Plan rozwoju opartej na komórkach medycyny interceptywnej w Europie
Możliwość śledzenia komórek pacjentów na przestrzeni czasu poprzez badanie ich cząsteczek poprawi nasze zrozumienie zmian na poziomie komórkowym, które wpływają na rozwój choroby. Wiedza ta pozwoli na dobranie odpowiedniej terapii na podstawie prognozowanej skuteczności oraz umożliwi wykorzystanie wielowymiarowych danych dotyczących komórek w celu wczesnego rozpoznania choroby lub jej nawrotu. Jeszcze do niedawna nie dysponowaliśmy wymaganą w tym celu technologią. Jednak zespół finansowanego ze środków UE projektu LifeTime, obejmującego działania koordynacyjne i wspierające, wskazał kilka najnowszych osiągnięć technologicznych, które wspólnie mogłyby umożliwić poznanie trajektorii komórek podczas choroby. W ramach projektu powstała społeczność zrzeszająca ponad 100 instytucji badawczych z 22 państw i ponad 80 firm, które łączy wspólna wizja wprowadzenia opartej na komórkach medycyny interceptywnej w Europie. Zespół projektu opracował szczegółowy 10-letni plan działania dotyczący szeroko zakrojonych badań i innowacji, które pomogą zmierzyć się z głównymi wyzwaniami w zakresie medycyny, które stanowią brzemię dla naszego społeczeństwa. Projekt został poddany ocenie przez niezależnych ekspertów wyznaczonych przez Komisję Europejską, którzy uznali stworzenie sieci Europejskiego Centrum Komórkowego za priorytetowe. „Mogłoby to przynieść znaczące korzyści społeczeństwu europejskiemu i gospodarce, a jednocześnie ugruntować pozycję Europy jako lidera w kilku obszarach badawczych, takich jak walka z rakiem czy nawet trwająca obecnie pandemia COVID-19”, wyjaśnia Nikolaus Rajewsky, współkoordynator projektu. Wiele firm wspierających inicjatywę, reprezentujących różne sektory i podmioty przemysłowe, wzięło udział w zeszłorocznym wydarzeniu „LifeTime meets industry” („Lifetime bliżej przemysłu”) w Bazylei, które zaowocowało powstaniem działania „Zwiększmy znaczenie unijnych badań w dziedzinie zdrowia!”. Zespół opracował ponadto sprawozdanie dotyczące wpływu projektu, które może pomóc decydentom wspierać działania w dziedzinie badań i innowacji finansowane ze środków publicznych, a jednocześnie stymulować inwestycje prywatne. Badanie wśród zainteresowanych stron pozwoliło poznać opinie pacjentów, Europejczyków, naukowców i klinicystów dotyczące projektu LifeTime i opracowanych przez zespół technologii, które następnie uwzględniono w strategii wdrożenia. Inicjatywa LifeTime opisana już została na łamach czasopisma „Nature”, a także wspomniano o niej w czasopiśmie „EMBO Journal”.
Multiomiczne podejścia
Zespół LifeTime wskazał kierunek rozwoju innowacyjnych technologii, które mogłyby zostać wykorzystane w strategii dotyczącej medycyny komórkowej. Plan działania opierał się przede wszystkim na podejściach multiomicznych, które łączą różne technologie i mogą jednocześnie opisywać różne sieci cząsteczkowe wewnątrz pojedynczych komórek. Zebrane w ten sposób dane pozwalają na sformułowanie szczegółowego i wielowymiarowego opisu stanu komórki, oferując wyjątkowy wgląd w zmiany związane z chorobą. „Wykonanie tych analiz na setkach tysięcy komórek pochodzących od wielu pacjentów dostarczy ogromnej ilości wysokiej jakości danych, które będą następnie wykorzystywane przez algorytmy sztucznej inteligencji do rozpoznawania sygnatur związanych z rozwojem choroby. Pozwoli to na prognozowanie odpowiedzi na leczenie i stworzenie modeli predykcyjnych dotyczących choroby”, dodaje Genevieve Almouzni. Następnie opracowane w ten sposób prognozy i mechanizmy chorobowe zostaną zbadane i zwalidowane za pomocą modeli komórkowych takich jak organoidy stworzone z komórek danego pacjenta.
Europejskie priorytety dotyczące cyfryzacji i zdrowia
Proponowana przez zespół LifeTime strategia wymaga dokonania inwestycji w wysokowydajne systemy obliczeniowe i sztuczną inteligencję, które stanowią trzon europejskiej strategii cyfrowej. Infrastruktura danych zalecana dla strategii LifeTime będzie również ściśle powiązana z europejskimi infrastrukturami badawczymi, europejską chmurą dla otwartej nauki i europejskimi programami dotyczącymi danych, takimi jak europejskie archiwum dotyczące genomu-fenomu i europejska inicjatywa „1+ Million Genomes”. „Obecnie istnieją pewne wyzwania związane z oceną danych medycznych i ich wymianą wśród państw UE. Projekt LifeTime w dużym stopniu przyczyni się do połączenia odrębnych infrastruktur danych biologicznych i medycznych za pomocą wspólnych protokołów i standardów”, mówi Rajewsky.
Słowa kluczowe
LifeTime, cząsteczki, komórki, multiomika, choroba, terapia
