Działania na rzecz trwałego pokoju
Od pewnego czasu Unia Europejska ma trudności z zapobieganiem konfliktom zbrojnym i kryzysom, zarówno na własnym terenie, jak i w skali globalnej. Częste problemy to między innymi reakcyjny charakter unijnych interwencji, niewystarczająca zdolność przewidywania kryzysów oraz widoczna luka między działaniami krótkoterminowymi a długoterminowym zaangażowaniem w budowanie pokoju. W ramach finansowanego przez UE projektu WOSCAP opracowano praktyczne podejścia i narzędzia, które mają pomóc UE skuteczniej wypełniać misję dotyczącą budowania pokoju. W projekcie, w którym zastosowano podejście „Whole of Society Approach”, swoje wysiłki połączyły instytuty badawcze, uniwersytety, ośrodki analityczne i organizacje, aby wypełnić lukę między badaniami a praktyką. „Projekt miał na celu zwiększenie zdolności UE do przeprowadzania interwencji mających na celu zapobieganie konfliktom i budowanie pokoju z wykorzystaniem kompleksowych, trwałych i innowacyjnych środków cywilnych”, wyjaśnia koordynator projektu Gabriëlla Vogelaar. Podejście inkluzywne To, co wyróżnia podejście do zapobiegania konfliktom zastosowane przez WOSCAP, to wykorzystanie lokalnej odpowiedzialności i inkluzywności jako fundamentów trwałego pokoju. „Wierzymy, że zaangażowanie lokalnych badaczy stanowi podstawę budowania pokoju”, mówi Vogelaar. „W związku z tym skuteczne budowanie pokoju i zapobieganie konfliktom nie leży wyłącznie w gestii decydentów politycznych, ale powinno bezpośrednio angażować osoby dotknięte konfliktem”. Po pierwsze, naukowcy porównali ambicje i politykę UE ze sposobem, w jaki są one rzeczywiście realizowane w praktyce. Oznaczało to dokonanie przeglądu wcześniejszych i bieżących interwencji UE na Ukrainie, w Mali, Gruzji i Jemenie, a także przypadków Sri Lanki, Kosowa, Afganistanu i Gwatemali/Hondurasu. „Konflikty te zostały wybrane, ponieważ znajdują się na czele międzynarodowej agendy”, dodaje Vogelaar. W oparciu o te badania, w ramach projektu przygotowano zalecenia dotyczące poprawy polityki i działań na rzecz inkluzywnego zapobiegania konfliktom i budowania pokoju. Rozpowszechniano je przy pomocy 26 raportów badawczych, 15 spotkań poświęconych polityce oraz kontaktów z ponad 300 zainteresowanymi stronami. Efekty są już widoczne Zdaniem Vogelaar, te artykuły i spotkania znacznie poprawiły wyniki UE w obszarach wielotorowych działań dyplomatycznych, reformy sektora bezpieczeństwa i reformy zarządzania. Na przykład, artykuł dotyczący reformy sektora bezpieczeństwa (SSR) zostanie prawdopodobnie uwzględniony w opracowywanej obecnie polityce UE w tym zakresie. Podobnie artykuły dotyczące wielotorowych działań dyplomatycznych i wykorzystania procesu decentralizacji przyczyniły się już do lepszego zrozumienia niektórych istotnych wyzwań i możliwości zaangażowania UE w tych dziedzinach. „Wykazując niejednoznaczności unijnego zaangażowania na różnych poziomach negocjacji pokojowych i mediacji, wnieśliśmy wkład do powstającej literatury naukowej na temat mediacji UE”, dodaje Vogelaar. Vogelaar zauważa, że znaczenie projektu wykracza nawet poza UE. Na niedawnej konferencji zalecenia WOSCAP zostały uznane za bardzo istotne dla obecnych dyskusji na temat podtrzymania agendy pokojowej ONZ.
Słowa kluczowe
WOSCAP, bezpieczeństwo, rozwiązywanie konfliktów przez UE, trwały pokój, dyplomacja
