Internetowe repozytorium postępów dotyczących bezpieczeństwa w lotnictwie
Komisja Europejska wypracowała wizję dotyczącą przyszłości europejskiego lotnictwa zatytułowaną „Flightpath 2050”. Jednym z jej kluczowych celów jest zapewnienie pełnego bezpieczeństwa wszystkich rodzajów samolotów i statków powietrznych – liczba wypadków ma spaść do zaledwie jednego na każde 10 milionów lotów komercyjnych. W związku z tym program „Horyzont 2020” finansuje zróżnicowane projekty, które mają doprowadzić do osiągnięcia tego celu. Pozostaje jeden problem – brak przeglądu wszystkich badań naukowych realizowanych w tym obszarze, czyli innymi słowy brak możliwości zweryfikowania, czy Unia Europejska skutecznie zmierza do realizacji założonych celów. Rozwiązanie tego problemu znalazł zespół projektu OPTICS2 (Observation Platform for Technological and Institutional Consolidation of research in Safety and Security), który przeprowadził kompleksową ocenę projektów związanych z bezpieczeństwem transportu lotniczego. „Co roku przedstawiamy aktualne sprawozdania na temat stanu badań dotyczących bezpieczeństwa europejskiego sektora lotniczego. W każdym z nich zwracamy szczególną uwagę na braki oraz wąskie gardła utrudniające wdrażanie innowacji, a także przedstawiamy zalecenia dla Komisji Europejskiej dotyczące możliwych rozwiązań zdiagnozowanych problemów”, twierdzi Micol Biscotto, koordynator projektu OPTICS2 i kierownik projektów w firmie Deep Blue. To nie koniec – dzięki konsorcjum projektowemu wszystkie zainteresowane strony mogą być na bieżąco przez cały czas. Agencje unijne oraz stosowne organy krajowe otrzymują od zespołu bieżące informacje i opinie na temat postępów w realizacji celów wizji „Flightpath 2050”, czynników uniemożliwiających prowadzenie dalszych prac oraz porady dotyczące zmian w strategicznych programach badań i innowacji. Działająca w Europie Rada Doradcza ds. Badań i Innowacji w Lotnictwie (ACARE) oraz przedstawiciele sektora są na bieżąco informowani o aktualnym stanie badań oraz najnowszych osiągnięciach w zakresie bezpieczeństwa lotnictwa, a także o realizowanych w przeszłości i obecnie projektach badawczych poświęconych wybranym zagadnieniom oraz o rozwiązaniach gotowych do wykorzystania w praktyce lub wymagających dodatkowych prac. Z prac w ramach projektu korzysta również społeczność akademicka, która dzięki niemu otrzymuje informacje na temat popularnych tematów i ma możliwość wpływania na program prac UE. Połączenie wszystkich tych grup oraz dostarczanie im bieżących informacji sprzyja pracom nad innowacyjnymi rozwiązaniami.
Ocena innowacji
Poza przygotowywanymi przez zespół projektowy opracowaniami, eksperci skupieni wokół projektu OPTICS2 zajmują się także utrzymywaniem Otwartego Repozytorium – internetowej bazy danych przedstawiającej aktualne informacje na temat badań w interesujący, kompleksowy i interaktywny sposób. Jak twierdzi sam Biscotto, platformę można opisać kilkoma słowami – otwartoźródłowa, zrównoważona, interaktywna, interesująca, prosta i intuicyjna. Co więcej, stanowi niezwykle cenne źródło wiedzy dla wszystkich odwiedzających ją interesariuszy zaangażowanych w badania nad bezpieczeństwem w lotnictwie. „To źródło korzyści dla każdego”, wyjaśnia Biscotto. „Dzięki naszemu rozwiązaniu organy Unii Europejskiej mają dostęp do lepszych informacji dotyczących dojrzałości finansowanych przez Wspólnotę projektów, a także łatwości ich wdrożenia. Co więcej, mogą również łatwo sprawdzić, które obszary i tematy nie cieszą się dostatecznym zainteresowaniem badaczy. Z drugiej strony przedstawiciele środowisk akademickich oraz przemysłu mogą czerpać korzyści z naszych narzędzi do oceny, które doskonale dopełniają inne bazy danych, takie jak CORDIS, H2020 Dashboard czy TRIMIS”, dodaje. Od czasu rozpoczęcia projektu w 2017 roku udało się zaobserwować wiele zmian. „Niektóre obszary, które wówczas nie cieszyły się szczególnym zainteresowaniem badaczy, teraz są obiektem wielu badań. Pojawiło się wiele nowych projektów dotyczących dronów, ale jesteśmy także świadkami realizacji nowych inicjatyw skupionych na bezpiecznych osiągach, projektowaniu rozwiązań pod kątem wytrzymałości oraz próbach integracji czynników ludzkich na etapie projektowania w środowisku multimodalnym – w lotnictwie i transporcie morskim”, opowiada Biscotto. „Jeśli chodzi o aspekty bezpieczeństwa, zaobserwowaliśmy znaczące postępy w badaniach dotyczących rozwoju oraz wykorzystywania wiedzy na ten temat, na przykład metod kryminalistycznych oraz analiz zdarzeń związanych z atakami terrorystycznymi. Byliśmy świadkami pierwszych prac nad rozwojem koncepcji radaru bezpieczeństwa, a także próby opracowania podstaw bezpieczeństwa dla wszystkich środków transportu”. Pomimo wszystkich dotychczasowych osiągnięć w sektorze nadal istnieje szereg priorytetów badawczych, na które zwraca uwagę zespół projektu OPTICS2. Obejmują one kwestie związane z rolą ludzi w lotnictwie przyszłości, metodami certyfikacji, zagrożeniami biologicznymi i kulturą bezpieczeństwa w sektorze, a także przeżywalnością w przypadku wypadków lotniczych. Obecnie zespół skupia się na pracach związanych z czwartym sprawozdaniem rocznym, w którym zamierza położyć szczególny nacisk na inwestycje w badania, a także wkład badań w konkurencyjność, normy i regulacje. Biscotto i jego zespół planują także rozszerzenie ocen na skalę międzynarodową.
Słowa kluczowe
OPTICS2, samoloty, bezpieczeństwo, lotnictwo, badania naukowe, Flightpath 2050
