Biologiczne rozwiązanie dla zdrowia winnic
Winorośl jest nie tylko podstawą przemysłu winiarskiego, ale także symbolem dziedzictwa kulturowego wielu regionów Europy. Pomiędzy bujnymi liśćmi i owocami kryje się jednak ciche zagrożenie – choroby pnia winorośli. Choroby te są obecnie jednym z najważniejszych problemów sektora uprawy winorośli na świecie. Zagrożenie stwarzane przez schorzenia wynika z możliwości zakażania zdrewniałych tkanek winorośli. Po zakażeniu patogeny mogą powodować stopniowe pogarszanie stanu rośliny i wyniszczenie, które prowadzi do utraty plonów. „Te wywoływane przez różne patogeny grzybowe choroby stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia winorośli i produkcji winogron", wyjaśnia Ahmed Taibi, członek projektu BIOBESTicide z ramienia francuskiej spółki Greencell. Projekt BIOBESTicide otrzymał dofinansowanie w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Bioprzemysłu, które jest formą partnerstwa publiczno-prywatnego między UE a sektorem przemysłowym. „Poza tym częstość występowania chorób pnia winorośli wzrosła w ciągu ostatnich dwóch dekad, głównie po wprowadzeniu zakazu stosowania arsenianu sodu, karbendazymu i benomylu na początku XXI wieku. Od tego czasu trwają wysiłki mające na celu opracowanie alternatywnych podejść do zwalczania tych chorób i ograniczenia ich rozprzestrzeniania. Jednocześnie jest to poważne wyzwanie zarówno dla hodowców winogron, jak i badaczy".
Przyjazny dla środowiska biopochodny pestycyd
Mianem biokontroli określamy zrównoważone podejście do zwalczania grzybów związanych z występowaniem chorób winorośli. Celem projektu BIOBESTicide było opracowanie nowych strategii ochrony europejskich winnic i zmniejszenia naszej zależności od środków chemicznych. Badaczom udało się to osiągnąć dzięki opracowaniu przystępnego cenowo, przyjaznego dla środowiska pestycydu biopochodnego. W pracach konsorcjum wzięli udział partnerzy z wielu krajów europejskich. „Jako instytucja koordynująca projekt byliśmy odpowiedzialni za produkcję wysokiej jakości oospor, wykorzystując pożywkę na bazie melasy jako produkt uboczny", mówi Taibi. Oospory, czyli grubościenne zarodniki, zostały wytworzone przez organizm Pythium oligandrum – grzybopodobne lęgniowe. Organizm ten jest ryzosferycznym, niepatogenicznym lęgniowcem, który kolonizuje system korzeniowy wielu gatunków roślin uprawnych, w tym winorośli. Lęgniowce z kolei to mikroorganizmy podobne do grzybów.
Sukces w winnicach
Badania terenowe miały na celu ocenę skuteczności substancji czynnej w okresie trzech lat i były realizowane w latach 2021–2023. Badacze przeprowadzili je w Czechach, Grecji, Hiszpanii, Francji, Portugalii oraz we Włoszech. „Zrealizowaliśmy także trzy dodatkowe badania", dodaje Taibi. „Ich celem była ocena wpływu czynnika biokontroli na właściwości fizykochemiczne i organoleptyczne win pochodzących z winogron produkowanych w winnicach zlokalizowanych w trzech krajach". Badacze wykazali, że opracowany przez nich produkt zapewnia porównywalną skuteczność z istniejącymi na rynku rozwiązaniami do biokontroli. Badania wykazały obiecującą skuteczność zarówno w warunkach uprawy w szkółkach, jak i w winnicach, ograniczając występowanie martwicy drewna winorośli nawet o 78 %, jak donosi zespół Greencell. „Odkryliśmy również, że sposób działania P. oligandrum różni się od innych produktów opartych na gatunku grzyba Trichoderma atroviride", zauważa Taibi. „W przeciwieństwie do tych grzybów, lęgniowce nie atakują patogenów bezpośrednio w miejscach, w których zostały przycięte winorośle. Ich działanie opiera się na stymulacji systemu obronnego rośliny, co zwiększa skuteczność rozwiązania z roku na rok".
Doświadczenie w wytwarzaniu oospor
Badacze pracują nad przygotowaniem nowych badań terenowych obejmujących szereg odmian winogron z różnych lokalizacji geograficznych. W tym celu opracują także produkty o innym składzie, aby zwiększyć ich skuteczność. W ten sposób chcą zbliżyć się o krok do komercjalizacji produktu. Proces rejestracji substancji czynnej jest w toku – zdaniem pracowników Greencell może to potrwać od roku do dwóch lat. „Zamierzamy kontynuować prace nad badaniem sposobu działania produktu na wszystkie fitopatogeny atakujące winorośl”, mówi Taibi. „Prace w ramach projektu umożliwiły nam zdobycie specjalistycznej wiedzy na temat procesu produkcji oospor w celu wytworzenia trwałych i skutecznych środków biokontroli".
Słowa kluczowe
BIOBESTicide, winnice, pestycydy, wino, środowisko, winogrono, choroby, grzyby
