Czy idea internetowych komór z echem sama w sobie nie jest tylko echem?
„Echo chamber”, czyli dosłownie komora z echem, to termin często używany do opisywania przestrzeni online, w których osoby spotykają się tylko z innymi ludźmi o podobnych poglądach i w których czytanie, komentowanie i ponowne publikowanie treści wzmacnia dominujące opinie. Camille Roth, koordynator projektu SOCSEMICS, sfinansowanego przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych, proponuje termin „klastry społeczno-semantyczne” (tzn. spójne we wzorcach sieci społecznościowych i właściwościach semantycznych) na określenie internetowych grup wspólnych zainteresowań. Zespół projektu SOCSEMICS chciał zbadać pozornie rosnący konsensus w sprawie istnienia internetowych komór z echem. „Nadal tak naprawdę nie wiemy, w jaki sposób czynniki takie jak rodzaj powiązania sieciowego — na przykład retweety w porównaniu z komentarzami czy różne tematy — wpływają na powstawanie lub utrzymywanie się «klastrów społeczno-semantycznych»” — mówi Roth.
Charakteryzowanie interakcji i informacji online
Projekt SOCSEMICS skupił się na platformach mediów społecznościowych: Twitter (obecnie X) i Reddit. Interfejs API Twittera (otwarty dla naukowców podczas badań) umożliwił przechwytywanie przejściowych interakcji i charakteryzowanie skupisk podobnie myślących osób. Roth skoncentrował się na wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 r., używając określonych hashtagów do identyfikowania i obserwacji klastrów (i należących do nich osób) przez 2 lata, w wyniku czego powstała kohorta 70 000 użytkowników komunikujących się w języku francuskim, niemieckim, włoskim i angielskim. Roth przeanalizował również klastry zainteresowane inwestowaniem zaangażowanym społecznie, wykorzystując unikalny, rozpoznawalny hashtag (#impactinvesting) do śledzenia klastra 16 000 użytkowników przez ponad 15 lat. Reddit sam w sobie funkcjonuje jako grupy skupione wokół tematów dyskusji, co pozwoliło opisać fragmentaryczne światopoglądy. Co więcej, Reddit scharakteryzował również grupy twierdzeń jako wzorce językowe, które reprezentują światopoglądy, a także grupy „subredditów” (tematyczne), w których podzielane są podobne światopoglądy. Zespół projektu SOCSEMICS przyglądał się temu, w jaki sposób źródła wiadomości (na przykład konkretne gazety), w stosunku do których następowała mobilizacja użytkowników subredditów, mogą odzwierciedlać światopoglądy podobnie jak grupy subredditów skupionych wokół określonych tematów, przy czym możliwe jest, że te pierwsze mogą być zgodne z tymi drugimi. Projekt SOCSEMICS wykorzystał zarówno gotowe narzędzia open-source, jak i własne, do zbadania konfiguracji i interakcji sieci, a także angażujących treści. Utworzono modele reprezentujące klastry społeczno-semantyczne, z poszczególnymi użytkownikami jako węzłami i z powiązaniami jako ich interakcjami lub afiliacjami, które same są połączone z węzłami semantycznymi (tematami, opiniami, przekonaniami itp.). Aby scharakteryzować te węzły semantyczne, opracowano narzędzie lingwistyczne „graphbrain”, składające się z otwartej biblioteki w języku Python i wykorzystujące hipergrafy semantyczne do przypisywania opinii użytkownikom na podstawie ich treści tekstowych. „Opracowaliśmy narzędzie hipergraficzne, które wykracza poza identyfikację słów kluczowych i faktycznie wyodrębnia opinie na podstawie niezwykle małej liczby wzorców językowych w zdaniach, a nie na podstawie samych prostych terminów” — wyjaśnia Roth. Być może najważniejszym odkryciem projektu było to, że wiele dowodów na istnienie komór z echem wśród internetowych klastrów społeczno-semantycznych może być po prostu tautologią. „Jeśli prześledzić tylko powiązania afiliacyjne (osoby obserwujące, retweety itp.), zasadniczo homofilne, prawdopodobnie znajdzie się komory z echem. Jeśli jednak przeanalizować rzeczywiste interakcje (komentarze, odpowiedzi, cytaty itp.), obraz staje się bardziej dynamiczny” — dodaje Roth. „Komory z echem mogą istnieć w zamkniętych grupach, ale nie sądzę, by naprawdę powszechnie istniały w sposób, jaki zwykle mamy na myśli”.
W kierunku teorii grup społeczno-semantycznych
Roth ma nadzieję, że ustalenia projektu SOCSEMICS pomogą złagodzić część paniki moralnej związanej ze społecznościami internetowymi, jako przestrzeniami wywołującymi polaryzację społeczną, polityczną i kulturową. W tym celu opracowano szereg bibliotek, narzędzi i zestawów danych, które zostały udostępnione społeczności badawczej, aby ta mogła je wdrożyć i zaadaptować do swoich potrzeb. W międzyczasie opracowane w ramach projektu narzędzie graphbrain, również dostępne publicznie, jest obecnie rozwijane do zastosowań branżowych. „Naszym celem jest dostarczenie narzędzia, które mogłoby spopularyzować te lingwistyczne zadania badawcze, które są zbyt małe dla dużych firm wykorzystujących sztuczną inteligencję, ale zbyt duże dla specjalistycznych badań na małą skalę” — wyjaśnia Roth.
Słowa kluczowe
SOCSEMICS, komory z echem, media społecznościowe, społeczności internetowe, polaryzacja, semantyczne, sieć, Twitter, Reddit