Naukowcy odkrywają superziemię, która może być pokryta wodą
Międzynarodowy zespół badawczy wspierany częściowo przez finansowane przez UE projekty NewWorlds i SACCRED odkrył planetę poza naszym Układem Słonecznym, która jest przypuszczalnie planetą oceaniczną. Nosząca nazwę TOI-1452 b egzoplaneta ma nieco większe rozmiary i masę niż Ziemia. Badanie opisano na łamach czasopisma „The Astronomical Journal”. Planeta sklasyfikowana jest jako superziema, czyli egzoplaneta o masie większej niż masa Ziemi, ale mniejszej niż lodowych olbrzymów takich jak Neptun. Krąży wokół czerwonego karła oddalonego o około 99,5 roku świetlnego od Ziemi. Znacznie mniejszy od naszego Słońca czerwony karzeł o nazwie TOI-1452 jest jedną z dwóch małych gwiazd tworzących układ podwójny znajdujący się w konstelacji Draco. Na okrążenie czerwonego karła TOI-1452 b potrzebuje zaledwie 11 dni. Do planety dociera około dwa razy więcej promieniowania niż do Ziemi, co odpowiada temperaturze 52,85 ℃. Na podstawie odległości egzoplanety od jej gwiazdy macierzystej obliczono, że temperatura na niej panująca nie jest ani zbyt wysoka, ani zbyt niska, aby uniemożliwić występowanie wody w stanie ciekłym. Niewykluczone zatem, że nowo odkryta superziemia jest planetą oceaniczną całkowicie pokrytą wodą. Kandydatkę na „wodny świat” odkrył należący do NASA teleskop Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS). Następnie planeta została scharakteryzowana za pomocą wysoce precyzyjnych pomiarów prędkości radialnej przy użyciu spektropolarymetru bliskiej podczerwieni SPIRou zainstalowanego na teleskopie Canada-France-Hawaii Telescope na Hawajach. „Jestem niezwykle dumny z tego odkrycia, ponieważ dowodzi ono wysokiego poziomu naszych badaczy i potwierdza doskonałość użytych instrumentów”, mówi współautor badania prof. René Doyon z Uniwersytetu Montrealskiego w Kanadzie w artykule zamieszczonym na stronie internetowej uniwersytetu, i określa TOI-1452 b jako „jedyną w swoim rodzaju egzoplanetę”.
Więcej wody niż na Ziemi
Mimo że Ziemia bywa nazywana „niebieską planetą”, woda stanowi mniej niż 1 % jej masy. Gęstość niektórych egzoplanet wskazuje natomiast na to, że duży procent ich masy składa się z lżejszych materiałów niż te występujące w wewnętrznych warstwach Ziemi, co oznacza, że najprawdopodobniej znajduje się na nich dużo więcej wody. „TOI-1452 b jest jedną z najlepszych kandydatek na planetę oceaniczną, jaką udało nam się do tej pory znaleźć”, twierdzi główny autor badania Charles Cadieux w tym samym artykule. „Jej promień i masa sugerują znacznie mniejszą gęstość, niż można by się spodziewać w przypadku planety zbudowanej głównie z metali i skał, takiej jak Ziemia”, tłumaczy Cadieux, który jest doktorantem na Uniwersytecie Montrealskim. Analiza przeprowadzona przez innych członków zespołu pokazała, że woda może stanowić nawet 30 % masy egzoplanety. TOI-1452 b dołączyła do grona głównych kandydatów do obserwacji przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Jest położona wystarczająco blisko Ziemi, aby można było pokusić się o zbadanie jej atmosfery, ale także w części nieba, którą teleskop jest w stanie obserwować przez większość roku. „Obserwacje za pomocą Teleskopu Jamesa Webba będą kluczowe dla lepszego poznania TOI-1452 b”, twierdzi prof. Doyon. „Jak tylko stanie się to możliwe, zarezerwujemy czas Teleskopu Webba, aby przeprowadzić obserwacje tego osobliwego i zachwycającego świata”. Gospodarzem projektu NewWorlds (Magnetic Fields and the Formation of New Worlds) jest francuskie Narodowe Centrum Badań Naukowych, a projektu SACCRED (Structured ACCREtion Disks: initial conditions for planet formation in the time domain) – węgierskie Centrum Badań Astronomicznych i Nauk o Ziemi. Realizacja obu projektów zakończy się w 2023 roku. Więcej informacji: strona projektu NewWorlds strona projektu SACCRED
Słowa kluczowe
NewWorlds, SACCRED, egzoplaneta, superziemia, TOI-1452 b, Ziemia, planeta oceaniczna, wodny świat