Pierwszy naturalny produkt przeciwdziałający międzybłoniakowi opłucnej
Powszechne stosowanie azbestu w XX wieku oraz długi okres utajenia są przyczyną dużej liczby zachorowań na MPM, których szczyt ma przypaść dopiero na lata 2015-2020. Obecnie w Zjednoczonym Królestwie na międzybłoniaka opłucnej umiera rocznie około 2450 osób, a w USA liczba ta sięga 10 000. Nie wiadomo, jak skutecznie leczyć MPM, a tradycyjna chemioterapia nie poprawia znacząco wyników leczenia ani długości życia pacjentów. JBIR-23, naturalny produkt wyizolowany z bakterii Streptomyces wykazuje działanie przeciwko MPM u ludzi. Finansowany ze środków UE projekt JBIR-23 miał na celu zbadanie syntezy i działania przeciwko międzybłoniakowi opłucnej JBIR-23 oraz przygotowanie kolejnych analogów do badań nad strukturą i aktywnością. Zespół z powodzeniem wyizolował JBIR-23 oraz jego analog, JBIR-24, z tego samego gatunku Streptomyces. Obie substancje przejawiają silne działanie przeciwko liniom komórkowym MPM, które były odporne na wszystkie kliniczne środki przeciwnowotworowe. Syntezę analogów JBIR-23 przeprowadzono poprzez rozcięcie JBIR-23 na dwie oddzielne części. Metoda ta pozwoliła na przetestowanie wszystkich produktów pośrednich oraz określenie minimalnego farmakoforu wymaganego do uzyskania aktywności przeciwko liniom komórek MPM. W syntezie wykorzystano analogi trójcyklicznej części JBIR-23, aby uzyskać związek bardziej "lekopodobny". Każdy z analogów oraz produkty uboczne poddano analizom biologicznym. W analogach łańcuchów bocznych zaobserwowano zerową lub bardzo niewielką aktywność, natomiast w podstawionych chinonach stwierdzono interesujące działanie, które było jeszcze silniejsze w przypadku odpowiadających im epoksychinonów. Odkrycie to przemawia za prawdziwością teorii, zgodnie z którą grupa epoksydowa odgrywa istotną rolę w aktywności JBIR-23. Projekt otwiera nową dziedzinę badań, która jest bardzo ważna w kontekście niezwykle nielicznych prac laboratoryjnych nad MPM prowadzonych na świecie. Teraz możliwe będzie zbudowanie solidnych fundamentów pod przyszłe badania nad metodami leczenia tej choroby.
Słowa kluczowe
Międzybłoniak opłucnej, Streptomyces, JBIR-23, produkt naturalny
