Globalny zasięg programu „Flightpath 2050”
Lotnictwo jest z natury rzeczy sektorem międzynarodowym i nawet najlepiej dopracowana wizja jego przyszłości ma szanse powodzenia jedynie wówczas, gdy będzie ją wspierać społeczność międzynarodowa. Ustalenia zespołu ICARe (International Cooperation in Aviation Research) nie pozostawiają w tym względzie wątpliwości: przeszło 100 projektów badawczych, które według obecnych prognoz mają pomóc Europie w osiągnięciu celów programu „Flightpath 2050”, jest przedmiotem zainteresowania także innych państw. Ich potencjalny koszt sięga 500 milionów euro i mógłby zostać znacznie zmniejszony, gdyby Komisja Europejska zdecydowała się na nawiązanie współpracy z partnerami na arenie międzynarodowej. Projekt ICARe, którego zadaniem było przedstawienie Komisji zaleceń dotyczących przyszłej współpracy międzynarodowej w zakresie badań i innowacji w lotnictwie, określił osiem obszarów wspólnego zainteresowania: środowisko i energia; materiały i konstrukcje; bezpieczeństwo; metodologie i technologie inżynieryjne przyszłości; interoperacyjność; nowe konfiguracje i projektowanie optymalizacyjne; maszyny naddźwiękowe i o dużej prędkości; regulacja i certyfikacja. „Dla każdego z zagadnień partnerzy skupieni wokół inicjatywy ICARe określili istotne informacje, które ułatwią podejmowanie decyzji o przyszłych partnerstwach technicznych. Są to: wspólne dziedziny zainteresowania dla każdego kraju; powiązane zagadnienia techniczne; szacowany wpływ na środowisko i konkurencyjność Europy; planowanie zagadnienia w ramach czasowych programu Horyzont Europa; przybliżony rząd wielkości kosztów; szacunkowy poziom gotowości technologicznej (TRL). Informacje te zostały przekazane Komisji Europejskiej, aby umożliwić przygotowanie kolejnych zaproszeń do składania wniosków w programie Horyzont Europa”, mówi Patrick Haouat, kierownik w spółce Erdyn. Według niebędących zaskoczeniem ustaleń zespołu energia i środowisko są najważniejszymi dziedzinami współpracy, zwłaszcza jeśli chodzi o zmniejszenie hałasu, emisji i zużycia paliwa. Zespół przygotował kompleksową analizę technologii i obszarów zainteresowania dotyczących tego i innych zagadnień. Owocem tego przeglądu jest internetowa baza danych dotyczących technologii, która może służyć jako podstawa do pogłębiania i rozszerzania współpracy międzynarodowej.
Przepis na udaną współpracę
Zespół przedstawia też wnioski nietechniczne, które stanowią receptę na udaną współpracę międzynarodową. Oprócz oczekiwanych zaleceń, takich jak priorytetowe traktowanie obopólnie korzystnych i sprawiedliwych partnerstw, poszanowanie praw własności intelektualnej oraz nacisk na standaryzację i certyfikację, zespół wskazuje również na kluczowe czynniki zwiększające prawdopodobieństwo sukcesu. W szczególności zaleca pracę przy niskim TRL, optymalny czas trwania projektu wynoszący od 2 do 3 lat oraz utworzenie wyważonego konsorcjum skupiającego nie więcej niż 10 partnerów z przemysłu, instytucji badawczych, środowisk akademickich, MŚP i agencji. „Oprócz tego przygotowaliśmy też inne rekomendacje”, mówi Haouat. „Sektor lotniczy jest głównym obszarem rozwoju nowych kluczowych technologii, ale interakcje z innymi sektorami (zajmującymi się zagadnieniami takimi jak technologie cyfrowe, sztuczna inteligencja, paliwa alternatywne, magazynowanie energii) także mogłyby odnieść korzyści ze współpracy międzynarodowej. Ustaliliśmy także, że wielostronne synergie badawcze mogą owocować opłacalnym postępem technologicznym oraz że należy podtrzymywać kontakty interpersonalne z przedstawicielami Kanady, Chin, Japonii, Rosji i Stanów Zjednoczonych, aby kontynuować dialog na sprawdzonym gruncie. Ponadto należy tworzyć kontakty również poza tymi pięcioma krajami”. Projekt dobiegł końca w maju 2020 roku, ale Haouat twierdzi, że pozostało jeszcze wiele do zrobienia. „Główne rezultaty projektu ICARe przedstawiają jedynie obecną sytuację i muszą być w przyszłości aktualizowane. Jednocześnie należy pielęgnować dotychczasową współpracę z państwami trzecimi. Kontynuacja prac musi zostać omówiona z Komisją Europejską, ale dobrym rozwiązaniem mogłoby być zaangażowanie grupy ACARE INCO, której zadaniem jest ocena, w jaki sposób współpraca międzynarodowa mogłaby wspierać rozwój technologii wymienionych w strategicznym programie badań i innowacji (SRIA). Grupa ta pracowała już nad współpracą międzynarodową przed projektem ICARe, a niektórzy jej członkowie wnieśli aktywny wkład w otwarte platformy i identyfikację możliwości przynoszących obopólne korzyści”.
Słowa kluczowe
ICARe, lotnictwo, Flightpath 2050, współpraca międzynarodowa
