Stymulacja elektryczna postawi na nogi pacjentów po udarze
Udar mózgu stanowi trzecią główną przyczynę niepełnosprawności. Szacuje się, że w samej Unii Europejskiej do 2035 roku prawie 5 milionów ludzi będzie żyło z przewlekłą niepełnosprawnością spowodowaną udarem. Udar mózgu ma także konsekwencje społeczno-gospodarcze, które pociągają za sobą ogromne koszty szacowane w UE na kwotę 45 miliardów euro rocznie. Wśród długotrwałych następstw udaru wyróżniamy między innymi trudności z chodzeniem, które mogą poważnie wpływać na zdrowie, zarobki, niezależność i poczucie godności pacjenta. Chcąc rozwiązać tę kwestię, zespół finansowanego przez UE projektu INNOGAIT zbadał rynek pod kątem wprowadzenia innowacyjnego rozwiązania, które pobudza ruch nogi za pomocą małych impulsów elektrycznych. „Problemy z chodzeniem to jedne z najczęstszych powikłań, z którymi zmagają się pacjenci po udarze”, mówi koordynator projektu Christian Christiansen. „Każdego roku ponad milion ludzi w UE przechodzi udar, co u 60–70 % z nich skutkuje pogorszeniem mobilności”. Późno rozpoczęte i nieskuteczne leczenie porażenia połowiczego może prowadzić do trwałej niepełnosprawności.
Bezbolesne ukłucie
Naukowcy z projektu INNOGAIT opracowali urządzenie o nazwie Incedo, które produkowane będzie przez kierującą projektem duńską firmę Nordic-NeuroSTIM. Niewielkie urządzenie zakłada się na stopę, dzięki czemu czujniki śledzą wzorzec chodu pacjenta. Po ustawieniu poziomu bodźca urządzenie w odpowiednim momencie rozpoczyna stymulację elektryczną, by wywołać podniesienie nogi i zgięcie w biodrze. „Nasze rozwiązanie wykorzystuje odruch cofania kończyny, który pobudzany jest na przykład, kiedy staniemy na gwoździu lub kamieniu”, mówi Christiansen. Odruch ten zachodzi w dolnym odcinku kręgosłupa, dlatego nie zanika on nawet w przypadku porażenia kończyn dolnych będącego wynikiem uszkodzenia mózgu. „Ten bodziec nie wywołuje bólu”, dodaje. „Może powodować dziwne odczucia, ale przyniesie pacjentom wiele korzyści”. Zdaniem Christiansena półgodzinne sesje przeprowadzane codziennie przez ponad 15 dni przyniosą długotrwałe zmiany w mózgu, które zaowocują większą poprawą mobilności niż sama fizjoterapia. Firma już wprowadziła Incedo na rynek w Danii, a niewielka liczba egzemplarzy urządzenia wykorzystywana jest także w Austrii, Niemczech i Szwajcarii.
Osobista misja
Christiansen wyjaśnia, że przywrócenie mobilności pacjentom przyniesie opiece zdrowotnej znaczne oszczędności. Koszt zatrudnienia pielęgniarki do stałej opieki w domu pacjenta może przekraczać nawet 100 000 euro rocznie, a odpowiednio wcześnie rozpoczęta rehabilitacja z wykwalifikowanym fizjoterapeutą kosztuje zaledwie około 2 000 euro. Projekt był finansowany w ramach unijnego programu „Horyzont 2020”. „Dzięki niemu mogliśmy zebrać więcej danych klinicznych, by dopracować nasze urządzenie, a następnie nauczyć pacjentów samodzielnej obsługi”, zauważa Christiansen. Dodaje także, że firma mogła w tym czasie poprawić swój biznes plan i strategię marketingową, by móc lepiej zaplanować wprowadzenie urządzenia Incedo na rynek. Zespół chce rozpocząć sprzedaż także w innych państwach, między innymi w Królestwie Niderlandów, Norwegii i Szwecji. Dla Christiansena to misja osobista: „Mój ojciec przeszedł udar, po którym pogorszyła się jego zdolność chodzenia i mówienia”, wyjaśnia. „To bardzo ważny obszar badań, któremu nie poświęca się wystarczająco dużo uwagi. Im szybciej wprowadzimy intensywny trening, tym więcej będziemy mogli zyskać później”.
Słowa kluczowe
INNOGAIT, chód, udar mózgu, chodzenie, mobilność, porażenie połowicze, elektryczna, stymulacja, czujnik, stopa, wstrząs
