Prawa człowieka w centrum ważnych wydarzeń sportowych
Bez wątpienia goszczenie i organizowanie u siebie renomowanych zawodów sportowych może przynieść prestiż i przyciągnąć tłumy odwiedzających do miast i regionów, jednak nie można ignorować ich potencjalnych negatywnych skutków. „Przykładem jest wyzysk pracowników podczas budowy infrastruktury”, twierdzi Joerg Koenigstorfer z Monachijskiego Uniwersytetu Technicznego w Niemczech, koordynator projektu EventRights. „Inne kwestie mogą dotyczyć przymusowych eksmisji osób ze społeczności zmarginalizowanych, aby zrobić miejsce dla projektów związanych z organizacją dużych wydarzeń sportowych”. Celem projektu EventRights było określenie metod, za pomocą których można by zachęcić podmioty udzielające zamówień, rządy krajów-gospodarzy i organizatorów wydarzeń do realizowania bardziej postępowych programów uwzględniających prawa człowieka. „Chcieliśmy, aby zainteresowane strony współpracowały ze sobą nie tylko po to, by tworzyć imprezy sportowe dla widzów, ale także by wykorzystywać je do osiągania celów społecznych, takich jak wzmacnianie praw człowieka czy zapobieganie nadużyciom”, wyjaśnia Koenigstorfer.
Ochrona praw, walka z nierównościami, zwiększanie różnorodności
Zespół projektu EventRights, wspieranego w ramach działań „Maria Skłodowska-Curie”, skupił się na rozwiązaniu dwóch kluczowych kwestii. W pierwszej kolejności przeanalizowano, w jaki sposób procesy składania ofert, planowania i realizacji dużych imprez sportowych mogłyby uwzględniać kwestie ochrony i promowania praw dotkniętych grup społecznych, a także służyć walce z nierównościami i zwiększaniu różnorodności. Następnie zespół starał się zidentyfikować odpowiednie metody badawcze, pozwalające lepiej zrozumieć wpływ dużych wydarzeń sportowych na prawa człowieka. Do realizacji projektu wykorzystano między innymi badania etnograficzne, które umożliwiły analizę postrzegania najważniejszych wydarzeń sportowych i kwestii związanych z prawami człowieka przez wrażliwe grupy osób. „Naszym celem było również stworzenie sprzyjającego otoczenia dla partnerów akademickich i nieakademickich, aby mogli rozszerzać swoją wiedzę na ten temat”, dodaje Koenigstorfer. „Udało się to osiągnąć dzięki wymianie personelu i stałemu dialogowi między partnerami konsorcjum i innymi kluczowymi zainteresowanymi stronami”. W ramach projektu zorganizowano ponad 150 miesięcznych wymian pracowników, którzy mogli odwiedzić Brazylię, Japonię, Kanadę i Stany Zjednoczone.
Zgodność z uznanymi na świecie normami
Efektem prac w ramach projektu są zalecenia dla komitetów organizacyjnych, organów udzielających zamówień i decydentów. Mają one na celu zadbanie o to, by możliwości przeciwdziałania nierównościom, zwiększania różnorodności i wspierania szerszego dialogu były uwzględniane w strategiach dotyczących planowania, realizacji i dorobku samych wydarzeń. „Podkreślamy na przykład potrzebę przestrzegania uznanych na całym świecie norm, takich jak Powszechna deklaracja praw człowieka i Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka”, mówi Koenigstorfer. „Ponadto najważniejsi gracze działający w obszarze praw człowieka muszą być zaangażowani w procedury składania ofert, planowania, wykonania i realizacji dorobku, przy czym muszą też współpracować w celu spełnienia najnowszych wymogów dotyczących zachowania należytej staranności”.
Promowanie idei praw człowieka dla wszystkich
Zespół projektu ma nadzieję, że w efekcie jego prac najważniejsze wydarzenia sportowe w przyszłości będą rzeczywiście wspierać prawa człowieka w odniesieniu do wszystkich ludzi. „Kadra zarządzająca imprezami sportowymi musi słowa zamieniać w czyny”, dodaje Koenigstorfer. „Co oznacza, że musi wdrożyć środki, które chronią prawa człowieka w przypadku wrażliwych grup społecznych, takich jak ubożsi mieszkańcy, pracownicy budowlani i osoby niepełnosprawne. Z punktu widzenia ochrony praw każdego człowieka, niezależnie od tego, jak dużą władzę posiada, podstawowe znaczenie mają przejrzystość i publiczna odpowiedzialność”. W przyszłości partnerzy projektu zamierzają nadal ściśle współpracować z organizacjami Sport and Rights Alliance, Centre for Sport and Human Rights i Transparency International, a także z właścicielami i organizatorami wydarzeń, tak by prawa człowieka mogły być lepiej chronione podczas ważnych wydarzeń sportowych.
Słowa kluczowe
EventRights, prawa człowieka, sport, nierówności, różnorodność, sportowe
