Karadeniz bölgesinde yenilikçi KOBİ’lere destek
Araştırma, Bilim ve İnovasyondan sorumlu eski Komisyon Üyesi Carlos Moedas, geçtiğimiz yıl, “2030 yılına kadar Karadeniz’in sağlıklı ve sürdürülebilir bir hale gelmesi açısından araştırma ve inovasyon çok önemli." diye ifade etmişti. İyi tarafından bakarsak, Karadeniz bölgesi inovasyona odaklanmış çok sayıda KOBİ’den halihazırda yararlanıyor. Fakat yine de eksik olan önemli bir bileşen var: fayda sağlamak üzere kendi içlerinde inovasyonu teşvik edecek önlemlere sahip değiller. B-SEENOVA (Enhancement of Black Sea Innovation Capacity) projesi inovasyon yönetimi kapasiteleri uzmanı Çağrı Işıtan, “Bölgedeki hemen hemen hiçbir KOBİ’de ‘inovasyon yönetim sistemi’ dediğimiz bir sistem mevcut değil. Bu durum, inovasyonların konsept aşamasında ve geliştirme sürecinde pek çok zorluğa yol açıyor, bu da projenin veya fikrin daha başlamadan bitmesine neden oluyor." diye açıklıyor. B-SEENOVA projesinin tek bir amacı var: KOBİ’lerin yönetim kapasitesini artırmak. Bunun için ekibimiz bir ön denetim yaparak, en yüksek büyüme ve uluslararasılaşma potansiyeline sahip 35 KOBİ’yi belirledi. Seçilen KOBİ’ler, tıbbi cihazlardan tekstil ürünlerine, su pompalarından asansör imalatına kadar pek çok farklı sektörde aktif olarak faaliyet gösteriyor. Seçilen KOBİ’ler için fikirden sonuca kadar tüm sürece yönelik bir inovasyon süreç haritasının yanı sıra, liderlik, yönetim ve işbirliği stratejilerini de içeren özel eylem planları hazırlandı. İnovasyon kapasitesi ile inovasyon hedefleri arasındaki olası eksikliklerin araştırıldığı bu eylem planları, inovasyon yönetimine ilişkin kapsamlı bir analiz sağlıyor.
Planlama ve eylem
Planlama aşamasının ardından, çalışmanın geri kalanı, eylem planlarının uygulanmasında KOBİ’lerin desteklenmesini ve onlara Horizon 2020 KOBİ Aracı hakkında detaylı bilgi verilmesini kapsıyordu. “B-SEENOVA projesi, farkındalık düzeylerini artırıp onları KOBİ aracı için teklif hazırlamaya teşvik etti." şeklinde ifade ediyor Işıtan. Bu sürecin ardından, seçilen KOBİ’lerin büyük bir bölümü, inovasyon yönetimi kapasitelerine göre kendilerini değerlendirebileceklerini ortaya koydular. Aynı zamanda B-SEENOVA uzmanlarının önerileri doğrultusunda önemli ilerlemeler de sağladılar. Işıtan, “İnovasyon faaliyetleri yürüten ve kendi iç süreçlerine yönelik bir yönetim sistemi geliştirmiş olan bir KOBİ’yi, buna somut bir örnek olarak gösterebiliriz. Buradaki problem, inovasyon yönetim sisteminin yalnızca şirket yönetimi ile araştırma ve geliştirme departmanını hedef alıyor olmasıydı." diye ekliyor. “Diğer departmanlar buna dahil edilmemişti. Desteğimiz sayesinde, şirket yönetimi büyük resmi görebilmeye başladı. Şirketin inovasyon yönetim sistemini iyileştirip, bunu tüm departmanları kapsayacak şekilde geliştirdiler.” Genel olarak, firmaların iş süreçlerinde proje ekibinin de dikkatini çeken gelişmeler, üretim maliyetlerinde azalma sağlayıp daha ucuz ürün veya hizmet sunmaya yardımcı olabilir. Işıtan, “Eylemin doğrudan etkilerinden biri de, bu hizmetleri alan KOBİ’lerin büyüme ve kârlılığının önemli ölçüde artmış olmasıdır. Ancak inovasyon çalışmaları/projeleri uzun vadelidir, dolayısıyla proje dönemi boyunca etkileri gözlemlemek çok zordur. Önemli olan, diğer unsurların yanı sıra, özel eylem planları aracılığıyla mevcut inovasyon kapasitelerini geliştirmek üzere yapabilecekleri şeylerden bazılarını gerçekleştirmiş olmalarıdır." diye belirtiyor. Tüm B-SEENOVA hizmetleri, COSME Çalışma Programı 2019 kapsamında Enterprise Europe Network - Avrupa İşletmeler Ağı konsorsiyumu tarafından sunulan hizmetlerle entegre edildi. Projenin sona ermiş olmasına rağmen, Karadeniz bölgesinde yer alan KOBİ’ler, uluslararasılaşma ve inovasyon kapasitesinin iyileştirilmesine ilişkin olarak COSME hizmetlerinden yararlanmaya devam edecekler.
Keywords
B-SEENOVA, Karadeniz, KOBİ’ler, inovasyon, Horizon 2020, inovasyon yönetimi