Historie opowiedziane z perspektywy migrantów
Odbywający się we Włoszech konkurs DiMMi – DIMMI di storie migranti (pol. „Opowiedz mi o historiach migrantów”) do niedawna był wyłącznie włoskim fenomenem. Początkowo stanowił wydarzenie promowane w regionie Toskanii z myślą o podniesieniu świadomości społecznej i zwiększeniu zaangażowania mieszkańców w kwestie, takie jak pokój, pamięć i dialog międzykulturowy. Obecnie – za sprawą finansowanego przez Unię Europejską projektu ITHACA – zasięg konkursu DiMMi rozszerzono poza granice Włoch. W ramach DiMMi, wspieranego przez włoską organizację Archive of Migrant Memories, partnera projektu ITHACA, odbyło się już osiem edycji ogólnokrajowego konkursu na pamiętnik, który umożliwił zebranie około 500 pisemnych bądź ustnych świadectw. Relacje te są obecnie częścią specjalnej kolekcji pamiętników spisanych przez migrantów, przechowywanej w zbiorach Narodowego Archiwum Dzienników i Pamiętników w miejscowości Pieve Santo Stefano w środkowych Włoszech.
Nowy konkurs, nowy zbiór opowiadań
Podczas dorocznej uroczystości organizowanej w tym toskańskim mieście wręczana jest nagroda Pieve dla pamiętnika o największej sile przekazu, wybranego spośród relacji zebranych przez Archiwum. Od 2012 roku w ramach tego wydarzenia przyznawana jest dodatkowa nagroda specjalna dla finalistów konkursu DiMMi. Jednak jak czytamy w komunikacie prasowym zamieszczonym na stronie projektu ITHACA, tegoroczna edycja tego wydarzenia, która odbędzie się we wrześniu, zostanie dodatkowo wzbogacona o kompletnie nowy konkurs na pamiętnik – ITHACA Diary Contest. Celem tej inicjatywy jest zebranie i ochrona pluralistycznego dziedzictwa kulturowego, które jest zagrożone utratą. Ma ona również na celu walkę ze stereotypami na temat migrantów i mową nienawiści skierowaną przeciwko nim poprzez prezentowanie historii dotyczących osobistych lub rodzinnych doświadczeń migrantek i migrantów. Do konkursu można zgłaszać teksty autobiograficzne autorstwa migrantów z terenów nie tylko Włoch, ale także całego basenu Morza Śródziemnego oraz innych krajów. Działania te pomagają tworzyć i rozwijać nowy kierunek narracji na temat migracji jako doświadczenia widzianego oczami migrantów. Kolejnym kamieniem milowym współpracy między organizatorami konkursu DiMMi a uczestnikami projektu ITHACA jest stworzenie kolekcji ITHACA Series. Jest to ogólnodostępny zbiór autobiograficznych opowiadań opublikowanych w wielu językach, w tym w angielskim, francuskim, arabskim i perskim, udostępnionych na platformie internetowej projektu ITHACA. Powstanie zbioru ITHACA Series zostało zainaugurowane otwartą publikacją opowiadań, których autorami są Afgańczyk Mohammad Reza Hosseini (Wydawnictwo Terre di mezzo, 2020) i pochodzący z Wybrzeża Kości Słoniowej Dominique Boa (Terre di mezzo, 2020). Następnym krokiem będzie publikacja historii wybranych spośród zgłoszonych do konkursu na pamiętnik ITHACA.
Wystawa fotograficzna
Ponadto inicjatywa ITHACA (Interconnecting Histories and Archives for Migrant Agency: Entangled Narratives Across Europe and the Mediterranean Region) jest jednym z projektów naukowych wybranych do udziału w wystawie fotograficznej o tematyce artystyczno-naukowej w ramach prowadzonego przez Uniwersytet Sorboński projektu SAUVES – Sztuki wizualne i doświadczenia naukowe. Wystawa finałowa odbędzie się w Paryżu pod koniec 2024 roku, a następnie odbędzie tournée po całej Francji. Projekt ITHACA zostanie na niej zaprezentowany na wielkoformatowej fotografii w ramach kategorii „głosy, sztuka, muzyka”. Więcej informacji: strona projektu ITHACA
Słowa kluczowe
ITHACA, migranci, migracja, autobiografia, pamiętnik