Wskazanie sprawców globalnego ocieplenia od epoki przedindustrialnej
Badanie opublikowane w czasopiśmie „Scientific Data” oferują nowe spojrzenie na wkład poszczególnych krajów w globalne ocieplenie spowodowane emisjami CO2, metanu (CH4) i podtlenku azotu (N2O) w latach 1851–2021. Prace te, które przeprowadzono dzięki wsparciu finansowanych przez UE projektów VERIFY, 4C, PARIS REINFORCE i ESM2025, mogą zostać wykorzystane do realizacji krajowych zobowiązań dotyczących dekarbonizacji. Badanie pokazuje, jak średnia globalna temperatura powierzchni reagowała na wzrost emisji CO2, CH4 i N2O od epoki przedindustrialnej. Ujawnia również wkład poszczególnych państw w globalne ocieplenie wynikający z emisji każdego z trzech gazów cieplarnianych, w tym z sektorów paliw kopalnych i użytkowania gruntów. Wyniki badania dowodzą, że w największym stopniu do ocieplenia klimatu od 1850 roku poprzez emisję wszystkich trzech gazów przyczyniły się Stany Zjednoczone. Kraj ten odpowiada za wzrost temperatury o 0,28 °C, czyli 17,3 % ocieplenia wywołanego globalnymi emisjami tych trzech gazów. Za Stanami Zjednoczonymi uplasowały się Chiny (0,20 °C, co odpowiada 12,3 %), Rosja (0,10 °C, 6,1 %), Brazylia (0,08 °C, 4,9 %), Indie (0,08 °C, 4,8 %) oraz Kanada, Niemcy, Indonezja, Japonia i Zjednoczone Królestwo (po 0,03–0,05 °C).
Największy winowajca pod względem emisji gazów
CO2 w największym stopniu przyczynia się do globalnego ocieplenia, gdyż odpowiada za 69,1 % całkowitego ocieplenia spowodowanego przez omawiane trzy gazy. Spowodował też wzrost temperatury o 1,11 °C do 2021 roku, w porównaniu do ocieplenia o 0,41 °C i 0,08 °C spowodowanego odpowiednio przez emisje CH4 i N2O. „Ten nowy zbiór danych powinien być ważnym narzędziem pozwalającym na śledzenie wpływu zmian krajowych emisji na ocieplenie, na przykład w wyniku polityki klimatycznej wdrożonej od czasu porozumienia paryskiego”, stwierdza pierwszy autor badania dr Matthew Jones z University of East Anglia, brytyjskiego partnera projektów 4C i VERIFY, cytowany w artykule na stronie internetowej uczelni. „Liczymy, że w nadchodzących latach wkład wszystkich krajów w ocieplenie klimatu przestanie rosnąć z roku na rok dzięki spełnieniu lub przekroczeniu zobowiązań do osiągnięcia zerowej emisji netto”. Wkład poszczególnych krajów w ocieplenie klimatu w stosunku do innych zmieniał się w czasie. Rosja była drugim największym źródłem emisji, zanim została wyprzedzona przez Chiny w 1992 roku. Podobnie Indonezja wyprzedziła Niemcy i Zjednoczone Królestwo, zajmując szóste miejsce. „Warto zauważyć, że łączny wkład Brazylii, RPA, Indii i Chin w ocieplenie klimatu wzrósł z 17 % w 1992 roku do 23 % w 2021 roku, podczas gdy wkład uprzemysłowionych krajów OECD spadł z 47 % do 40 %”, zauważa dr Jones. „Przykłady te pokazują, w jaki sposób wkład krajów nowo uprzemysłowionych w globalne ocieplenie rośnie wraz ze wzrostem ich emisji w stosunku do krajów wcześnie uprzemysłowionych, z których wiele rozpoczęło proces dekarbonizacji”. Chociaż emisje niektórych krajów są nadal związane głównie z wylesianiem i ekspansją rolnictwa, w większości państw emisje kopalne wyprzedziły emisje związane z użytkowaniem gruntów w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. „Od 1992 roku dodatkowe ocieplenie spowodowane globalnymi emisjami paliw kopalnych było ponad czterokrotnie wyższe niż dodatkowe ocieplenie spowodowane zmianami w użytkowaniu gruntów”, tłumaczy dr Jones. Zbiór danych stworzony przy wsparciu projektów VERIFY (Observation-based system for monitoring and verification of greenhouse gases), 4C (Climate-Carbon Interactions in the Current Century), PARIS REINFORCE (Delivering on the Paris Agreement: A demand-driven, integrated assessment modelling approach) i ESM2025 (Earth system models for the future) „ma wyjątkowy potencjał, by zostać wykorzystany do kształtowania polityki klimatycznej i analiz porównawczych”, dodaje uczony. Więcej informacji: strona projektu VERIFY strona projektu 4C strona projektu PARIS REINFORCE strona projektu ESM2025
Słowa kluczowe
VERIFY, 4C, PARIS REINFORCE, ESM2025, zmiana klimatu, ocieplenie, emisje, gaz cieplarniany, CO2, metan, podtlenek azotu, CH4, N2O
