Meteoryty z Antarktydy znikają w lodzie, alarmują naukowcy
Jak powstało życie na Ziemi? Jak uformował się Księżyc? Odpowiedzi na kluczowe pytania, takie jak te, można potencjalnie znaleźć w meteorytach, z których wiele znajduje się na Antarktydzie. Jednak według najnowszych badań wspieranych przez finansowane ze środków UE projekty ice cubed, PROTECT i CRiceS, globalne ocieplenie powoduje, że te pozaziemskie skały — i zawarte w nich istotne informacje — znikają w lodzie. Badanie opublikowane w czasopiśmie „Nature Climate Change” wyjaśnia dlaczego tak się dzieje.
Pięć razy więcej
Ponad 60% z około 80 000 meteorytów znalezionych na Ziemi zostało zebranych z powierzchni pokrywy lodowej Antarktydy. Meteoryty antarktyczne są znajdowane w obszarach niebieskiego lodu, gdzie połączenie procesów przepływu lodu i lokalnych warunków meteorologicznych usuwa warstwy śniegu i lodu z powierzchni, odsłaniając ukryte w lodzie meteoryty. W ciągu ostatnich kilku dekad naukowcy zbierali z tych obszarów imponujące 1000 meteorytów rocznie, a źródło to jest dalekie od wyczerpania: szacuje się, że na powierzchni pokrywy lodowej wciąż pozostaje od 300 000 do 850 000 meteorytów. Nowe badanie ujawnia teraz, że w wyniku ocieplenia klimatu wiele meteorytów zostanie utraconych z powierzchni poprzez zatopienie się w pokrywie lodowej. Każdego roku około 5000 meteorytów staje się niedostępnych w warunkach obecnego ocieplenia — liczba ta jest pięciokrotnie wyższa niż tempo ich znajdowania.
Wrażliwe skały
Autorzy badania wyjaśniają podatność meteorytów na zmiany temperatury: „Nawet gdy temperatury są znacznie poniżej zera, meteoryty, przez swoją charakterystyczną ciemną skorupę, nagrzewają się pod wpływem promieniowania słonecznego i mogą topić leżący pod nimi lód. Rozgrzany meteoryt tworzy pod sobą niewielką kieszeń stopionej wody — wgłębienie w powierzchni, które z czasem pogłębia się, tworząc dziurę, co (w połączeniu z ponownym zamarzaniem stopionej wody) powoduje zniknięcie («zatonięcie») meteorytu z powierzchni”. W niedawnym materiale CNN współautor badania dr Harry Zekollari z koordynatora projektu ice cubed i partnera projektu PROTECT Université libre de Bruxelles w Belgii, podkreśla znaczenie niskiej temperatury powierzchni w znajdowaniu meteorytów: „Bardzo ważne jest, aby było zimno, a jeśli temperatura powierzchni zacznie się zmieniać, nawet jeśli wzrośnie z minus 12°C do minus 9°C, przekroczy magiczny próg, w którym zaczniemy tracić meteoryty”. Naukowcy oszacowali zatem proces utraty meteorytów dla różnych scenariuszy zmiany klimatu. Stwierdzili oni, że jeśli globalne ocieplenie zostanie ograniczone do 1,5 do 2,0°C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej, utrata meteorytów może zostać ograniczona do 9–20%. Przy obecnej polityce (skutkującej globalnym ociepleniem o 2,6 do 2,7°C) liczba ta wzrasta do 28–30%. Udział nieodzyskiwalnych meteorytów wzrasta jeszcze bardziej do 35% i 55% w scenariuszach zakładających ocieplenie o 3°C i 4°C, z potencjalnym wzrastając do 76% do 2100 r. w scenariuszu wysokoemisyjnym. W obliczu tych przeciwności badanie wsparte przez projekty ice cubed (ICE³: Modelling the global multi-century evolution of glacier ICE in 3D), PROTECT (PROjecTing sEa-level rise: from iCe sheets to local implicaTions) i CRiceS (Climate relevant interactions and feedbacks: the key role of sea ice and snow in the polar and global climate system) stanowi wezwanie do szybkiego zbierania meteorytów, aby nie utracić cennych informacji na temat naszego Układu Słonecznego. Więcej informacji: projekt ice cubed strona projektu PROTECT strona internetowa projektu CRiceS
Słowa kluczowe
ice cubed, PROTECT, CRiceS, meteoryt, Antarktyda, klimat, pokrywa lodowa
