Środki biologiczne do walki ze szkodnikami bytującymi w glebie
Przynajmniej część cyklu życiowego około 70% owadów będących szkodnikami odbywa się pod ziemią, przez co ich zwalczanie jest szczególnie trudne. Fakt ten, w połączeniu z ostatnimi zmianami w prawie wymagającymi od rolników zaprzestania stosowania szeregu popularnych pestycydów, spowodował zapotrzebowanie na nowe strategie zwalczania szkodników. Uczestnicy finansowanego przez UE projektu INBIOSOIL (Innovative biological products for soil pest control) podjęli się tego wyzwania, pracując nad biologicznymi metodami zwalczania szkodników. Celem projektu było opracowanie i przetestowanie nowych preparatów z entomopatogenicznych grzybów i nicieni oraz substancji semiochemicznych, służących do zwalczania owadów bytujących w glebie. Naukowcy przetestowali kilka różnych izolatów grzyba i ze względu na skuteczność eliminowania określonych szkodników wybrali dwa z nich do dalszego testowania preparatów w ramach strategii "wabienia i zabijania". Przebadali również 20 różnych substancji semiochemicznych w ramach strategii zwalczania szkodników polegających na "stresowaniu i zabijaniu". Podczas realizacji projektu opracowano kilka nowych procedur, koncentrując się w szczególności na bezpośrednich i pośrednich skutkach ubocznych wywieranych na pożyteczne owady. Opracowano również inne testy mające na celu ocenę skutków działania tych preparatów podczas prób terenowych. Przetestowano dwa różne preparaty: jeden z nich służył do zwalczania larw sprężyków w uprawach ziemniaka, a drugi do zwalczania larw stonki kukurydzianej. Naukowcy opracowali nowy typ kapsułek na bazie biopolimerów i ekologicznych surowców naturalnych połączonych z określonymi izolatami entomopatogenicznego grzyba, który został zarejestrowany pod marką ATTRACAP®. W momencie rozsiania ich i wymieszania z glebą kapsułki te wytwarzają dwutlenek węgla, czyli wabik, który działa na większość larw bytujących w ziemi, za pomocą którego lokalizują one korzenie swojego żywiciela. Kiedy dochodzi do kontaktu z kapsułkami zarodniki grzybów przyczepiają się do oskórka larwy i zabijają je poprzez zarażenie. Granulat ten skutecznie zwalcza plagę drutowca w uprawie ziemniaków, która jesienią powoduje poważne szkody w bulwach, co z kolei jest przyczyną strat finansowych dla rolników. Odpowiednio modyfikowane kapsułki zostały także opracowane przeciwko innym gatunkom szkodników roślin, takich jak stonka kukurydziana, opuchlak truskawkowiec i larwy z rodziny ziemiórkowatych. Uczestnicy projektu INBIOSOIL przeanalizowali również skutki społeczno-ekonomiczne stosowania biologicznych środków kontroli, wykazując, że są one realną alternatywą dla tradycyjnych pestycydów. Dane pochodzące z oceny ryzyka przeprowadzonej w ramach projektu przyspieszą procedury rejestracji biologicznych środków kontroli i pomogą prawodawcom i zainteresowanym podmiotom w procesie podejmowania decyzji, biorąc pod uwagę bezpieczeństwo tych przyjaznych środowisku środków i strategii.
Słowa kluczowe
Zwalczanie szkodników, INBIOSOIL, entomopatogeniczne, środki semiochemiczne, kontrola biologiczna