Szkolenie nowego pokolenia naukowców zajmujących się dziedziną geoprzestrzeni
Choć sektor wydobywczy zajmuje się przede wszystkim wydobywaniem zasobów naturalnych znajdujących się głęboko pod powierzchnią Ziemi, jego działalność opiera się obecnie w dużej mierze na danych pochodzących z kosmosu. Współczesne spółki wydobywcze od dawna wykorzystują nowoczesne technologie geoprzestrzenne, w tym Globalne Systemy Nawigacji Satelitarnej (GNSS) i programy obserwacji Ziemi we wszystkich obszarach działalności, od poszukiwania nowych złóż, przez uzyskiwanie dostępu do odległych obszarów, zarządzanie działalnością, aż po bieżącą obsługę maszyn. Te same technologie mogą być także wykorzystywane przez naukowców i organy regulacyjne w celu badania i łagodzenia wpływu działalności górniczej na środowisko. Ze względu na fakt, że sektor ten stale się rozwija, a nowe technologie otwierają nowe możliwości, rośnie także zapotrzebowanie na nowe talenty. W jego zaspokojeniu ma pomóc finansowany ze środków Unii Europejskiej projekt GATHERS.
Rozwój kompetencji i wiedzy geoprzestrzennej
Celem prac jest rozwój kompetencji Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (UPWr) w zakresie szkolenia nowego pokolenia specjalistów w dziedzinie geoprzestrzeni. „Dzięki pracom Instytutu Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu stał się jednym z czołowych graczy w tym obszarze”, wyjaśnia Maya Ilieva, badaczka UPWr i koordynatorka projektu GATHERS. Jak twierdzi, Instytut opracował szereg przełomowych algorytmów na potrzeby między innymi usług GNSS, oprogramowania i aplikacji do precyzyjnego pozycjonowania, wytyczania orbit i meteorologii. „Problem polega na tym, że nasze działania, podobnie jak inne inicjatywy realizowane w całej Europie, zwykle realizowane są w oderwaniu od siebie nawzajem”, dodaje. „Wystarczy pomyśleć tylko, ile moglibyśmy osiągnąć, gdybyśmy skoordynowali działania, połączyli wysiłki i na bieżąco dzielili się wiedzą”. Zespół projektu GATHERS postanowił sprawdzić to założenie w praktyce.
Ogólnoeuropejska sieć badawcza i edukacyjna
Dzięki wsparciu ze strony działania Komisji Europejskiej na rzecz poszerzania uczestnictwa i upowszechniania doskonałości w ramach partnerstwa, zespołowi udało się zbudować sieć badawczą i edukacyjną, która połączyła Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu z szeregiem czołowych europejskich uczelni zajmujących się innym obszarami nauk geologicznych. Na liście uczestników znalazły się Uniwersytet Techniczny w Delfcie, który jest światowym liderem w obszarze wykorzystywania interferometrycznego radaru z syntetyczną przesłoną do rejestrowania powierzchniowych deformacji powierzchni, Uniwersytet Techniczny w Wiedniu, który zasłynął rozwojem innowacyjnych czujników wykrywających światło i odległość, których powstanie zaowocowało technologią LIDAR, a także Uniwersytet Sapienza w Rzymie, który jest pionierem w stosowaniu podejścia wariometrycznego w sejsmologii opartej na usługach GNSS. „Wspólnie postanowiliśmy opracować zrównoważoną metodę pozwalającą na łączenie zróżnicowanych technik, a następnie przeszkolić naukowców na początku kariery w zakresie ich stosowaniu”, wyjaśnia Ilieva.
Dążenie Europy do pozycji lidera w dziedzinie geoprzestrzeni
Rezultaty były imponujące. W ramach projektu odbyło się 25 sesji szkoleniowych dla pracowników UPWr, w tym dziewięciorga doświadczonych naukowców, dziewięciorga naukowców na początku kariery i siedmiorga studentów studiów magisterskich. Częściowo dzięki tym działaniom jeden z uczestników zdobył tytuł naukowy profesora, z kolei inni uczestnicy kontynuują studia doktorskie i pracę naukową. W ramach projektu powstały także prężne grupy badawcze gromadzące partnerów, istnieją także plany kontynuowania tej współpracy w przyszłości. Już teraz grupy te koordynują szereg wspólnych projektów badawczych i opracowały dotychczas ponad 10 artykułów naukowych. „Realizacja projektu GATHERS przyczyniła się do rozwoju wiedzy i kompetencji w ramach UPWr, pozycjonując go jako lidera nie tylko w obszarze usług nawigacji satelitarnej, ale także nauk geologicznych”, podsumowuje Ilieva. „Najważniejszy jest jednak fakt powołania sieci doskonale wyszkolonych naukowców, dzięki którym Europa znajdzie się o krok bliżej do pozycji światowego lidera w wykorzystaniu technologii geoprzestrzennych w sektorze zasobów naturalnych”.
Słowa kluczowe
GATHERS, geoprzestrzeń, naukowcy, partnerstwo, górnictwo, przestrzeń kosmiczna, GNSS, obserwacja Ziemi
