Początek nowej ery współpracy człowieka i sztucznej inteligencji
W miarę zyskiwania popularności przez rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, coraz bardziej istotne staje się wykorzystanie tej przełomowej technologii w sposób gwarantujący korzyści wszystkim ludziom. Poszukiwanie takich rozwiązań było kluczowym celem finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu HumanE-AI-Net. „Podstawą wizji projektu było spojrzenie na sztuczną inteligencję nie z punktu widzenia narzędzia, które jest w stanie wykonywać lepiej i sprawniej czynności wykonywane przez ludzi, ale raczej z punktu widzenia rozwiązania, które dzięki współpracy zwiększa ludzkie możliwości”, wyjaśnia Paul Lukowicz, koordynator sieci z ramienia Niemieckiego Ośrodka Badań nad Sztuczną Inteligencją. „Projekt opiera się na założeniu, że sztuczna inteligencja pozwoli na wykonywanie wszystkich czynności, które wykonujemy na co dzień, ale w lepszy i bardziej efektywny sposób. Innymi słowy, technologia ma pełnić rolę swoistego egzoszkieletu poznawczego”.
Sztuczna inteligencja, kontakty człowiek-komputer i nauki społeczne
Z myślą o realizacji założeń zespół projektu zgromadził osoby dysponujące kluczowymi kompetencjami dotyczącymi sztucznej inteligencji, a także ekspertów w dziedzinie interakcji człowiek-komputer, nauk społecznych i prawa. Celem prac było rozwiązanie problemów technicznych związanych z kontaktami ludzi ze sztuczną inteligencją w sposób, który miał przynieść korzyści jednostkom i społeczeństwu. „Musimy zrozumieć, jak sztuczna inteligencja wpływa na nasze współistnienie”, wyjaśnia Lukowicz. „Musimy też uwzględnić to na etapie projektowania - nie możemy po prostu uwzględniać tego na późniejszych etapach prac”. Prace w ramach projektu zostały podzielone na szereg interdyscyplinarnych mikroprojektów. Ich realizacją zajęły się grupy badaczy, których celem było rozwiązanie konkretnych problemów związanych z interakcją człowieka ze sztuczną inteligencją. Prace zaowocowały wieloma rezultatami, w tym imponującą liczbą publikacji i sprawozdań.
Praktyczne narzędzia oparte na sztucznej inteligencji wspomagające społeczeństwo
Wiele mikroprojektów osiągnęło sukcesy w opracowaniu praktycznych narzędzi. W ramach jednej z inicjatyw powstało rozwiązanie oparte na rzeczywistości rozszerzonej, które wspiera chirurgów w usuwaniu guzów trzustki. „System oparty na sztucznej inteligencji pobiera obrazy guza i otaczającej go tkanki i wyświetla je przy pomocy okularów rozszerzonej rzeczywistości, które chirurdzy noszą podczas zabiegu”, wyjaśnia Lukowicz. „W wyniku tego chirurg współpracuje ze sztuczną inteligencją”. Inny mikroprojekt miał na celu wykorzystanie sztucznej inteligencji w celu dokładniejszej i bardziej zniuansowanej analizy jakości powietrza. Celem było uwzględnienie zmiennych źródeł zanieczyszczeń, w tym ruchu drogowego, dzięki wykorzystaniu możliwości sztucznej inteligencji i dużych zbiorów danych, zamiast stosowania droższych czujników drogowych. Inne inicjatywy dotyczyły opracowania nowych narzędzi do zwalczania przekłamań i dezinformacji w mediach społecznościowych. „Technologia chatbota usprawniająca kontakty między migrantami i urzędnikami była kolejnym przydatnym rozwiązaniem, które powstało w ramach projektu”, zauważa Lukowicz. „Wypełnianie dokumentów i wniosków jest czasochłonne i często prowadzi do popełniania błędów. Dlatego właśnie naukowcy szukali sposobów na usprawnienie tego procesu”.
Badacze wspierają współpracę człowieka ze sztuczną inteligencją
Kolejnym kluczowym założeniem projektu było zbudowanie społeczności badawczej zajmującej się sztuczną inteligencją i sposobami, w jakie może pomagać ludziom. W ramach tych prac została zorganizowana seria międzynarodowych konferencji we współpracy z Niderlandzkim Ośrodkiem Inteligencji Hybrydowej w celu stworzenia przestrzeni do dyskusji i współpracy. Coroczna konferencja Hybrid Human-Artificial Intelligence odbyła się po raz pierwszy w 2022 roku, a jej czwarta odsłona została zaplanowana na czerwiec 2025 roku we włoskiej Pizie. „Społeczności naukowe zwykle opisują miejsca, w których publikują wyniki swoich badań i omawiają ich wpływ”, dodaje Lukowicz. „Seria konferencji, które będą organizowane także po zakończeniu prac w ramach projektu, posłuży budowie nowej społeczności opartej na współpracy człowieka ze sztuczną inteligencją”. Zespół projektu pracuje także nad podręcznikiem na temat współpracy ze sztuczną inteligencją. Badacze mają nadzieję, że publikacja stanie się punktem odniesienia dla praktyków w tej dziedzinie.
Słowa kluczowe
HumanE-AI-Net, sztuczna inteligencja, SI społeczeństwo, chirurdzy, duże zbiory danych, jakość powietrza
