Niekonwencjonalny i multidyscyplinarny europejski dyskurs o mobilności
Wymagania środowiskowe i potrzeby ludzkie w połączeniu z szybkim postępem technologicznym wytyczyły drogę dla nowej ery transportu i mobilności w całej Europie. Aby wskazać kierunek działań wszystkim zainteresowanym stronom, w tym ustawodawcom, podmiotom przemysłowym i mieszkańcom, zespół finansowanego przez UE projektu REBALANCE przyjrzał się dokładnie potrzebom i wartościom współczesnego społeczeństwa. Chcąc ułatwić ten proces i uwzględnić jak najwięcej opinii, twórcy projektu zwrócili się do specjalistów z różnych dziedzin. Podczas gdy inne badania prognostyczne koncentrowały się przede wszystkim na rozwiązaniach technologicznych w sektorze transportu, zespół projektu REBALANCE wykorzystał cztery różne modele kultury mobilności, by stymulować przemyślenia i tworzenie nowych rozwiązań. Istotnymi cechami każdego modelu były siła, sprawiedliwość, łączność i szybkość. Obecna europejska kultura mobilności stawia na pierwszym miejscu szybkość, jednak twórcy projektu REBALANCE zgodzili się, że Europie lepiej przysłużyłoby się ukierunkowanie kultury mobilności na wartości sprawiedliwości i łączności. W ten sposób powstały dokumenty, w których przedstawiono skoncentrowany na przyszłości zestaw europejskich wartości dotyczących mobilności. Jak twierdzi koordynator projektu Andrea Ricci: „Powstała w ten sposób wspólna wizja ma doprowadzić do stworzenia nowego paradygmatu transportu, który przywróci właściwe miejsce kultury w procesie kształtowania polityki”.
Droga do przyszłości
Wśród dokumentów opracowanych przez zespół projektu REBALANCE znalazł się plan działania opisujący obecną europejską kulturę mobilności oraz rozważania dotyczące jej charakteru i kształtu w przyszłości. Choć wizja projektu dotycząca przyszłości transportu w UE jest radykalna, plan działania oferuje praktyczne, możliwe do natychmiastowego zastosowania kroki w celu przemiany sektora transportu. Twórcy projektu REBALANCE przyjęli dalekosiężne podejście i wyciągnęli daleko idące wnioski, co zauważa Ricci: „Choć zrewolucjonizowanie obecnego paradygmatu jest ważnym zadaniem, może doprowadzić do całkowitego impasu w dialogu politycznym ze względu na uciekanie się do utopijnych argumentów”. W związku z tym zespół zdecydował się na przedstawienie swojej pracy w formie manifestu, który stanowi kompleksową krytykę obecnej kultury mobilności i opiera się na planie działania, który pozwala na określenie przekonań i wartości, które przekładają się na wpływ na przyszłe decyzje.
Priorytetowe wartości
Punktem wyjścia projektu był pogląd, że obecna kultura mobilności w Europie jest niezrównoważona pod względem środowiskowym, jak również szkodliwa dla warunków życia społeczeństwa. Łatwo zauważyć, że kultura mobilności zdominowana przez pojazdy napędzane paliwami kopalnymi ma druzgocący wpływ na środowisko. Uznanie wpływu mobilności na jakość życia wymaga głębszego zastanowienia. Zespół projektu REBALANCE wykorzystał narrację dotyczącą troski i uważności w dyskusji o mobilności. Uczestnicy projektu ustalili, że ograniczenie liczby wymuszonych podróży w dużym stopniu przyczyniłoby się do przekształcenia kultury mobilności w Europie. Ponadto uczestnicy opowiedzieli się za oddzieleniem decyzji politycznych od oceny oszczędności czasu. Zalecili także, by założenia ruchu „slow” zostały włączone do wartości, na których opiera się europejski transport. Zarówno proces badań, jak i dobór podmiotów uczestniczących w projekcie REBALANCE wpływa na odejście od tradycyjnych badań prognostycznych dotyczących mobilności. Błyskawicznie zmieniający się świat oraz wpływ tych zmian na rolę transportu wymagają nowego podejścia do wartości i przekonań. Zmiany paradygmatu zaproponowane w projekcie skierują europejską mobilność na drogę, która będzie zarówno bardziej humanitarna, jak i przyjazna dla środowiska – o ile zostaną przyjęte.
Słowa kluczowe
REBALANCE, transport, wartości, kultura mobilności, prognozy, przyszłość
