Precyzyjna definicja usuwania dwutlenku węgla pomoże w realizacji unijnych celów klimatycznych
Systemy wychwytywania, składowania i utylizacji dwutlenku węgla (CCUS) coraz częściej uważa się za jedną z kluczowych technologii redukcji emisji w sektorze energetycznym. Ich upowszechnianie było jednak dotąd ograniczone, przy czym największą przeszkodę stanowią wysokie koszty. W związku ze zobowiązaniem UE do formalnego przyjęcia celu na 2050 rok, dotyczącego osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto, rola CCUS w usuwaniu CO2 została uwzględniona w europejskich przepisach dotyczących osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. „Należy chronić i rozwijać naturalne pochłaniacze dwutlenku węgla, takie jak lasy, gleba, grunty rolne i tereny podmokłe, oraz sprawić, by technologie pochłaniania dwutlenku węgla, takie jak wychwytywanie i składowanie oraz wychwytywanie i utylizacja dwutlenku węgla, były racjonalne pod względem kosztów i wdrażane”. Pomimo takich wysiłków nadal brak jest jasnej i oficjalnie przyjętej definicji usuwania dwutlenku węgla. Dokument, który powstał przy wsparciu unijnego projektu SESZEP i został przygotowany w imieniu komitetu doradczego europejskiej platformy na rzecz technologii i innowacji w zakresie zerowych emisji (ETIP ZEP), zawiera definicje powszechnie stosowanych terminów dotyczących usuwania dwutlenku węgla. ZEP doradza Komisji Europejskiej w zakresie technologii CCUS i powiązanych instrumentów politycznych. W sprawozdaniu stwierdzono, że terminy „usuwanie gazów cieplarnianych” i „technologia NET” („negative emission technology”, czyli pozwalająca na osiągnięcie ujemnych wartości emisji) są stosowane zamiennie do opisywania podobnych procesów, tymczasem „najlepiej byłoby określać usuwanie CO2 przy pomocy osobnego pojęcia”. Autorzy zauważają, że usuwanie gazów cieplarnianych „odnosi się do usuwania wszystkich gazów cieplarnianych”, i dodają, że „wpływ CO2 i innych gazów cieplarnianych na klimat różni się, podobnie jak charakter ich akumulacji w atmosferze”. W dalszej części sprawozdania czytamy: „Na podobnej zasadzie pojęcie ujemnych wartości emisji odnosi się do usuwania będącego przeciwieństwem emisji. Termin ten nie dotyczy żadnego konkretnego gazu cieplarnianego. Technologie NET odnoszą się do konkretnych technologii lub procesów, które mogą być stosowane w celu usuwania dwutlenku węgla”.
Główne zasady
W tym samym sprawozdaniu wyróżniono cztery główne zasady potrzebne po to, „aby dana praktyka lub technologia mogła zostać powszechnie uznana za prowadzącą do »usuwania dwutlenku węgla«”. Zgodnie z tymi zasadami CO2 powinien być „fizycznie usuwany z atmosfery”, a proces usuwania dwutlenku węgla powinien trwale usuwać więcej CO2 z atmosfery niż emituje. „Łączna ilość atmosferycznego dwutlenku węgla usuniętego i trwale składowanego powinna być większa niż całkowita ilość dwutlenku węgla wyemitowanego do atmosfery”. Autorzy sprawozdania stwierdzają także: „Emisje gazów cieplarnianych związane z procesem usuwania i składowania powinny być kompleksowo szacowane i uwzględniane w bilansie emisji”. W sprawozdaniu wskazuje się na potrzebę stworzenia infrastruktury transportu i składowania CO2 w celu osiągnięcia celów klimatycznych UE. Autorzy sugerują, że przegląd rozporządzenia w sprawie transeuropejskiej sieci energetycznej (TEN-E) „powinien opierać się na Europejskim Zielonym Ładzie i obejmować zasadę neutralności klimatycznej do 2050 roku”. TEN-E koncentruje się na łączeniu infrastruktury energetycznej członków Unii Europejskiej. Podczas lipcowej sesji plenarnej Parlament Europejski przyjął rezolucję, w której europosłowie wzywają do zmiany wytycznych dotyczących finansowania transgranicznych, transeuropejskich projektów w zakresie infrastruktury energetycznej w celu dostosowania ich do polityki klimatycznej UE. Posłowie zalecają także, aby w przeglądzie wytycznych TEN-E uwzględnić cele UE w zakresie energii i klimatu na rok 2030. Realizacja projektu SESZEP (Support to Energy Stakeholders of the Zero Emission Platform) dobiegła końca w kwietniu 2018 roku. Inicjatywa ta przyczyniła się do zwiększenia świadomości na temat roli polityk dotyczących CCUS w osiągnięciu celów na rok 2050. Więcej informacji: strona projektu SESZEP
Słowa kluczowe
SESZEP, CCUS, usuwanie dwutlenku węgla, neutralność klimatyczna, emisje, CO2
