Jak zadbać o dobro ogółu w niepewnych czasach
Dzięki wsparciu pięciu finansowanych przez UE projektów – SPES, ToBe, WISE Horizons, WISER i MERGE – niedawno opublikowano dokument wskazujący drogę do osiągnięcia modelu polityki, który priorytetowo traktuje dobrobyt oparty na zasadach zrównoważonego rozwoju i włączenia społecznego. Ten strategiczny dokument, opracowany na wniosek Komisji Europejskiej, został oparty nie tylko na danych naukowych, ale również stanowiskach zainteresowanych stron.
Określenie potrzeb, dążenie do zmian
Rosnące koszty życia, pogłębiające się nierówności, starzejące się społeczeństwa, pandemie i przyspieszające kryzysy klimatyczne – to tylko niektóre z wielu problemów, z jakimi boryka się Europa. W dokumencie podkreślono, że powinny być one analizowane i rozwiązywane jednocześnie. Narastające poczucie niepewności co do nadchodzącej przyszłości, jakie towarzyszy obecnie wielu ludziom, przełożyło się między innymi na wzrost poparcia dla reform modelu gospodarczego i działań związanych z łagodzeniem zmiany klimatu. Ponadto europejscy przedsiębiorcy mają świadomość nadchodzących zmian, w związku z czym potrzebują długofalowej, spójnej wizji UE w zakresie wspierania zrównoważonych i konkurencyjnych modeli biznesowych. Jak czytamy w dokumencie, w celu umożliwienia zmiany priorytetem modelu unijnej polityki powinno być zapewnienie dobrobytu zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości. „Aby tworzyć strategie polityczne na rzecz zrównoważonego i włączającego dobrobytu, ważne jest zidentyfikowanie przeszkód, takich jak partykularne interesy, strach przed zmianą i opór, które utrudniają wprowadzenie reform i zmian systemowych”, piszą autorzy. Dodają też, że taki program polityczny wymaga zbudowania przywództwa i podjęcia działań w celu zapewnienia horyzontalnej koordynacji polityk na poziomie Komisji, co można osiągnąć poprzez powołanie stanowiska wiceprzewodniczącego wykonawczego ds. dobrobytu i przyszłych pokoleń. Wiceprzewodniczący byłby odpowiedzialny za przygotowanie gruntu pod wdrażanie polityki, a następnie za nadzorowanie tego procesu. „Najlepszą wiadomością jest fakt, że Komisja Europejska nie musi zaczynać od zera”, zauważa współautorka dokumentu Tuuli Hirvilammi z fińskiego Uniwersytetu w Tampere, koordynującego projekt ToBe, zacytowana w informacji prasowej zamieszczonej na stronie internetowej uczelni. „W dokumencie strategicznym omawiamy, w jaki sposób decydenci mogą wykorzystać istniejące ramy wskaźników i polityki, obecne prawodawstwo i dobre praktyki, aby prowadzić Unię w kierunku zapewnienia dobrobytu wszystkim pokoleniom, obecnym i przyszłym”. Nowy program polityczny na rzecz zrównoważonego i włączającego dobrobytu składa się z trzech elementów. Po pierwsze, istnieje potrzeba wzmocnienia zestawu narzędzi politycznych opartych na nauce (mierniki, sprawozdania, modele polityki umożliwiające prognozowanie oraz ocenę skutków). Drugą i kluczową częścią tej agendy jest reforma procedury europejskiego semestru – unijnych ram zarządzania społeczno-gospodarczego, tak by usprawnić wsparcie dla działań na rzecz zrównoważonego i włączającego dobrobytu. Ostatnią poruszaną kwestią jest potrzeba opracowania konkretnych polityk w dziedzinie transformacji społecznej, które mogłyby być koordynowane przez nowego wiceprzewodniczącego wykonawczego. W dokumencie wymieniono pięć kierunków społecznej transformacji – dobrobyt sprzyjający włączeniu społecznemu, zrównoważony dobrobyt, finanse i gospodarka ukierunkowane na misję, transformacyjne badania i innowacje oraz wielopoziomowe zarządzanie nastawione na uczestnictwo obywateli, które powiązano z trzynastoma obszarami polityki. Autorzy dokumentu strategicznego przedstawiają również niewyczerpujący wykaz konkretnych propozycji polityk. Został on opracowany wspólnie przez kierowników ds. polityki i koordynatorów następujących projektów: SPES (Sustainability Performances, Evidence and Scenarios), ToBe (Towards a sustainable wellbeing economy: integrated policies and transformative indicators), WISE Horizons (Wellbeing, inclusion, sustainability and the economy), WISER (WISER: Well-being in a Sustainable Economy Revisited) oraz MERGE (Measuring what matters: Improving usability and accessibility of policy frameworks and indicators for multidimensional well-being through collaboration). Więcej informacji: strona projektu SPES strona projektu ToBe strona projektu WISE Horizons projekt WISER strona projektu MERGE
Słowa kluczowe
SPES, ToBe, WISE Horizons, WISER, MERGE, dobrobyt, włączenie, polityka
