Technologia blockchain pozwala urzeczywistnić wizję biur bez papieru
W świecie, w którym niemal wszystko istnieje w cyfrowej formie i dostępne jest online, dalsze przechowywanie na papierze niektórych dokumentów o dużej wartości wydaje się coraz bardziej anachroniczne. Papier jest ciężkim, ale i nietrwałym nośnikiem, a jego przechowywanie jest trudne i kosztowne. Organizacje, które przechowują duże ilości papierowych dokumentów, doskonale zdają sobie sprawę z tej uciążliwości. Organizacje takie wypróbowały już wiele technologii zarządzania dokumentami. Jednak jeszcze żadna nie okazała się jednocześnie bezpieczna, legalna i trwała. Do niedawna papier był jedynym nośnikiem, który spełniał wszystkie te wymagania. Obecnie w ramach finansowanego ze środków UE projektu B4TDM opracowano cyfrowy system „zaufanego zarządzania dokumentami”, który spełnia te wymagania. Skupiając się na dostarczeniu kompletnego rozwiązania do zarządzania umowami, system wykorzystuje połączenie technologii rozproszonego rejestru (blockchain) i podpisu cyfrowego. System służy do przetwarzania i publikowania zarówno dokumentów publicznych, jak i prywatnych. Jest to możliwe przy użyciu bezpiecznie chronionych tożsamości cyfrowych, które są zgodne z przepisami dotyczącymi prywatności cyfrowej.
Blockchain – system rozproszonego rejestru
Kluczowe znaczenie dla systemu ma technologia blockchain, wykorzystywana w branży kryptowalut. „Blockchain to rodzaj bazy danych, która jest zabezpieczona kryptograficznie i zdecentralizowana”, wyjaśnia Bogumiła Cebelińska-Woźniak, koordynatorka projektu. „Zamiast polegać na centralnym serwerze rejestr jest rozproszony pomiędzy wiele niezależnych węzłów”. W praktyce struktura danych blockchain sprawia, że bardzo trudno jest zmienić jeden rekord bez jednoczesnej zmiany wszystkich innych w złożonej, połączonej serii, przechowywanej zapasowo w wielu miejscach. Dzięki temu każdą zmianę można łatwo zidentyfikować. Zapewnia to niezrównany stopień uwierzytelnienia, który skutecznie zabezpiecza przed manipulacją. Kluczowym priorytetem dla zespołu badawczego było wykorzystanie technologii blockchain do odejścia od wykorzystania papieru w biurach. Blockchain umożliwia silne uwierzytelnianie, ale sam w sobie nie eliminuje użycia papieru. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu technologii publikowania on-chain wiodącego partnera projektu, firmy Billon.
Bezpieczna publikacja elektroniczna
„Technologię tą pierwotnie testowano i wykorzystywano w innym kontekście”, dodaje Cebelińska-Woźniak. „W ramach projektu rozszerzyliśmy jej możliwości na potrzeby zarządzania dokumentami oraz dodaliśmy specjalne funkcje umożliwiające zarządzanie umowami. Obejmowały one możliwość zdalnego podpisywania, aktywne dostarczanie, zarządzanie tożsamością cyfrową oraz funkcje trybu obserwatora na potrzeby nadzoru regulacyjnego. Dodaliśmy również panele do publikacji dla klientów korporacyjnych oraz panele do odczytu dla klientów indywidualnych”. Technologie te są elastyczne i można je dostosować do indywidualnych potrzeb użytkownika. Ten zbiór funkcji w strukturze danych blockchain zapobiega utracie i manipulacji danych, a to właśnie pozwala na zakończenie ery papierowych dokumentów. B4TDM osiągnął końcową fazę rozwoju, w której produkt jest dostępny na rynku. Potencjalni klienci wywodzą się głównie z sektora finansów, prawa i łańcucha dostaw. Jeden z wiodących dostawców energii w Polsce już wykorzystuje to rozwiązanie w pilotażowym projekcie cyfrowej dystrybucji taryf energetycznych i umów z klientami. Kilka instytucji akademickich używa go również do digitalizacji dyplomów akademickich. Testy wydajności wykazały, że system B4TDM umożliwił dodawanie do sekwencji blockchain milionów dokumentów dziennie, trzy razy więcej niż konkurencyjny system Ethereum. Ponadto system był bardziej energooszczędny, zużywając około 70 % mniej energii. Dzięki temu koszty spadły o 30 % w porównaniu z konwencjonalnym przechowywaniem dokumentów w postaci papierowej. Technologia ta została więc zarówno sprawdzona, jak i przyjęta na rynku. Być może wreszcie nadszedł długo oczekiwany koniec ery papieru w biurach.
Słowa kluczowe
B4TDM, dokument, zaufane zarządzanie dokumentami, bezpieczeństwo, przechowywanie, blockchain, on-chain, publikowanie, papier, elektroniczny, dane