Roboty SI w naszym codziennym życiu: jak mogą zyskać naszą akceptację?
Wraz z postępem w dziedzinie technologii robotycznych w różnych sektorach, które powoli odmieniają nasze życie codzienne i miejsca pracy, zadajemy sobie pytania: w jaki sposób roboty wykorzystujące sztuczną inteligencję wpływają na społeczeństwo? Czy możemy usunąć przeszkody uniemożliwiające ich powszechne wykorzystywanie? Zespół finansowanego przez UE projektu Robotics4EU chce przyczynić się do upowszechnienia robotów w czterech obszarach: służbie zdrowia, kontroli i konserwacji infrastruktury, sektorze rolno-spożywczym i dynamicznej produkcji. Celem twórców jest stworzenie ogólnounijnej społeczności promującej odpowiedzialną robotykę i reprezentującej innowatorów w dziedzinie robotyki, obywateli i decydentów, która zajmie się kwestiami pozatechnologicznymi związanymi z wykorzystywaniem robotów opartych na SI w tych czterech obszarach. Z pomocą tej społeczności zespół projektu opracuje zasady odpowiedzialnej robotyki, które stanowić będą odpowiedź na problemy dotyczące kwestii etycznych, płciowych, prawnych, społecznych, gospodarczych, prywatności i cyberbezpieczeństwa oraz potrzeb i bezpieczeństwa konsumentów, ostatecznie pomagając społeczeństwu zaakceptować rozwiązania robotyczne.
Zaplanowane warsztaty
W listopadzie 2021 roku zespół Robotics4EU rozpocznie serię warsztatów skoncentrowanych na tych czterech obszarach. Do tej pory ogłoszono dwa warsztaty internetowe. Pierwsze z nich, „How can we do better? Data, autonomy and AI solutions in Inspection and Maintenance robotics” („Co możemy poprawić? Dane, autonomia i rozwiązania SI w robotyce wykorzystywanej w kontroli i konserwacji”), odbyły się 5 listopada. Drugie, „Exploring caring imaginaries: Futures of roboticized healthcare” („Eksploracja możliwości medycyny: przyszłość zrobotyzowanej opieki zdrowotnej”), zostały zaplanowane na 19 listopada. Warsztaty będą prowadzone do połowy 2022 roku.
Badania i ankiety
Od momentu rozpoczęcia projektu w styczniu 2021 roku zespół przeprowadził badanie ankietowe z udziałem decydentów, specjalistów w dziedzinie robotyki i obywateli, aby ustalić, w jakim stopniu nietechnologiczne aspekty robotyki utrudniają wprowadzenie rozwiązań robotycznych w Europie. Jak czytamy w komunikacie prasowym opublikowanym na stronie Robotics4EU, „główne kwestie, które wpływają na skalę wykorzystania robotyki, to: bezrobocie technologiczne (aspekt społeczno-gospodarczy), bezpieczeństwo (aspekt etyczny), kontrola (aspekt dotyczący danych), harmonizacja przepisów (aspekt prawny) i brak edukacji (aspekt dotyczący edukacji i zaangażowania). (…) Zainteresowane strony uznały, że główną przeszkodą w integracji inteligentnych robotów w społeczeństwie jest ich niedojrzałość technologiczna. Po potwierdzeniu przydatności i wydajności robotów należy upewnić się, że żaden z aspektów nie będzie bezpośrednio negatywnie wpływać na doświadczenie użytkownika (bezpieczeństwo, prywatność, zrozumiałość itd.)”. Główny wniosek z badania był jasny: rozwiązanie tych problemów wymaga lepszej komunikacji między decydentami, producentami rozwiązań robotycznych i obywatelami. Ustalenia zespołu projektu Robotics4EU przyczyniły się także do powstania Planu Gotowości Społecznej. Celem jest stworzenie strategii włączania zasad odpowiedzialnych badań i innowacji do działań projektowych oraz opracowanie wytycznych do oceny wpływu tych działań na poziom gotowości społecznej w zakresie innowacji robotycznych w czterech obszarach projektu. Poziom gotowości społecznej ocenia gotowość danego rozwiązania do uzyskania powszechnej akceptacji oraz opiera się na konsultacjach z obywatelami i zainteresowanymi stronami dotyczących nietechnologicznego wpływu opracowywanej technologii. Opublikowana przez zespół Robotics4EU (Robotics with and for Society – Boosting Widespread Adoption of Robotics in Europe) broszura informacyjna dotycząca Planu Gotowości Społecznej podkreśla znaczenie powszechnej akceptacji rozwiązań robotycznych: „Każdego dnia powstają nowe roboty, które mogą odmienić różne obszary naszego życia codziennego i działalności naszych przedsiębiorstw. Jednak te technologiczne cuda mogą zostać wdrożone dopiero wtedy, gdy uzyskają powszechną akceptację społeczeństwa. Jeśli nowe technologie nie uwzględniają kwestii etycznych lub zróżnicowanej bazy użytkowników, nawet najbardziej obiecujące z nich nie zostaną zastosowane w praktyce”. Więcej informacji: strona projektu Robotics4EU
Słowa kluczowe
Robotics4EU, robotyka, robot, wdrożenie, społeczność, decydent, obywatel, etyka, plan gotowości społecznej, poziom gotowości społecznej
