Bezpieczeństwo, ekologia i zmniejszenie korków dzięki zarządzaniu tłumami
Korki kosztują Europę przeszło 100 miliardów euro rocznie, czyli 1 % PKB Unii Europejskiej, a winę za lwią część tych kosztów ponoszą samochody pasażerskie i transport drogowy. Jednak pomimo tego, że obecnie – zwłaszcza w czasach pandemii COVID-19 – coraz więcej ludzi chętnie przesiada się na rowery, kupuje rowery elektryczne lub rezygnuje z jakichkolwiek pojazdów na rzecz spacerów, nadal nie wiemy zbyt wiele na temat ruchu pieszych i rowerzystów. Projekt ALLEGRO (unrAvelLing sLow modE travelinG and tRaffic: with innOvative data to a new transportation and traffic theory for pedestrians and bicycles) postawił sobie za zadanie rozwiązanie problemu zatorów komunikacyjnych przy wykorzystaniu zupełnie nowatorskiego podejścia. „Stajemy przed wyzwaniem związanym z brakiem danych i trudnościami w ich gromadzeniu”, twierdzi Serge Hoogendoorn, kierownik katedry transportu i planowania Uniwersytetu Technicznego w Delfcie i główny badacz projektu ALLEGRO. „Dzieje się tak na przykład dlatego, że zachowania rowerzystów należy rozpatrywać niejako na trzech poziomach – tak zwanym poziomie operacyjnym (podejmowania decyzji w ułamkach sekundy w przypadku interakcji z innym rowerzystą, na przykład w czasie wyprzedzania), poziomie decyzji średnioterminowych (związanych na przykład z wyborem trasy) oraz decyzji długoterminowych (w jakich aktywnościach może uczestniczyć rowerzysta i w jakiej kolejności)”. Obecnie większość decyzji politycznych związanych z ruchem pieszych i rowerzystów opiera się na praktyce i zdrowym rozsądku, jednak projekt ALLEGRO kładzie teoretyczne podwaliny pod decyzje podejmowane przez władze.
Od modelowania do prognoz
Od listopada 2015 roku zespół zebrany przez Hoogendoorna pracuje nad innowacyjnymi podejściami do gromadzenia danych, wśród których można wymienić między innymi wykorzystywanie rzeczywistości wirtualnej, badania terenowe z wykorzystaniem rowerów wyposażonych w nadajniki GPS, kontrolowane eksperymenty rowerowe, dane społeczne używane w celu charakteryzacji tłumów, zaawansowane techniki zbierania danych przy pomocy Wi-Fi oraz czujników 3D, a także szeroko zakrojone badania ankietowe. „Kluczowe innowacje opierają się przede wszystkim na zróżnicowanym podejściu do gromadzenia danych oraz ich analizy na wszystkich poziomach behawioralnych. Obecnie dysponujemy wysoce innowacyjnymi modelami, które mogą być wykorzystywane do testowania nowych zasad oraz projektów proponowanych przez decydentów politycznych. Dzięki nowoczesnym technikom szacowania obecnego stanu rzeczy możemy zapewnić osobom odpowiedzialnym za zarządzanie tłumem lepsze informacje dotyczące miejsc, w których gromadzą się tłumy oraz wpływu konkretnych środków (na przykład służących zwalczaniu korków). Opracowaliśmy również strategie kontroli ruchu dla inteligentnych rowerów, które mogą być wykorzystane do poprawy przepływu ruchu w mieście, dzięki czemu rowery staną się bardziej atrakcyjnym środkiem transportu dla mieszkańców”, wyjaśnia Hoogendoorn. Poza opracowanymi modelami mikro- i makroskopowymi, finansowany przez ERBN projekt ALLEGRO oferuje również modele oparte na teorii gier, które stanowią źródło użytecznych informacji na temat warunków skutecznej samodzielnej organizacji ruchu, a także sytuacji, w których następuje jej załamanie. Już na obecnym etapie rozważane jest kilka obszarów zastosowań nowych technologii. Zespół stworzony przez Hoogendoorna współpracuje przede wszystkim z holenderską spółką NS Stations, zarządzającą przeszło 400 stacjami kolejowymi w Holandii. W ramach współpracy realizowany jest projekt potwierdzenia słuszności koncepcji wykorzystujący system monitoringu ALLEGRO do zaawansowanego zarządzania tłumem na tych stacjach. Badacze pracują również nad inteligentnymi rowerami i kooperacyjnym sterowaniem skrzyżowaniami, co pozwoli ograniczyć liczbę sytuacji, w których rowerzyści będą musieli się zatrzymywać, a także usprawni wytyczanie tras. „Nasze metody zarządzania tłumem mogą zostać rozszerzone na znacznie większe obszary. Dysponujemy na przykład nową platformą, która odzwierciedla kampus Uniwersytetu Technicznego w Delfcie i monitoruje zmiany w zakresie mobilności w kontekście pandemii COVID-19. Czy ludzie przestrzegają wytycznych dotyczących dystansu 1,5 metra? Czy unikają obszarów, w których panuje największy tłok? Zgromadzone przez nas dane zostały z powodzeniem wykorzystane do przetestowania prognoz krótko- i długoterminowych opracowanych dzięki technikom SI”, dodaje Hoogendoorn. Już wkrótce modele opracowane w ramach projektu ALLEGRO będą mogły znaleźć zastosowanie w monitorowaniu całych miast lub sposobów poruszania się ludzi w poszczególnych budynkach. Co więcej, zespołowi udało się skutecznie wykorzystać rzeczywistość wirtualną do badania zachowań pieszych w budynkach – zastosowania tej technologii obejmują między innymi testowanie działań w zakresie bezpiecznej ewakuacji.
Słowa kluczowe
ALLEGRO, zarządzanie tłumem, rowerzyści, piesi, korki, dane, monitorowanie
