Bezpieczne farby nanocząsteczkowe
Nanomateriały zrewolucjonizowały funkcjonalność osiągalną przez wiele produktów produkowanych w szeregu sektorów przemysłowych. W sektorze mieszkalnictwa, farby i powłoki zawierają w sobie coraz większą ilość nanocząsteczek. Zwiększa to ich odporność na starzenie i wzbogaca o właściwości związane z aktywnością biocydową, oczyszczaniem powietrza, izolacją cieplną oraz samoczyszczeniem. Większość z nas jest wystawionych na działanie takich materiałów w dużych ilościach i na dużych powierzchniach we własnych domach. Dlatego naukowe zidentyfikowanie potencjalnych poziomów narażenia i zagrożeń z nimi związanych ma decydujące znaczenie dla bezpieczeństwa człowieka i środowiska. Naukowcy pracujący nad finansowanym przez UE projektem NANOHOUSE ("Life cycle of nanoparticle-based products used in house coating") uzupełnili brakujące dane. Zespół zbadał niektóre z najczęściej stosowanych nanocząsteczek w farbach i powłokach do wnętrz i elewacji składające się ze srebra (Ag), dwutlenku tytanu (TiO2) oraz dwutlenku krzemowego (SiO2). Doświadczenia dowiodły, że bardzo nieznaczna ilość pojedynczych nanocząsteczek jest uwalnianych z farb, nawet po poddaniu ich silnemu ścieraniu czy wypłukiwaniu. W surowych warunkach, są one głównie uwalniane w postaci wciąż wbudowanej w matrycę farby lub w formie aglomeratu. Także starzenie w warunkach atmosferycznych skutkuje uwalnianiem bardzo niewielkich ilości nanocząsteczek. Uwalnianie nanocząsteczek zależne jest od użytego czynnika wiążącego, co oznacza, że nowsze formuły zdolne są ograniczać uwalnianie w całym cyklu życia, a nawet po umieszczeniu na składowisku odpadów. Co więcej, w warunkach składowania nie zaobserwowano żadnego znaczącego uwalniania nanocząsteczek do środowiska. Dzieje się tak ze względu na systemy okładzin geomembranowych w składowiskach odpadów, które skutecznie blokują uwalnianie. A ponadto nie zaobserwowano uwalniania nanocząsteczek w spalinach podczas procesu spalania. Zespół wykorzystał kultury komórkowe i testy in vivo do badania toksyczności w następstwie silnego i powtarzającego się narażenia. Choć obnażone nanocząsteczki wykazują pewną toksyczność, po poddaniu procesowi starzenia, uwalniane nanocząsteczki osadzone w matrycy farby nie wywoływały widocznych skutków toksycznych. Wyniki projektu NANOHOUSE mogą mieć wyraźny pozytywny wpływ na zrównoważone budownictwo mieszkaniowe, a proponowane rozwiązania zwiększą konkurencyjność, minimalizując jednocześnie proces potencjalnego uwalniania nanocząsteczek. Dane te bez wątpienia będą miały istotny wpływ na rozwój znormalizowanych testów i certyfikację nowych produktów.
