Komórki macierzyste celują w serce
Użycie komórek macierzystych w leczeniu chorób zwyrodnieniowych i zagrażających życiu daje także nadzieję na nowe metody leczenia chorób serca. Ostatnie odkrycie sercowych komórek macierzystych (CSC, cardiac stem cells), obecnych w sercu dorosłych ssaków, nie wyłączając ludzi, stanowiło bodziec dla rozwoju nowej i ekscytującej dziedziny, jaką jest kardiobiologia. Te rezydentne komórki są samoodnawialne i klonogenne (mogą się reprodukować). Wykazały się również dużym potencjałem regeneracyjnym w testach na szczurach. Jednak mimo szybkiego postępu na wiele pytań należy jeszcze odpowiedzieć, zanim sercowe komórki macierzyste osób dorosłych zostaną w pełni poznane i wykorzystane. Finansowany przez UE projekt CSC Phystress poświęcony jest badaniu interakcji między komórkami mięśnia sercowego (miocytami) a sercowymi komórkami macierzystymi w odpowiedzi na wysiłek fizyczny. Identyfikacja czynników regulujących przemianę sercowych komórek macierzystych ma żywotne znaczenie dla opracowania lepszych protokołów oraz interwencji służących regeneracji mięśnia sercowego po urazie. W wyniku niedawno przeprowadzonych badań odkryto, że wysiłek fizyczny u myszy odgrywa kluczową rolę w uaktywnianiu się komórek CSC i powstawaniu nowych miocytów. Celem projektu jest ustalenie, czy komórki CSC są bezpośrednim źródłem nowo powstających miocytów w sercu dorosłego ssaka, na przykładzie myszy. Do weryfikowania tej hipotezy zespół projektu wykorzystuje metodę laboratoryjną opartą na tzw. macierzy ekspresji genu. Na podstawie tych kluczowych informacji o biologii komórek macierzystych będzie można manipulować ich potencjałem regeneracyjnym oraz opracować optymalną terapię komórkową prowadzącą do regeneracji mięśnia sercowego. Z naukowego i klinicznego punktu widzenia badania te są ważne dla planowania i opracowywania protokołów oraz interwencji stosowanych w chorobach serca, zwłaszcza w przypadkach, w których inne leki i terapie zawiodą. Testy laboratoryjne i badania na żywych myszach pomagają w ustaleniu roli treningu wysiłkowego w regeneracji komórek macierzystych. Zespół bada także reakcję serca; a jeśli ulega ono zwyrodnieniu, ćwiczenia wysiłkowe zostają przerwane. Dotychczas projekt dostarczył nowych danych, które redefiniują zdolność adaptacyjną serca do stresu fizjologicznego. Wykazano także, że w wypadku dorosłych szczurów i myszy ćwiczenie na bieżni z kontrolowaną intensywnością wysiłku przyczynia się do poprawy stanu mięśnia sercowego i tworzenia się naczyń włosowatych. Innymi słowy, zespół jako pierwszy wykazał, że trening wysiłkowy uaktywnia wrodzone zdolności regeneracyjne serca dorosłych osobników. Pokazano, że ponieważ wysiłek fizyczny wchodzi już w skład zintegrowanego programu leczenia chorób układu krążenia, należy mu teraz poświęcać więcej uwagi w codziennej praktyce klinicznej. Dzięki identyfikacji czynników, które rządzą samoodnawianiem i różnicowaniem się komórek CSC, możliwe staje się sporządzenie mieszanki czynników wzrostu, które mogłyby aktywować te regeneracyjne komórki we właściwy miejscu. Wyposażeni w tę wiedzę badacze są gotowi do stworzenia nowych, skutecznych terapii dla pacjentów po urazie serca._
