Innowacje w gospodarowaniu odpadami przemysłowymi i komunalnymi dzięki gospodarce o obiegu zamkniętym
Rosnący dobrobyt w Europie umożliwił wydobycie i wykorzystanie ogromnej ilości zasobów, ale tym samym doprowadził do powstania ogromnej ilości odpadów. Obecnie przeciętny obywatel wytwarza około 5 ton odpadów, z czego jedynie niewielki odsetek jest poddawany recyklingowi, natomiast reszta trafia na wysypiska śmieci oraz do spalarni. Gospodarowanie stale rosnącą ilością odpadów, w szczególności pochodzących z rozwijających się obszarów miejskich, wiąże się ze znacznymi kosztami dla społeczeństwa, oddziaływaniem na środowisko naturalne i pogłębianiem skutków zmiany klimatu. Wyrzucane surowce stanowią jednak również cenne zasoby, które mogą być ponownie wykorzystywane dzięki wprowadzeniu gospodarki o obiegu zamkniętym.
Zobowiązanie do ograniczenia ilości odpadów
Prezentowane projekty wpisują się w nowe priorytety polityczne Komisji prowadzonej przez Ursulę von der Leyen przedstawione w Europejskim Zielonym Ładzie. Wnoszą one ważny wkład we wdrożenie nowego planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym i europejskiej strategii na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym. Ponadto dyrektywa ramowa w sprawie odpadów definiuje podstawowe pojęcia związane z gospodarowaniem odpadami, rodzajami odpadów, recyklingiem i przetwarzaniem. Zmienione ramy prawne dotyczące odpadów, które weszły w życie w lipcu 2018 roku, wyznaczają jasne cele w zakresie redukcji odpadów oraz ustanawiają ambitną i wiarygodną długoterminową strategię dla gospodarki odpadami i recyklingu. Unia Europejska podejmuje starania związane z wdrażaniem zasad określonych w hierarchii gospodarowania odpadami, która promuje zapobieganie powstawaniu odpadów, ich ponowne wykorzystanie i recykling. Wymaga to opracowania i wdrożenia innowacyjnych rozwiązań ekologicznych oraz zasobooszczędnych produktów, procesów i usług.
Nowe podejścia
Prezentowana broszura CORDIS Results Pack przedstawia innowacyjne rozwiązania zaproponowane przez twórców projektów finansowanych przez UE w ramach programu „Horyzont 2020”, które promują redukcję ilości odpadów i poprawę efektywności wykorzystania zasobów w sektorach tekstylnym, budowlanym, fotowoltaicznym, stalowym, odpadów wielkogabarytowych i komunalnych. Uczestnicy projektu RESYNTEX zajęli się kwestią odpadów tekstylnych, tworząc nową koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym, która przekształca je w surowce na potrzeby przemysłu chemicznego i włókienniczego. W ramach projektu BAMB naukowcy opracowali metody ograniczenia ilości odpadów budowlanych i rozbiórkowych poprzez wprowadzenie nowego, znormalizowanego, sposobu projektowania budynków zgodnego z gospodarką o obiegu zamkniętym, który umożliwia odzyskiwanie, odnawianie i ponowne wykorzystanie materiałów budowlanych. Zespół projektu CABRISS zajął się opracowaniem rozwiązań gospodarki o obiegu zamkniętym nie tylko dla przemysłu fotowoltaicznego (PV), ale także dla przemysłu elektronicznego i szklarskiego, w celu stworzenia nowych możliwości biznesowych poprzez odzyskiwanie cennych materiałów pochodzących z wycofanych z eksploatacji paneli fotowoltaicznych. W wyniku działań projektu FISSAC powstał nowy paradygmat oparty na innowacyjnym modelu symbiozy przemysłowej z zerową ilością odpadów w łańcuchu wartości budownictwa i rozbiórki. Natomiast w ramach projektu URBANREC powstał innowacyjny system gospodarowania odpadami wielkogabarytowymi pozwalający na zapobieganie generowaniu odpadów i zachęcający do wdrażania nowych form przetwarzania odpadów w celu uzyskania z recyklingu produktów o wysokiej wartości dodanej. Badacze z projektu Waste4Think wykorzystali technologie informacyjno-komunikacyjne, aby poprawić funkcjonowanie wszystkich elementów łańcucha wartości odpadów, dostosowując globalne podejście skoncentrowane na uczestnictwie obywateli, umożliwiając przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz budowanie bardziej zrównoważonych i przyjaznych środowisku miast. Z kolei zespół projektu CIRC-PACK opracował różne innowacje, które pomogą w zamknięciu obiegu tworzyw sztucznych w ramach łańcucha wartości opakowań, a uczestnicy projektu FORCE starali się ograniczyć marnotrawienie materiałów w gospodarce liniowej i utorowanie drogi do gospodarki o obiegu zamkniętym, skupiając się na tworzywach sztucznych, drewnie, WEEE, bioodpadach i odpadach żywności w czterech europejskich miastach. W ramach ostatniego przedstawionego projektu DECISIVE powstały nowe zdecentralizowane rozwiązania zarządzania bioodpadami.
