Badania nad kwasami tłuszczowymi mogą doprowadzić do opracowania nowej terapii cukrzycy
Naukowcy tworzący zespół, którego prace są finansowane ze środków unijnych, odkryli, że naczynia krwionośne i mięśnie serca mogą regulować absorpcję kwasów tłuszczowych pochodzących z naszej diety i rozpracowali stojący za tym mechanizm. Wyniki, opublikowane w czasopiśmie Nature, mogą otworzyć drogę do nowych sposobów zapobiegania gromadzeniu się tłuszczu w mięśniach, który może zwiększać ryzyko pojawienia się cukrzycy typu II i choroby sercowo-naczyniowej. Badania stanowią dorobek unijnego projektu LYMPHANGIOGENOMICS (Odkrycie i analiza funkcjonalna w całym genomie nowych genów limfaniogenezy), który zgromadził 16 partnerów i otrzymał 9 mln EUR z tematu "Nauki o życiu, genomika i biotechnologia na rzecz zdrowia" Szóstego Programu Ramowego (6PR). Nasz organizm pobiera kwasy tłuszczowe z żywności takiej jak mięso, ryby i nabiał. Niektóre kwasy tłuszczowe, np. omega 3, występujące w tłustych rybach, jak makrela, łosoś, tuńczyk czy halibut, mogą przyczynić się do znacznego obniżenia ryzyka zarówno udaru, jak i choroby sercowo-naczyniowej. Wyniki wcześniejszych badań pokazały, że nadmierna akumulacja kwasów tłuszczowych w mięśniach może doprowadzić do rozwoju insulinooporności, a w konsekwencji do cukrzycy typu II, na którą choruje obecnie około 38 milionów Europejczyków. Zrozumienie sposobu absorpcji kwasów tłuszczowych jest konieczne, aby znaleźć sposoby na kontrolowanie tej choroby. Do tej pory rola naczyń krwionośnych w zarządzaniu kwasami tłuszczowymi nie została odpowiednio zbadana, mimo iż kwasy te muszą być transportowane przez komórki ścianek naczyń zanim mięśnie rozpoczną metabolizm. Zespół naukowców zbadał białko zwane VEGF-B (czynnik wzrostu śródnabłonka naczyniowego B), które przekazuje sygnały z mięśni do naczyń krwionośnych. Zaobserwował korelację między poziomem VEGF-B a poziomem mitochondriów i energii w mięśniach. Naukowcy zauważyli również, że białko może sterować poziomem FATP (białek transportujących kwasy tłuszczowe) w ściankach naczyń. Adiunkt Ulf Eriksson, który kierował zespołem z ramienia Wydziału Biochemii Medycznej i Biofizyki Instytutu Karolińskiego ze Szwecji powiedział: "Myszy pozbawione białka VEGF-B lub jego receptorów w ściankach naczyń krwionośnych wykazywały niższą absorpcję tłuszczy w mięśniach i sercu oraz mniejsze nagromadzenie go w różnych tkankach. Odkryliśmy jednak, że zalegający tłuszcz nagromadzony w tkance tłuszczowej białej powoduje niewielki wzrost wagi myszy." Niemniej najważniejszym odkryciem z punktu widzenia badań nad cukrzycą jest zwiększona absorpcja cukru przez serce myszy pozbawionej białka VEGF-B (a przez to mniejsza absorpcja tłuszczu przez mięśnie). Insulinooporność, czyli zmniejszona absorpcja cukru przez mięśnie i wysoka glikemia to główne oznaki cukrzycy typu II. Dlatego też wyniki projektu dostarczają kolejnych informacji na potrzeby opracowania nowych metod leczenia cukrzycy typu II i kilku innych chorób metabolicznych. "Zachodzi dobrze znana korelacja między nagromadzeniem się tłuszczy w tkance mięśniowej i insulinoopornością, a cukrzycą u dorosłych" - zauważa profesor Eriksson. "Podejmujemy obecnie rygorystyczne działania, aby zbadać, w jaki sposób możemy wpłynąć na sygnalizowanie insulinowe i obniżenie poziomu glikemii u myszy chorych na cukrzycę przez zablokowanie sygnalizowania VEGF-B." W badaniach udział wzięli również naukowcy z Uniwersytetu w Uppsali, Uniwersytetu w Gothenburgu i Szpitala Uniwersyteckiego Sahlgrenska, wszystkie trzy instytucje ze Szwecji oraz z Uniwersytetu w Kuopio z Finlandii.
Kraje
Finlandia, Szwecja