Budowanie społeczności otwartego nauczania w całej Europie dzięki projektom zrównoważonego rozwoju
Edukacja ma moc wywoływania prawdziwych i głębokich zmian w społeczeństwie, a zmiany w metodach uczenia się były przedmiotem debaty, która szuka sposobu, aby zapewnić umiejętności i wiedzę niezbędną dla obecnego i następnego pokolenia uczniów. Na przykład, raport UNESCO przedstawia nową umowę społeczną dotyczącą edukacji, która może przygotować społeczeństwo na przyszłe wyzwania. Częściowo obejmuje to przemianę w kierunku większej współpracy między szkołami i społecznościami. Zainspirowane tym podejściem konsorcjum 23 partnerów z 10 krajów opracowało metodę nauczania otwartego, która ma rozwijać edukację naukową europejskich uczniów i obywateli w ramach finansowanego przez UE projektu o nazwie MOST. Otwierając formalną edukację STEM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka) poprzez partnerstwa między szkołami i ich społecznościami, projekt ma również na celu zachęcenie ludzi do kariery naukowej — aby docelowo zwiększyć liczbę naukowców w Europie. „Otwarte nauczanie może pomóc uczniom i członkom społeczności w zdobywaniu wiedzy i umiejętności potrzebnych do sprostania głównym wyzwaniom naszych czasów i podejmowania świadomych decyzji” — przekonuje Katja Maaß, koordynatorka projektu MOST. „Edukacja jest kluczem do zmian społecznych, a dzięki otwarciu szkół mogą one stać się ośrodkiem, w którym społeczeństwo może uczyć się od siebie nawzajem”.
Łączenie szkół i społeczności
MOST oparł swoje podejście na projektach szkolno-społecznościowych (SCP) związanych z kwestiami środowiskowymi. Z pomocą tej metody uczniowie współpracowali z członkami społeczności, takimi jak rodziny, partnerzy akademiccy i nieformalni, organizacje pozarządowe i przedsiębiorstwa. „Obecne praktyki w klasie koncentrują się głównie na oddzielnych przedmiotach w zamkniętych systemach szkolnych, które nie obejmują różnych perspektyw na możliwe środki” — mówi Maaß. „Stawianie czoła wyzwaniom środowiskowym wymaga zrozumienia interesów różnych zaangażowanych stron oraz umiejętności łączenia ich i współtworzenia rozwiązań”. W sumie wdrożono 672 SCP, docierając do 23 113 uczniów, 2443 nauczycieli i 53 418 podmiotów ze społeczności. Projekty koncentrowały się na tematach zrównoważonego rozwoju, zarządzania odpadami i energią. Zaowocowało to poznawaniem, a nawet stosowaniem rzeczywistych rozwiązań problemów, takich jak lokalny recykling tworzyw sztucznych, ograniczenie marnotrawstwa żywności w szkolnej stołówce, wykorzystanie energii słonecznej do zasilania samochodów oraz oszczędzanie energii w szkole i w domu. Oprócz ilościowej i jakościowej analizy wyników, opracowano kilka dokumentów mających na celu ułatwienie wprowadzenia otwartego szkolnictwa w Europie, w tym podręcznik dla szkół do planowania i realizacji projektów ze społecznościami oraz wytyczne pedagogiczne dotyczące tworzenia trwałych partnerstw.
Sieci otwartego nauczania
Projekt MOST przyczynił się do powstania dwóch sieci otwartego nauczania, które pozostają dostępne i będą dalej rozwijane. Na stronie European Open Schooling Network (EOSnet) są prezentowane projekty szkół i społeczności, promowane najlepsze praktyki oraz dostarczane informacje i narzędzia wsparcia dla zainteresowanych stron. Sieć OStogether to inicjatywa projektów finansowanych przez UE, która zrzesza ponad 50 organizacji w celu promowania podejścia otwartego szkolnictwa zarówno na poziomie publicznym, jak i politycznym. Niedawno sieć opublikowała wspólny dokument orientacyjny w celu rozpowszechnienia wspólnych zasad, zaleceń i działań, które przyczynią się do rozwoju zasobów, metod, praktyk i polityk w zakresie otwartego szkolnictwa. Maaß wspomina, że w celu dalszego rozwoju otwartego nauczania należy wykonać więcej pracy na różnych poziomach. Obejmuje to zapewnienie wsparcia pedagogicznego dla nauczycieli, promowanie nowych metod nauczania i uczenia się w polityce edukacyjnej oraz legitymizowanie inicjatyw otwartego nauczania poprzez przydzielanie zasobów.
Słowa kluczowe
MOST, otwarte nauczanie, STEM, edukacja naukowa, zrównoważony rozwój
