Krytyczna analiza dyskursu umożliwia analizę aktywności ruchów terrorystycznych w sieci
Dr Majid KhosraviNik, koordynator projektu MWDIR, tłumaczy: „PI entuzjastycznie przyjęło nowe możliwości komunikacji w sieci i chętnie z nich korzysta”. Dr KhosraviNik i dr Wesam Amer, stypendysta programu „Maria Skłodowska-Curie”, zajęli się analizą aktywności członków i zwolenników PI w mediach społecznościowych. Wiązało się to z badaniem praktyk komunikacyjnych w sieci i wzorców propagandy retorycznej (pokrywających się dyskursów). Analiza komunikacji z perspektywy socjologicznej W swoich badaniach zespół projektu MWDIR przyjął podejście oparte na krytycznej analizie dyskursu (KAD) w mediach społecznościowych. „KAD pozwala interpretować i wyjaśniać procesy tworzenia znaczeń poprzez analizowanie treści zarówno w mediach cyfrowych, jak i w kontekstach społecznych, w których występują”, wyjaśnia dr KhosraviNik. Badacz dokładnie wyjaśnił takie podejście, oferujące socjologiczną interpretację metod komunikacji, w napisanym przez siebie rozdziale „Social media critical discourse studies” książki „The Routledge Handbook of Critical Discourse Studies”. Jak tłumaczy: „Dzięki zastosowaniu KAD do mediów społecznościowych mogliśmy zidentyfikować wzorce podobieństw i różnic w sposobie, w jaki PI kreuje swój wizerunek i tworzy obraz swoich rzekomych wrogów, a także w praktykach stosowanych do szerzenia propagandy w sieci i prowadzenia rekrutacji przez internet”. Analiza danych pozwoliła badaczom wyjaśnić, dlaczego strategie komunikacyjne PI są tak popularne wśród dużej grupy młodzieży muzułmańskiej zarówno w Europie, jak i na świecie. „Analiza praktyk dyskursywnych pokazała rolę, jaką dyskursywna polityka kreowania własnego wizerunku, i ogólnie tożsamości, odgrywa w ruchu takim jak PI”, relacjonuje koordynator projektu. W ramach projektu badacze przeanalizowali również materiały audiowizualne, wykorzystując model wizualnego przedstawiania treści do zbadania wizualizacji i innych modalności dyskursu. Podstawy strategii PI Badacze z projektu MWDIR dzielą dyskursy opisujące fundamentalizm islamski na dwa rodzaje. Pierwszy polega na przeredagowywaniu podstawowych mitów związanych z tradycyjnymi symbolami religijnymi. W ten sposób PI chce przywłaszczyć sobie obraz wyobrażonej dawnej społeczności i przedstawić go w upolitycznionym kontekście opierającym się na konfliktach. Drugi odnosi się do strategicznej retorycznej propagandy PI wykorzystywanej do przyciągania nowych zwolenników z UE, Bliskiego Wschodu i Stanów Zjednoczonych oraz wielu innych regionów. „Dyskurs PI koncentruje się wokół walki ze sztucznie stworzonym/wyimaginowanym zagrożeniem dla jego najświętszych wartości w kontekście konfrontacji z »innym« w procesie, który można nazwać »przemocą mimetyczną«”, podsumowuje dr KhosraviNik. Wkład i osiągnięcia Wyniki projektu MWDIR pozwalają nam lepiej zrozumieć, w jaki sposób PI kreuje swój wizerunek w oparciu o społeczno-polityczne i kulturowo-religijne wymiary konfliktu z „innym”. W tym kontekście dr KhosraviNik i dr Amer podkreślają, jak ważny jest kontekst wykorzystywania i rozpowszechniania danych. Informacje nie pochodzą z jednego skoncentrowanego źródła, nie jest też do końca jasne, co jest materiałem opublikowanym w sieci przez PI, co pochodzi od zwolenników lub co jest wiadomością zawierającą nieszkodliwe poglądy religijne. Osiągnięcia projektu to nie tylko nowe spostrzeżenia dotyczące badanego tematu. „Realizacja projektu pokazała, jak korzystać z KAD w badaniach nad mediami społecznościowymi w ramach kontekstowego podejścia do tworzenia znaczeń”, mówi dr KhosraviNik. Dzięki projektowi badacze mogli także rozwinąć swoje umiejętności analityczne i kompetencje w stosowaniu KAD do badań nad dyskursem w mediach społecznościowych, czyli wschodzącą, ale przydatną dziedziną. „Realizacja projektu przyczyniła się do zwiększenia europejskiej doskonałości i konkurencyjności w zakresie badań nad terroryzmem w mediach społecznościowych, łącząc kontekst językoznawczy, medialny i kontekst bezpieczeństwa”, podsumowuje dr KhosraviNik. Zespół projektu MWDIR przedstawił nowe teorie dotyczące aktywności ruchów terrorystycznych w mediach społecznościowych, tym samym pogłębiając wiedzę naukową w tym temacie.
Słowa kluczowe
MWDIR, PI, media społecznościowe, krytyczna analiza dyskursu, KAD, ruch terrorystyczny, analiza komunikacji, Państwo Islamskie, sieć, internet
