Większe wsparcie dla przedsiębiorstw społecznych działających na obszarach wiejskich
W dzisiejszych czasach regiony wiejskie w wielu krajach europejskich stoją przed poważnymi wyzwaniami. Do największych problemów, którym muszą stawiać czoła, jest zjawisko tak zwanego drenażu mózgów, w szczególności wśród młodych i wykwalifikowanych osób, brak możliwości podjęcia pracy w zawodach wymagających wysokich kwalifikacji oraz nauki w ramach systemu szkolnictwa wyższego, a także pogarszająca się jakość usług świadczonych przez podmioty publiczne i prywatne. Jednocześnie przedsiębiorstwa społeczne jawią się jako nowy rodzaj organizacji funkcjonującej w przestrzeni, z której wycofują się zarówno podmioty państwowe, jak i firmy działające na zasadach wolnorynkowych, wytwarzającej nowe rozwiązania inicjujące zmiany społeczne i promujące innowacyjność. W świecie charakteryzującym się ograniczoną świadomością i wiedzą na temat przedsiębiorstw społecznych na terenach wiejskich, a także niekorzystnymi warunkami instytucjonalnymi, finansowany przez UE projekt RurInno (Social Innovations in Structurally Weak Rural Regions: How Social Entrepreneurs Foster Innovative Solutions to Social Problems) przyczynił się do poszerzenia wiedzy na temat tego, w jaki sposób wiejskie przedsiębiorstwa społeczne opracowują innowacyjne rozwiązania problemów społecznych. „Wiedza na temat funkcjonowania wiejskich przedsiębiorstw społecznych, wyzwań, jakim muszą stawiać czoła, wprowadzania innowacji i wpływu wywieranego przez nie na swoje otoczenie w dużej mierze nie została jeszcze opracowana”, twierdzi dr Ralph Richter, badacz i kierownik projektu. Wspieranie przedsiębiorstw społecznych i przedsiębiorców Jednym z dodatkowych celów projektu był rozwój umiejętności i innowacyjności pracowników wiejskich przedsiębiorstw społecznych. „Wielu wiejskim przedsiębiorstwom społecznym brakuje specjalistycznych szkoleń i edukacji niezbędnych do zainicjowania pożądanych zmian społecznych”, wyjaśnia dr Richter. Część działań odbywających się równolegle w ramach projektu koncentrowała się na budowaniu świadomości dotyczącej wiejskich przedsiębiorstw społecznych w celu stworzenia sprzyjających warunków, tak aby przedsiębiorstwa te mogły realizować swoje cele. W projekcie wzięli udział pracownicy akademiccy z dwóch instytutów badawczych oraz praktycy z czterech wiejskich przedsiębiorstw społecznych z terytorium całej Europy. Zespół przeprowadził szczegółowe badania terenowe, wywiady i analizy, a także szkolenia. „Pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwach społecznych spędzili pół roku w instytutach badawczych w celu zwiększenia swojego potencjału innowacyjnego, opracowania strategii mających na celu wspieranie mieszkańców wsi i terenów wiejskich oraz poprawy umiejętności w zakresie komunikacji dotyczącej produktów i usług”, podkreśla dr Richter. Projekt RurInno zaowocował nie tylko zdobyciem wiedzy i umiejętności przez przedstawicieli czterech przedsiębiorstw społecznych zaangażowanych w działania związane z realizacją projektu, gdyż skorzystały na nim także inne przedsiębiorstwa dzięki warsztatom, wyjazdom terenowym oraz promowaniu przykładów najlepszych praktyk. Ponadto w wyniku projektu został opracowany zestaw narzędzi, którego celem jest pomoc przedsiębiorcom w przezwyciężeniu sześciu głównych przeszkód napotykanych zwykle przy zakładaniu przedsiębiorstw społecznych na obszarach wiejskich. Według słów kierownika projektu, opracowany zestaw narzędzi ma na celu motywowanie przedsiębiorstw społecznych do pokonywania przeszkód i stawiania czoła wyzwaniom, nawet jeśli na początku wydają się one nie do pokonania. Pozytywne skutki projektu Projekt dowiódł, że przedsiębiorstwa społeczne potrafią skutecznie stawiać czoła wyzwaniom społecznym, łącząc odległe regiony dzięki ponadregionalnym sieciom i instytucjom o innych skalach przestrzennych. „Dzięki temu powstają nowe pomysły, które zwiększają zakres dostępnych zasobów i wsparcia na rzecz społeczności wiejskich, które w innych okolicznościach byłyby niedostępne”, stwierdza dr Richter. Dla zobrazowania powyższego stwierdzenia wystarczy przytoczyć przykład jednego z partnerów projektu, który pomógł w otwarciu laboratoriów technologicznych w wioskach i małych miastach Austrii, aby promować kreatywność i przyciągać talenty. Kolejny partner zbudował wioskę tematyczną w Polsce, która skupia się na lokalnych tradycjach i rękodziele w celu wspierania turystyki przy jednoczesnej integracji osób o szczególnych potrzebach na rynku pracy. Ogólnie rzecz ujmując, projekt RurInno zwiększył świadomość potencjału innowacyjnego wiejskich przedsiębiorstw społecznych poprzez publikację kompleksowego przeglądu polityk, opracowanie zestawu narzędzi promującego najlepsze praktyki, organizację spotkań z decydentami politycznymi UE oraz rozpowszechnianie odpowiednich pomysłów dzięki mediom. Ponadto projekt umożliwił kilku przedsiębiorstwom społecznym przedstawienie swojej pracy społeczeństwu dzięki nauce lepszych strategii komunikacji, dostarczeniu wielu otwartych materiałów, które mogą posłużyć inspirowaniu użytkowników, a także tworzenie przedsiębiorstw społecznych będących wzorami do naśladowania.
Słowa kluczowe
RurInno, przedsiębiorstwa społeczne, regiony wiejskie, innowacje, społeczności wiejskie, zmiany społeczne
