Rola oznaczeń dotyczących składników odżywczych w walce z otyłością
Wzrost przypadków otyłości sprawił, że stała się ona jedną z najpowszechniejszych przyczyn zgonu zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się. Jednym ze sposobów ukierunkowania nawyków żywieniowych w stronę wyboru zdrowszej żywności, przy jednoczesnym zadbaniu o wygodę, jest kupno przetworzonej żywności zawierającej na opakowaniu określone informacje dotyczące składników odżywczych (np. produkt bez tłuszczu) i informacje dotyczące zdrowia (np. niższy poziom cholesterolu). Aby to ułatwić, UE wprowadziła różne regulacje w zakresie prezentowania informacji na temat składników odżywczych i informacji dotyczących zdrowia z przodu opakowania żywności. W odpowiedzi na te regulacje przemysł rolno-spożywczy zwiększa swe wysiłki mające na celu wytwarzanie zdrowszych produktów z ograniczoną ilością tłuszczów nasyconych, cukru i soli. Sektor detaliczny również zwiększa na rynkach lokalnych ilość przetworzonych produktów z informacjami dotyczącymi składników odżywczych i zdrowia. Jednak nawet po wdrożeniu tych działań pozostaje pytanie: czy informacje dotyczące zdrowia podane na opakowaniu produktu sprawią, że konsumenci wybiorą zdrowszą żywność? Twórcy sfinansowanego przez UE projektu OBESCLAIM (Fighting against obesity in Europe: The role of health related-claim labels in food products) postanowili się tego dowiedzieć. Zrozumienie decyzji o zakupie Projekt, realizowany przy wsparciu programu „Maria Skłodowska-Curie”, zbadał cztery zagadnienia: powszechne występowanie informacji dotyczących zdrowia na etykietach na hiszpańskim rynku żywności; zrozumienie, wykorzystanie i postrzeganie przez konsumentów informacji dotyczących zdrowia na etykietach; sposób, w jaki takie etykiety skłaniają konsumentów do wyboru zdrowszej żywności, a tym samym służą jako narzędzie do ograniczania otyłości; oraz rola czynników ekonomicznych, społecznych, psychologicznych i emocjonalnych w decydowaniu o preferencjach konsumenta. Na podstawie tych badań badaczki Azucena Gracia i Tiziana de Magistris wykazały, że informacje dotyczące składników odżywczych mogą stanowić odpowiednie narzędzie w walce z otyłością. „Odkryliśmy, że na proces podejmowania decyzji dotyczących kupowania żywności z informacjami dotyczącymi zdrowia wpływają głównie czynniki osobiste, nie zaś ekonomiczne i społeczno-demograficzne”, stwierdza de Magistris. „Innymi słowy, czynniki psychologiczne mogą skłonić ludzi do kupowania zdrowych produktów”. Badaczki odkryły również, że decyzje o zakupie mogą zależeć od zdolności kognitywnych, takich jak inteligencja emocjonalna, co umożliwia ludziom lepsze panowanie nad emocjami i podejmowanie właściwych decyzji. Jednocześnie ważną rolę odgrywają takie kwestie jak obraz własnego ciała i emocjonalne style jedzenia. Na przykład wyniki wskazują, że konsumenci pozytywnie oceniają lekkie produkty (chleb tostowy, ser, czipsy ziemniaczane) i często unikają kupowania produktów z niską zawartością soli. Co więcej, osoby otyłe, które mają pozytywny obraz własnego ciała, chętniej zapłacą za produkty z informacjami dotyczącymi składników odżywczych (mniejsza zawartość soli i tłuszczu) niż osoby otyłe, które mają negatywny obraz własnego ciała. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań Według Garcii projekt OBESCLAIM sprawił, że lepiej rozumiemy wpływ, jaki czynniki psychologiczne wywierają na proces podejmowania decyzji przez konsumentów podczas kupowania produktów zawierających informacje na temat zdrowia. „Te czynniki osobiste powinni uwzględnić albo przedsiębiorcy, albo decydenci, jako że opracowują oni strategie marketingowe i polityki”. stwierdza. Mimo że wyniki te mogłyby już teraz przyczynić się do zapobiegania chorobom związanym z dietą i poprawić dobre samopoczucie społeczeństwa, konieczne są dalsze badania. „Podejście wielodyscyplinarne, łączące różne dziedziny, takie jak nauka o żywności, neuronauka, ekonomia i psychologia, a także wykorzystanie np. rzeczywistości wirtualnej lub danych biometrycznych, mogą w przyszłości okazać się użyteczne, jeśli będziemy pamiętać, że czynności te będą się koncentrować na aktywnym zaangażowaniu konsumentów”, dodaje de Magistris.
Słowa kluczowe
OBESCLAIM, otyłość, informacje dotyczące zdrowia, informacje dotyczące składników odżywczych, oznaczenia na etykiecie dotyczące składników odżywczych, opakowania żywności
