szczególności w odniesieniu do skuteczności hamowania statków powietrznych na zanieczyszczonych pasach startowych, zarządzania bezpieczeństwem dostawców usług oraz stosowania zaawansowanych kompozytów w statkach powietrznych. „Program FSS czerpie korzyści wynikające z szerokiego wsparcia ze strony zainteresowanych stron”, dodał Speijker. „Dzięki dwóm liniom lotniczym, największym producentom w lotnictwie i branży lotniczej, dwóm organom krajowym oraz silnemu powiązaniu z EASA, wykorzystanie głównych wyników naszego projektu zarówno przez branżę, jak i organy regulacyjne rządu jest praktycznie zagwarantowane”.
Słowa kluczowe
Future Sky Safety, lotnictwo, bezpieczeństwo transportu lotniczego, bezpieczeństwo lotnictwa
