Jeśli chodzi o uprawy, dwie lub więcej jest lepsze niż jedna
Po wielu dziesięcioleciach, przez które była ignorowana na rzecz przemysłowych praktyk rolniczych, uprawa współrzędna – czyli uprawa dwóch lub więcej roślin na jednym polu w tym samym czasie – powoli wraca do łask. Niestety wciąż nie jest powszechnie akceptowana przez europejskich rolników, czemu ma zaradzić finansowany przez UE projekt LEGUMINOSE. Rozpoczęty w 2022 r. projekt LEGUMINOSE zakłada zwiększenie świadomości i akceptacji wśród rolników poprzez zapewnienie opartych na badaniach naukowych, prowadzonych przez rolników i ekonomicznie opłacalnych systemów i technik uprawy współrzędnej opartej na roślinach strączkowych. „Zainteresowanie uprawami współrzędnymi [ponownie] rośnie, ponieważ rolnicy coraz lepiej rozumieją, że pozwalają one poprawić stan gleby”, mówi Jerry Alford, rolnik ekologiczny i doradca rolniczy w Soil Association, organizacji będącej partnerem projektu LEGUMINOSE, cytowany w artykule opublikowanym na stronie internetowej „The Sun Times”. Ponowne zainteresowanie tą metodą ma potencjał, by uczynić praktyki rolnictwa regeneracyjnego bardziej opłacalnymi, a tym samym może doprowadzić do „stworzenia zupełnie nowego sposobu uprawiania roli”, twierdzi Alford. W ramach projektu opublikowano film na temat poprawy zrównoważenia europejskiego rolnictwa dzięki uprawom współrzędnym opartym na roślinach strączkowych.
Znane niewielu rolnikom
Uprawa współrzędna oparta na roślinach strączkowych ma wiele zalet, jednak obejmuje jak dotąd zaledwie 2% gruntów ornych w Europie. „Wiemy, że w przypadku wspólnej uprawy roślin strączkowych i zbóż występuje wymiana składników odżywczych między tymi dwoma gatunkami roślin”, tłumaczy doradca Soil Association, dodając, że zmniejsza to zapotrzebowanie na nawozy sztuczne i związane z tym koszty. Do innych zalet prowadzących do poprawy opłacalności należy mniejsza liczba chwastów, szkodników i chorób oraz większa odporność na ekstremalne warunki pogodowe. Zespół LEGUMINOSE bada korzyści płynące z upraw współrzędnych w ośmiu krajach europejskich, Egipcie i Pakistanie w ramach serii testów, w których rolnicy uprawiają różne rośliny na tym samym polu. 180 żywych laboratoriów pozwoli rolnikom stosującym dotąd uprawę monokulturową wprowadzenie w siewie mieszanym rzędów zbóż i roślin strączkowych, takich jak pszenica i groch lub jęczmień i bób. W każdym żywym laboratorium rolnicy wybiorą uprawy i techniki – głębokość siewu, mieszankę nasion i metody sadzenia – najbardziej odpowiednie dla ich pola. Są to pierwsze kroki, a przed uprawami współrzędnymi jest jeszcze długa droga. „Wielu rolników nadal nie wie, czym jest uprawa współrzędna”, twierdzi dr Shamina Imran Pathan z Uniwersytetu we Florencji we Włoszech, koordynatorka projektu LEGUMINOSE. „Dlatego musimy angażować coraz więcej rolników, aby upowszechnić wśród ich wiedzę na temat upraw mieszanych”. Dotychczasowe wyniki wydają się obiecujące. Jedno z badań wykazało, że pszenica uprawiana wspólnie z koniczyną całkowicie eliminuje chwast zwany kanianką. Oznaczałoby to możliwość zmniejszenia zapotrzebowania na herbicydy i obniżenia kosztów produkcji. Uzyskane dane posłużą do stworzenia modeli prognostycznych wykorzystujących sztuczną inteligencję, które docelowo zostaną udostępnione rolnikom jako narzędzie internetowe. „Rolnicy mogą wprowadzać do niego kryteria takie jak rodzaj gleby i klimat, a narzędzie podpowie im, jaka kombinacja upraw może być dla nich odpowiednia”, wyjaśnia dr Pathan. Zespół LEGUMINOSE (Legume-cereal intercropping for sustainable agriculture across Europe) będzie również uczestniczyć w obchodach stulecia i kongresie Międzynarodowej Unii Nauk o Glebie, który odbędzie się we Florencji w dniach 19-21 maja 2024 r. Partnerzy projektu będą przewodzić sesji poświęconej optymalizacji interakcji roślina-gleba-mikroby w warunkach dywersyfikacji upraw. Ogłoszono już zaproszenie do nadsyłania streszczeń badań. Termin ich zgłaszania upływa 15 stycznia 2024 r. Więcej informacji: strona projektu LEGUMINOSE
Słowa kluczowe
LEGUMINOSE, uprawa, uprawa współrzędna, rośliny strączkowe, zboża, gleba, rolnictwo, grunt, rolnik
