Komisja ograniczy biurokrację związaną z finansowaniem badań
Komisja Europejska przedstawiła swoje plany uproszczenia procedur udziału w projektach badawczych finansowanych ze środków unijnych. Ma nadzieję, że ograniczona w ten sposób biurokracja skłoni najlepszych naukowców do udziału w programach ramowych. "Chcę, aby naukowcy spędzali więcej czasu w laboratorium, a mniej w biurze" - mówi Máire Geoghegan-Quinn, Unijna Komisarz ds. Badań Naukowych, Innowacji i Nauki. "Nasze propozycje mają na celu zminimalizowanie obciążeń administracyjnych w europejskich programach badawczych. Musimy pozyskać najlepszych naukowców i najbardziej innowacyjne przedsiębiorstwa, jak również umożliwić im skoncentrowanie się na wynikach, a nie na biurokracji." Strategia uproszczenia przedstawiona w komunikacie Komisji składa się z trzech części. Pierwsza dotyczy zmian, które można wprowadzić w istniejących ramach prawno-regulacyjnych. Na przykład lepsze wsparcie dla użytkowników (pod względem czytelności dokumentów, przyjazności narzędzi informatycznych oraz zoptymalizowanych procesów biznesowych) skraca czas potrzebny na przydzielenie grantów i realizację płatności. Komisja zobowiązała się również do zapewnienia spójnego stosowania zasad oraz uwzględniania głównych okresów wakacyjnych podczas ogłaszania zaproszeń do składania wniosków i wyznaczania ostatecznych terminów. Wreszcie Komisja planuje zbadać wprowadzenie systemu nagród wskazując, że zarządzanie nimi jest proste z punktu widzenia administracyjnego i zachęca innych inwestorów do przeznaczania większych sum na badania naukowe, aby zdobyć nagrodę. Komisja przeprowadzi działanie pilotażowe dotyczące nagród w ramach Siódmego Programu Ramowego (7PR). Drugi aspekt planu uproszczenia wiąże się z radykalniejszymi zmianami obecnych zasad finansowania. Wprowadzenie tych zmian wymaga zielonego światła zarówno od Parlamentu Europejskiego, jak i od Rady Unii Europejskiej. Przedstawione pomysły obejmują szersze wykorzystanie "metodologii kalkulacji kosztów średnich", co uwolniłoby partnerów projektów od konieczności odrębnego rozliczania każdej niewielkiej pozycji kosztowej. Wielu grantobiorców wskazuje, że problemem jest odnotowywanie na potrzeby rozliczeniowe czasu pracy personelu, dlatego Komisja proponuje wprowadzenie ryczałtu na wynagrodzenie pracowników na podstawie umowy o kosztach pracowniczych wypracowywanej podczas negocjowania grantu. Komisja proponuje również, aby umożliwić projektom unijnym korzystanie z tych samych metod rozliczeniowych, jakie stosowane są w krajowych programach badań naukowych. Trzecia i ostatnia część komunikatu dotyczy zmian, które mogłyby zostać wdrożone w przyszłych programach ramowych. Komisja planuje zbadać rozwiązania, które opierałyby się na zasadzie "płatności według wyników". "Trybunał Obrachunkowy zadał pytanie, czy zamiast obecnego systemu 'płatności według wkładu' można by przejść w kierunku 'płatności według wydajności'" - wyjaśnia Komisarz Geoghegan-Quinn. "Finansowanie wiązałoby się z ustalonymi celami. Płatność pełnych kwot byłaby uzależniona od osiągnięcia tych celów." Geoghegan-Quinn podkreśla, że to uproszczenie mogłoby zostać wprowadzone bez uszczerbku dla kontroli finansowej. Jak sama zwraca uwagę: "Byłam członkiem Trybunału Obrachunkowego". "Mogę stwierdzić, że mnożenie różnych, nakładających się na siebie procedur wprowadza zamieszanie. Jasne i proste zasady, konsekwentnie stosowane, zapewniają dobrą kontrolę finansową." Unijny Komisarz ds. Budżetu, Janusz Lewandowski, powiedział: "Przegląd przepisów finansowych, który Komisja zaprezentuje w przyszłym miesiącu będzie fundamentem dla pomysłów na uproszczenie finansowania badań naukowych poprzez konkretne propozycje rozwiązań prawnych, pomocnych również w wielu innych obszarach polityki. Musimy uprościć zasady, aby zachęcić potencjalnych beneficjentów środków unijnych - takich jak małe i średnie przedsiębiorstwa czy NGO [organizacje pozarządowe] - do ubiegania się o nie. Uproszczenie oznacza budżet UE lepiej służący obywatelom i przedsiębiorstwom." Komisja ogłosiła również szczegóły dotyczące nowo powołanej grupy ekspertów, której zadaniem jest przegląd wszystkich aspektów 7PR. Grupa licząca 10 członków, której przewodniczy Rolf Annerberg ze Szwedzkiej Rady ds. Środowiska, Nauk Rolniczych i Planowania Przestrzennego (FORMAS), zbada wszystkie aspekty 7PR, w tym jego wpływ na Europejską Przestrzeń Badawczą (ERA), pozycję Europy na świecie w dziedzinie nauki, efektywność nowych działań w ramach 7PR oraz rolę badań naukowych w wysiłkach zmierzających do rozwiązania najważniejszych problemów społecznych. Wyniki prac grupy zostaną wykorzystane w planowaniu Ósmego Programu Ramowego (8PR), którego rozpoczęcie przewiduje się na rok 2014. Komisja ma opublikować swoje propozycje dotyczące 8PR pod koniec 2011 r. lub na początku 2012 r.