Ochrona miejskich drzew przed obcymi szkodnikami i chorobami
Monokultury i drzewa osłabione na skutek suszy są szczególnie podatne na szkodniki i choroby. Głównym przedmiotem dotychczasowych badań były lasy porastające obszary wiejskie, co pozostawiło znaczące luki w wiedzy na temat obszarów miejskich. „Zrozumienie tego rosnącego ryzyka ma zasadnicze znaczenie dla opracowania skutecznych strategii zapewniania zdrowia drzew i lasów miejskich”, tłumaczy Susanne Raum z Katedry Strategicznego Planowania i Zarządzania Krajobrazem Monachijskiego Uniwersytetu Technicznego, główna badaczka projektu TREEPACT. Przedmiotem badań prowadzonych przez Raum były drzewostany w miastach na terenie Niemiec. „Plagą w niemieckich miastach są owady takie jak szrotówek kasztanowcowiaczek i korowódka dębówka oraz choroba zwana zamieraniem jesionu wyniosłego”. Ta ostatnia jest wywoływana przez grzyb chorobotwórczy Hymenoscyphus fraxineus, a jej rozprzestrzenianie się prowadzi do zamierania jesionów na wielką skalę, zarówno w miastach, jak i na pozostałych obszarach. Na przykład władze Monachium musiały się zmierzyć z kilkoma inwazjami bardzo szkodliwego chrząszcza zwanego kózką azjatycką (Anoplophora glabripennis), który może również powodować powszechne zamieranie nie tylko jesionów, ale też wielu innych gatunków drzew liściastych. Jak wyjaśnia Raum: „Większość z tych szkodników i chorób nie jest endemiczna w Europie. Handel całymi drzewami lub krzewami, drewnianymi materiałami opakowaniowymi, takimi jak palety, a nawet drewnem opałowym, to jeden z czynników działających jako niezamierzony nośnik potencjalnie bardzo niebezpiecznych szkodników lub chorób drzew”. Dlatego też celem projektu TREEPACT, wspieranego w ramach działań „Maria Skłodowska-Curie”, jest analiza wpływu szkodników i chorób drzew miejskich oraz przegląd możliwych strategii łagodzących te rosnące zagrożenia.
Poprawa świadomości ryzyka i strategii zapobiegania mu
W ramach projektu naukowcy zebrali badania z całego świata, aby uzyskać wgląd w szeroki zakres społecznych, środowiskowych i gospodarczych skutków, jakie niosą ze sobą szkodniki i patogeny drzew na obszarach miejskich. W przeglądzie uwzględniono również strategie ochrony przed szkodnikami z wybranych studiów przypadków. „Następnie przeprowadziliśmy w Niemczech internetowe badanie ankietowe skierowane do szerokiego grona osób zajmujących się drzewami i lasami na obszarach miejskich, w tym zarządców zieleni miejskiej, leśników miejskich, specjalistów ds. pielęgnacji drzew, urbanistów, ogrodników amatorów i właścicieli nieruchomości”, dodaje Raum. Przegląd badań pozwolił określić poziom świadomości ryzyka i konkretnej wiedzy na temat szkodników i chorób drzew miejskich, a także poznać sposoby reagowania na to rosnące zagrożenie. Aby uzyskać pełny obraz, w ramach projektu dokonano również przeglądu właściwych przepisów, polityk i programów dotyczących ochrony środowiska, związanych z miejskimi terenami zielonymi, drzewami i lasami w Monachium.
Łączenie działań lokalnych z krajową polityką ochrony biologicznej
W badaniu uwzględniono szeroki zakres skutków powodowanych przez szkodniki i choroby atakujące drzewa miejskie w 28 krajach, począwszy od uszkodzeń i zamierania drzew, przez zmiany w estetyce lub krajobrazie, aż po koszty ochrony przed szkodnikami/chorobami i straty gospodarcze. „Udało nam się zgromadzić szeroki zakres użytecznych danych. Badanie pokazało na przykład, że wprawdzie respondenci zdawali sobie sprawę z wysokiego poziomu zagrożenia, a ponad połowa z nich przyznała, że wie o szkodnikach i chorobach, jednak na temat niektórych szkodników i chorób kwarantannowych oraz opcji ochrony ich wiedza była ograniczona”. Z badań w ramach projektu wynika również, że na poziomie miasta poświęca się mało uwagi problemowi szkodników i chorób drzew, co wskazuje na istnienie potencjalnej luki między działaniami lokalnymi a krajowymi i międzynarodowymi wysiłkami w zakresie ochrony biologicznej. „Nasze badania łączą wiedzę na temat wpływu inwazyjnych szkodników i chorób drzew z danymi dotyczącymi rozwiązań w zakresie ochrony przed nimi. Obecnie dysponujemy wiedzą, która może być podstawą nowych polityk i praktyk ochrony miejskich drzew i lasów”, dodaje Raum.
Słowa kluczowe
TREEPACT, drzewa miejskie, patogeny, ochrona biologiczna, grzyby, choroby, świadomość ryzyka, zapobieganie, szkodniki drzew, zmiana klimatu, obce szkodniki, zamieranie jesionu wyniosłego
