Tworzenie fundamentów prawdziwej neutralności klimatycznej
Proces usuwania dwutlenku węgla (ang. carbon dioxide removal, CDR), zwany również ujemnymi emisjami, polega na usuwaniu CO2 z atmosfery, co może pomóc ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5 °C powyżej poziomu sprzed rewolucji przemysłowej. Jasne określenie metod CDR pomoże prawodawcom wybrać odpowiednie technologie i praktyki usuwania dwutlenku węgla. W ramach działań prowadzących do wdrożenia właściwej polityki CDR dotyczącej łagodzenia zmiany klimatu niedawno odbyły się wirtualne warsztaty poświęcone neutralności klimatycznej pod hasłem „Na drodze do neutralności klimatycznej: rozpoznanie skutecznych metod usuwania dwutlenku węgla”, zorganizowane przez fundację Bellona Europa oraz stowarzyszenie Carbon Market Watch. Podczas warsztatów zrealizowanych w ramach finansowanego ze środków UE projektu NEGEM podkreślono znaczenie czterech proponowanych zasad doboru strategii CDR i jej praktycznych zastosowań. Jak podano w komunikacie prasowym opublikowanym przez fundację Bellona Europa, która jest partnerem projektu, pierwsza i druga zasada mówi, że CO2 powinien być „fizycznie usuwany z atmosfery” i przechowywany „w sposób trwały”. Trzecia zasada dotyczy włączenia do bilansu emisji podmiotów emitujących gazy cieplarniane w całym łańcuchu, natomiast czwarta zasada stanowi, że ilość trwale składowanego CO2 powinna być większa niż ilość emitowanego CO2. Te cztery zasady zostały zaczerpnięte z artykułu opublikowanego w czasopiśmie „Energy & Environmental Science”. „Dzięki tym zasadom będzie można wyłonić projekty, które wykazują potencjał usuwania dwutlenku węgla”, powiedział w swoim przemówieniu powitalnym Keith Whiriskey, zastępca dyrektora fundacji Bellona Europa. Terhi Lehtonen, fińska sekretarz stanu ds. środowiska, zwróciła uwagę na ryzyka związane z niewłaściwą polityką CDR, zauważając, że „może ona podważyć działania na rzecz klimatu poprzez skierowanie środków na fałszywe pochłanianie, nieuchronnie przekierowując zasoby z redukcji emisji lub obniżając zaufanie społeczne do polityki klimatycznej”.
Zasady w praktyce
Podczas pierwszej dyskusji panelowej warsztatów skupiono się na pierwszej zasadzie i omówiono obecnie stosowane metody usuwania CO2 z atmosfery oraz związane z nimi wyzwania. Dyskusje dotyczyły technologii filtrowania powietrza z otoczenia w celu wychwytywania CO2 oraz roli, jaką zakład przetwarzania odpadów na energię odegra w planach Oslo w zakresie klimatu i gospodarki odpadami. Lorie Hamelin z Narodowego Instytutu Nauk Stosowanych w Tuluzie (INSA), który jest partnerem projektu, podkreśliła znaczenie uwzględnienia przyszłych skutków CDR w obecnie podejmowanych decyzjach inwestycyjnych. „Istotne jest ustanowienie odpowiedniego poziomu bazowego. Musimy również upewnić się, że nie ingerujemy w ogólny popyt rynkowy na grunty oraz nadal dostarczamy te same towary i usługi na bazie tych samych gruntów, co na początku”, powiedziała uczona. W trakcie drugiej dyskusji panelowej skupiono się na drugiej zasadzie i omówiono trwałe składowanie CO2 w formacjach geologicznych i pochłaniaczach. Jak czytamy w tym samym komunikacie prasowym Graeme Sweeney, przewodniczący Zero Emissions Platform, „przestrzegł przed ograniczeniem metod stałego składowania tylko do CCS [wychwytywania i składowania dwutlenku węgla], stwierdzając, że gleby i lasy będą również odgrywać istotną rolę w tym procesie”. Kelsey Perlman, działaczka na rzecz klimatu z organizacji pozarządowej Fern, argumentowała, że pochłaniacze lądowe nie są trwałym rozwiązaniem i skrytykowała pomysł pochłaniania dwutlenku węgla na lądzie. Trzecia dyskusja panelowa, poświęcona trzeciej i czwartej zasadzie, obejmowała plany Komisji Europejskiej dotyczące utworzenia mechanizmu certyfikacji usuwania dwutlenku węgla, znaczenie ograniczania emisji oraz potrzebę weryfikacji usuwania CO2. Wijnand Stoefs, badacz biorący udział w projekcie partnerskim Carbon Market Watch, zakończył warsztaty prowadzone w ramach projektu NEGEM (Quantifying and Deploying Responsible Negative Emissions in Climate Resilient Pathways), podkreślając znaczenie posiadania „możliwych do zweryfikowania i dobrze zrozumiałych” zasad prowadzących do włączenia CDR do polityki europejskiej. Więcej informacji: strona projektu NEGEM
Słowa kluczowe
NEGEM, dwutlenek węgla, CO2, usuwanie, usuwanie dwutlenku węgla, klimat
